Glimt frå den 25. filmfestivalen

Den 25. utgåva av Bergen internasjonale filmfestival er gjennomført. Blant dei over 120 filmane publikum har kunna velja mellom, presenterer vi tre som kvar på sitt vis fortel noko om føresetnadane for verda og tida vi lever i.

Dokumentar

Regi: Mati Diop

Dahomey

BIFF

I perioden 1872–1960 var det afrikanske kongedømmet Dahomey, i dag republikken Benin, fransk koloni. I løpet av den tida stal franskmennene over 7000 kunstgjenstandar frå landet og plasserte dei i franske museum. På svært originalt vis fortel denne filmen om då 26 av desse gjenstandane blei returnerte til Benin, noko beninarane visstnok skal vere evig takksame for. Om lag slik vi vel skal vere takksame for at Danmark i jubileumsåret for Magnus Lagabøtes landslov har lånt oss det finaste eksemplaret av landslova vår.

Opplysande debatt

Filmen vann Gullbjørnen på Berlin-festivalen i år, og det spesielle er at forteljaren er ein statue av han som var konge i Dahomey i 40 år på 1800-talet.

Samstundes kjem dagens unge beninarar til orde gjennom ein heftig og svært opplysande studentdebatt om kva det vil seie å få tilbake nasjonale symbol og den stadig stygge arven etter kolonialismen. Kva inneber det til dømes å få att ein ørliten bit av det som var landets historiske arv, kultur og identitet? Og kor lang tid vil det ta før dei har fått alt tilbake – om nokosinne?

Store pengeverdiar

Enkelt og direkte set filmen lys på ei side ved kolonialismen som det helst ikkje skal snakkast om. For det som for dei opphavelege eigarane handlar om identitet, representerer store pengeverdiar for dei som på ulovleg vis har skaffa seg desse skattane. Og slikt ran skjer stadig, vi såg det ikkje minst då USA og medskuldige knuste Irak og opna for storstilt kunstplyndring.

Også Noreg har «uteståande» gjenstandar, men vi har vel også eitt og anna som høyrer andre til. Eg veit det er naivt, men likevel: Kanskje denne filmen kunne bli startskotet til ei større, internasjonal opprydding?

Jan H. Landro

Les også:

«Verdas ròtenskap» (melding av Soundtrack to a Coup D'Etat, regi: Johan Grimonprez)

«Kva er det vi ikkje må vite?» (melding av De rettsløse, regi: Lena-Christin Kalle)