Bok
Erfaringar av tap og nytt liv
Debutdikta til Anngjerd Rustand eig omhug for omverda og er skrivne med klårleik og vent, sanseleg nærvær.
Foto: Gyldendal
Anngjerd Rustands diktdebut, Umiskjennelig hennes, held saman tapet av ei mor med det å få eigne barn: «Få et barn og miste en mor/ det ligner nesten et rimelig bytte», heiter det, bortimot overraskande sorglaust, i opningsdiktet «Prolog».
Det lyriske eget representerer både eit barn – som dotter av ei døyande mor – og ein vaksen. Og dikta formidlar og forvaltar eigne og mora sine erfaringar og kunnskapar, sorg og tap. Overgangar og overlappingar mellom rollene er glidande: «Her sitter hun som ikke kan forskjellen/ på å bli voksen, løsrive seg og miste moren».
Paradoks
«Barnet er en del av meg/ derfor er jeg alene», skriv Rustand paradoksalt og innlysande, og med ei ufråvikeleg sorg. Dikta undrar seg over spørsmål knytte til død og omsorg – og kor fri er ein i høve til alt ein arvar av innlærte reaksjonar og biologiske eigenskapar? Familielikskap kan til dømes bety noko trygt, det skapar samanheng i livet, men det kan òg medføre at individet kjenner seg bunde og ufritt: «Jeg er i hårstråene du river ut/ Jeg er i jorda som faller mellom fingrene dine/ Jeg er i engkarse, johannesurt og sløke».
Dette doble og tvisynet skjer seg gjennom tekstane. Forteljaren vekslar mellom å vere ufri, ein av «evolusjonens/ mange arbeidere», og ein som lyttar til ein forlokkande «hvisken/ fra tusen slektsledd framover». Ho ønskjer autonomi, men er òg hemma av omsorga for mora og barna.
Når ho i eit dikt oppdagar at handskrifta hennar til forveksling liknar mora si, merkar ein korleis pronomenet jeg nesten blir ein plass som rommar begge. Handskrifta blir ei flate der dei kjem i kontakt: «Med håndskriften hennes skriver jeg:/ Jeg har lett etter deg/ Jeg vil ha deg bort og jeg vil ha deg tilbake».
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
