Bok
Førsteklasses gjendikting
Tragedien er noko av det vanskelegaste ein kan gjendikte, men Robert Emil Berge får det til.
Av dei tre store greske tragikarane er Euripides (ca. 485–406 f.Kr.) den som er mest spelt i dag, og slik var det også i oldtida. Det var hans stykke som fanst i flest eksemplar, og difor er det også fleire av dei som har overlevd: Vi har seks tragediar av Aiskhylos, sju av Sofokles, to av ukjend forfattar og heile sytten av Euripides.
I tillegg er Euripides forfattar av det einaste komplette satyrspelet vi har. Dette var ein lettare sjanger som vart nytta til å avrunde ein dag i teateret. Det vanlege programmet i teateret i Athen var tre tragediar på rad etterfølgde av eit satyrspel, alt av same forfattar.
Musikkteater
Desse forfattarane var også komponistar og koreografar, for den greske tragedien var musikkteater, der dialog mellom to eller tre skodespelarar veksla med eit kor som song og dansa, og nokre gonger også med ariar som vart sungne av skodespelarane sjølve. Dei tekstane vi les i dag, er difor strengt tatt berre librettoar.
Då operaen vart oppfunnen i Italia kring år 1600, var det nettopp som ei etterlikning av gresk tragedie, men opera er fyrst og fremst musikk, og der finst knapt ein einaste operalibretto som vert lesen for sin eigen del, uavhengig av musikken. Gresk teater, derimot, er tekstorientert, tekstane står fint på eigne bein og har vore lesne på ny av kvar generasjon i over to tusen år.
Mange har sagt mykje klokt om kva det tragiske eigentleg er, men det er verdt å merke seg at desse tekstane ikkje alltid er tragediar i vår tyding av ordet. Nokre har faktisk ein lukkeleg slutt, og Helena er ein av desse. Jamvel er dei tragediar, for dei vart framførte i dei store tragedietevlingane i Athen. Helena vart framført i 412 f.Kr.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
