I Norsk Målungdom var det ei tid, som i andre ungdomsorganisasjonar, altfor mange Tordenskjolds soldatar. Dei tente språkpolitiske håp i unge hjarte og synte flagg i politiske stridar. Norsk Målungdom (NMU) gjorde språkstrid til ein del av distriktsopprøret mot sentralmakta og EU, sympatiserte med antiglobaliseringsrørsla og var kritiske til Nato sin «out of area»-politikk. I dag er EU-motstand stroke av programmet.
Jubileumsskriftet til Norsk Målungdom feirar 60 år, men kjem ut først no, 63 år etter at organisasjonen såg dagens lys i 1961 som Noregs Student- og Elevmållag. Frå 1972 vart namnet Norsk Målungdom. Legg vi til historia til Studentmållaget i Oslo, som til og med vart stifta før Noregs Mållag, i 1900, er det snakk om ei slags samanhengande historie som i 2025 vil feire 125 år.
Da Studentmållaget feira 50 år i 1950, kom eit historisk oversyn på 330 sider, ei bok for ettertida. Der var berre stiftinga vigd 50 sider, og nesten 900 namn finst i namneregisteret.
Inga soge
Dette har ikkje blitt noka eigentleg organisasjonsforteljing. Eg hadde kanskje venta det da eg starta lesinga, og slik tittelen på eit vis antydar. I staden får vi servert artiklar om ulike tema, ein fragmentarisk spegel inn i nokre av saksfelta det organiserte ungdomsmålfolket har arbeidd med i vår tid. For detaljar i historikken blir det vist til det digitale oversynet NMU har liggande på nettsidene. Men nokre fakta skulle vore inkludert her, når ein gir ut eit hefte på vel hundre sider, nesten ei bok. Her finst ikkje skikkeleg oversyn over folk som har prega organisasjonen, styre og viktige hendingar som i sum har fått til det organisasjonen stod for.
Men litt får vi da vite: Det store gjennombrotet til NMU kom via læremiddelaksjonane og demonstrasjonane for lærebøker på nynorsk på 1970-talet, ei delvis uløyst sak enno i dag. Eit fint oversyn blir gitt over EU-motstanden til organisasjonen, som vart avvikla i 2013. Ein artikkel fortel om kor mykje det betyddeå lære organisasjonskunnskap for dei som fekk ungdomstida si i Norsk Målungdom. Organisasjonen har vore ein god rekrutteringsstad for dei som kan lesast av som folk med makt i nynorsklandskapet i Kultur-Noreg. Her arbeidde flinke ungdomar med meiningar seg fram til sentrale posisjonar.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
