Imperiebyggjaren

Etter eit år vart tyrannane styrta og demokratiet gjenoppretta, og ein reaksjon sette inn. Han råka også miljøet kring Sokrates, ikkje utan grunn. Sokrates tiltrekte seg unge aristokratar som gjerne kunne tenke seg eit anna styresett, og diskuterte alternativ med dei. Sjølv om han ikkje støtta tyrannane, fekk han folkemeininga mot seg i ein slik mon at han til slutt vart dømd til å drikke gift, mens mange av elevane hans drog i eksil.

Aristokratisk

Mellom dei var Xenofon, ein ung aristokrat med sans for filosofi, men òg for hestar, jakt og våpen. Han verva seg i hæren til ein persisk tronpretendent. Dei tapte det avgjerande slaget, men den greske leigehæren klarte å ta seg heilskinna heim gjennom fiendelandet. Xenofons mest kjende bok, Anabasis, er forteljinga om dette tilbaketoget.

Etter dette drog Xenofon til Sparta, der han gjorde karriere som yrkesoffiser og skaffa seg eit landgods der han kunne vere i fred og skrive bøker. Sparta var ein militærstat og hadde knapt noko intellektuelt liv, men var likevel viktig for athenske intellektuelle, for her fanst det eit reelt eksisterande aristokrati som prova at eit anna samfunn var mogleg. Sidan spartanarane sjølve ikkje skreiv noko, er den viktigaste kjelda til dette samfunnet Xenofons bok om statsforfatninga i Sparta.

Kyropedía er ein biografi over Kyros, grunnleggjaren av det persiske storriket. Tittelen tyder «Kyros’ oppseding», på gresk paideia, men det meste av boka handlar om Kyros’ bedrifter som vaksen. Det var Kyros som erobra Babylon i 539 og lét jødane vende heim frå det babylonske fangenskapet, og riket hans varte i to hundre år.

Retorisk

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare

Digital tilgang – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.

E-postadressa di

Eg godtek vilkåra

Eller kjøp eit anna abonnement

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare