Bok
Ikkje berre «fjeldaber»
Den danske bog om Norge vil gje danskar eit nyansert syn på Noreg, om enn på noko overflatisk og anekdotisk vis.
Små land, som nettopp på grunn av manglande storleik ofte vert oversette ute i den store verda, er gjerne meir enn vanleg opptekne av kva andre måtte meina om dei. Og vi kjem vel ikkje frå at dette gjeld Noreg. Ingen får seia noko positivt om Noreg ute i den store verda utan at det vert registrert og gjeve att i norske medium. Fremst av desse storhendingane var i si tid Roosevelts tale «Look to Norway», sjølv om det eigentleg var kronprinsessa han likte å sjå på. Og i nyaste tid har vi sett korleis kulturministeren har vore over seg over at Tom Cruise har sagt mykje fint om landet vårt, rett nok inspirert av nokre millionar frå den same kulturministeren.
No har det kome ei dansk bok som «ser på Noreg», så då er det vel Dag og Tids og mi plikt å kontrollera om ho seier noko fint om Noreg. Sjølv om det er mindre gildt at boka kjem frå eit anna lite land. Vi likar best amerikansk skryt. Dessutan er det eit ope spørsmål om forfattaren av denne boka, som er nordisk filolog og journalist, er ekte utlending.
Anekdotisk
Jau, han er fødd og oppvaksen i Danmark, men har lange norske røter, både til Bergen og til Stavanger, ja, så mykje at han er norsk statsborgar. Og namnet, Flakstad, er henta frå ei øy i Lofoten. Dessutan har han den tvilsame likskapen med Tom Cruise at han har fått pengestønad frå Noreg til å skriva boka, ja, frå sjølvaste Kong Olavs fond.
Ikkje minst må vi som lesarar ha klart føre oss at boka ikkje er meint for nordmenn, men for danskar, slik at når vi les ho, er det for å kontrollera om han gjev sine landsmenn og -kvinner dei rette fordomane om Noreg. Bakgrunnen, ifølgje Flakstad, er at inntil nylig har danskane berre vore interesserte i Noreg som eit land med den naturen Danmark ikkje har: fjell med alpinbakkar, fjordar med fossar og skogar med meir eller mindre ville dyr. Kultur, derimot? Nei, vi er «fjeldaber». Ikkje kan vi spela fotball eller badminton heller.
Difor vil Flakstad gjera det grundig ved å ta føre seg heile den norske historia frå Harald Hårfagre og fram til i dag, om enn i anekdotisk og litt journalistisk overflatisk form. Og naturleg nok med vekt på der dansk og norsk historie heng saman. Noko som særleg gjeld den såkalla 400-årsnatta. Han kjem seg fort fram til Kristian Kvart og hans reise i Nord-Noreg, med tilhøyrande fremjing av hekseforfølgingar i Vardø. Og til gruvene på Røros for å skaffa kopar til taka i København. Sjølvsagt får vi eit kapittel om dansknorskingane Tordenskjold og Holberg, og så om hendingane som førte til at Ibsens Terje Vigen mislukkast i å reisa til Danmark etter korn. Men som førte til oppvakning frå 400-årsnatta, på Eidsvoll, og den seinare, for danskar, merkelege 17. mai-feiringa.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
