Bok
¿ Ein nordlending med brei pensel
Karl Erik Harr gjer opp rekneskap for eit usedvanleg flittig liv.
Strandåtinden, som Harr har måla hundre gonger. Her i vinterlys.
Lytt til artikkelen:
8. mai i år, på sjølve frigjeringsdagen, vart Karl Erik Harr 80 år. I ein slik fødselsdato kan ein sjølvsagt finna mykje symbolikk: Her hadde Noreg lenge, frå 1800-talet av, vore eit sjølvstendig kunstland, stolt av sine fjordar, fjell og elvar og skogar, ja, kort sagt sine storslegne landskap, pluss ein og annan bonde og fiskar. Men så, omtrent samstundes med at vi endeleg vart kvitt den tyske militærokkupasjonen, kom ein ny okkupasjon, denne gongen av kunstlivet og særleg frå Frankrike. Vekk med nasjonale bilete, altså norske elgar i solnedgang, og inn med internasjonalistiske abstraksjonar og non-figurative rorschack-flekker.
Men heldigvis fekk vi ei ny motstandsrørsle som rykte inn i byane frå fjordar og fjell og elvar og skogar og saboterte modernistane. To av dei fremste områdeleiarane i denne heimefronten var Odd Nerdrum og Karl Erik Harr, båe sentrale i ei nyromantisk utstilling i Oslo Kunstforening i 1970. Året etter marsjerte Harr åleine inn i Kunstnernes Hus med ei stor utstilling. Der var eg, utflytta nordlending med lengt etter fjell og hav, saman med mange andre som var like oppglødde som det norske folket hadde vore i 1945. Vi ropa like høgt hurra for atter ein gong å sjå slike fjell og dalar i Harrs bilete. Til og med «fjellene selv roper langt hurra». Men modernistane skar tenner.
CV
No er denne frigjeringa frå modernismens einsretting for lengst over. Harr har vorte 80 år og fått St. Olav og eige kunstmuseum. Så det er passande at han har laga ein sjølvbiografi. Det er ikkje tilfeldig at eg seier laga og ikkje skrive, for boka er passande nok ikkje berre tekst, som rett nok er utvida med ein del sjølvskrivne dikt av skiftande kvalitet, men vel så mykje bilete av jamt flott kvalitet.
Men heller ikkje er det ein sjølvbiografi i vanleg forstand, i tradisjonen frå Augustin og Rousseau. Vi finn ikkje mykje psykologisk sjølvrefleksjon og heller ikkje mykje privatliv. I staden for «En selvbiografi» ville eg heller ha brukt «Et curriculum vitae» som undertittel, for det er slik bokteksten er ordna. Han er strengt kronologisk, så i staden for kapitteloverskrifter står det berre fortlaupande årstal, med nokre hopp undervegs. Og det som står under årstala, er strengt teke berre ei oppramsing av kva Harr har gjort dette eller desse åra: Kvar han har vore og måla, og kvar han har stilt ut, kva for offentlege dekorasjonar han har laga, kva for bøker han har skrive, kva for bokillustrasjonar han har gjort, eller kva for mykje anna.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
