JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

TeaterMeldingar

Leiken mot døden

Ei spenstig blanding av det brutale og det vakre i ei framsyning som godt kunne vore korta ned.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Heidi Gjermundsen Broch speler Vilde, her omgitt av dei imaginære «personane» i romanen, Rotta og Reven, spelte av høvesvis Karl-Vidar Lende og Thea Lambrechts Vaulen.

Heidi Gjermundsen Broch speler Vilde, her omgitt av dei imaginære «personane» i romanen, Rotta og Reven, spelte av høvesvis Karl-Vidar Lende og Thea Lambrechts Vaulen.

Foto: Monica Tormassy

Heidi Gjermundsen Broch speler Vilde, her omgitt av dei imaginære «personane» i romanen, Rotta og Reven, spelte av høvesvis Karl-Vidar Lende og Thea Lambrechts Vaulen.

Heidi Gjermundsen Broch speler Vilde, her omgitt av dei imaginære «personane» i romanen, Rotta og Reven, spelte av høvesvis Karl-Vidar Lende og Thea Lambrechts Vaulen.

Foto: Monica Tormassy

3370
20241018
3370
20241018

Det Norske
Teatret, Scene 2

Beate Grimsrud:

Eg føreslår at vi vaknar

Til nynorsk ved Gunnhild Øyehaug
Dramatisering: Charlotte Frogner og Toril Solvang-Kaiyambakis
Regi: Charlotte Frogner
Scenografi og kostymedesign: Christina Lovery
Komponist: Michaela Antalová
Lysdesign: Oscar Udbye

Nok ei teaterframsyning basert på ein fersk roman. Underleg at denne trenden ikkje skal snu. Når det er sagt, finst det lettare tilgiving for godt teater, som dette, enn for ein del av det halvgode som norske teaterscenar dei siste tiåra har gitt oss i form av ufordøya skjønnlitteratur. Men heller ikkje her har ein makta setje punktum i tide. Især sluttscena er blitt altfor langdryg.

Den godt over 500 sider lange romanen dette stykket byggjer på, var noko av det siste Beate Grimsrud (1963–2020) rakk å gjere ferdig før kreften gjorde ende på henne. Som med Vilde Berg i boka og dramatiseringa, som har mykje sjølvbiografisk i seg, men slett ikkje ligg tett opptil eige liv i eitt og alt. Ved sida av sjukdommen og døden er den mest slåande likskapen den språklege leiken, den positive «galskapen» og viljen til å snu det negative til noko positivt.

Livsdyrkande

Det får denne framsyninga godt fram, med ei meir enn velopplagd Heidi Gjermundsen Broch i rolla som den hyperlevande Vilde Berg, som brått får vite at ho har brystkreft. I staden for ei mørk vandring mot dødsriket gjer Broch og resten av teamet dette til noko livsdyrkande, ein både innbiten og humørfylt kamp, der vi likevel kan kjenne på spenninga i den kreftsjuke kroppen.

For ein kamp blir det, og ei tid med venting, venting og venting – på prøvesvar og operasjonar som aldri kjem fort nok. Ein tilstand svært mange kreftpasientar kjenner att. Og ei berg-og-dal-bane mellom von og angst, der stadig nye beskjedar kastar pasienten mellom himmel og helvete – men der òg målstreken for eit altfor kort liv kjem stadig nærare. Då kan det kjennast godt å få slå frå seg mot ein boksesekk som heng ned frå taket (Grimsrud sjølv var jo ein ivrig boksar).

Komisk talent

To figurar især gjer at humoren aldri blir heilt borte. I romanen introduserte Grimsrud Rotta og Reven, imaginære «personar» som på ulike vis gjorde seg gjeldande i handlinga. I denne oppsetjinga har dei fått heilt sentrale roller, både som hjelparar, kommentatorar og fritt agerande aktørar. Scenograf Christina Lovery har gjort både Rotta (Karl-Vidar Lende) og Reven (Thea Lambrechts Vaulen) så levande og realistiske som råd er, samstundes som dei jo er rein fiksjon.

Lende syner eit komisk talent eg ikkje har sett hos han før, vekslande mellom egoisme og forståing, og Vaulen lèt Reven gli inn og ut av ulike roller med den største smidigskap. Loverys scenografi, med eit venterom på eit sjukehus, fungerer storveges.

Heidi Gjermundsen Broch leverer ein fin prestasjon som Vilde. Ho byrjar som ein kombinasjon av Pippi Langstrømpe og forfattaren sjølv, så følgjer vi henne på ferda mot det uunngåelege, men stadig med humørfylt trass og protest mot angst og smerte, fram til det ikkje lenger finst rom for optimisme: «Kvifor held dei eigentleg liv i meg?»

Døden kjem, også her. Men framsyninga viser oss at fram til den dagen, skal vi leve.

 Jan H. Landro

Jan H. Landro er forfattar, journalist og fast teatermeldar i Dag og Tid.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Det Norske
Teatret, Scene 2

Beate Grimsrud:

Eg føreslår at vi vaknar

Til nynorsk ved Gunnhild Øyehaug
Dramatisering: Charlotte Frogner og Toril Solvang-Kaiyambakis
Regi: Charlotte Frogner
Scenografi og kostymedesign: Christina Lovery
Komponist: Michaela Antalová
Lysdesign: Oscar Udbye

Nok ei teaterframsyning basert på ein fersk roman. Underleg at denne trenden ikkje skal snu. Når det er sagt, finst det lettare tilgiving for godt teater, som dette, enn for ein del av det halvgode som norske teaterscenar dei siste tiåra har gitt oss i form av ufordøya skjønnlitteratur. Men heller ikkje her har ein makta setje punktum i tide. Især sluttscena er blitt altfor langdryg.

Den godt over 500 sider lange romanen dette stykket byggjer på, var noko av det siste Beate Grimsrud (1963–2020) rakk å gjere ferdig før kreften gjorde ende på henne. Som med Vilde Berg i boka og dramatiseringa, som har mykje sjølvbiografisk i seg, men slett ikkje ligg tett opptil eige liv i eitt og alt. Ved sida av sjukdommen og døden er den mest slåande likskapen den språklege leiken, den positive «galskapen» og viljen til å snu det negative til noko positivt.

Livsdyrkande

Det får denne framsyninga godt fram, med ei meir enn velopplagd Heidi Gjermundsen Broch i rolla som den hyperlevande Vilde Berg, som brått får vite at ho har brystkreft. I staden for ei mørk vandring mot dødsriket gjer Broch og resten av teamet dette til noko livsdyrkande, ein både innbiten og humørfylt kamp, der vi likevel kan kjenne på spenninga i den kreftsjuke kroppen.

For ein kamp blir det, og ei tid med venting, venting og venting – på prøvesvar og operasjonar som aldri kjem fort nok. Ein tilstand svært mange kreftpasientar kjenner att. Og ei berg-og-dal-bane mellom von og angst, der stadig nye beskjedar kastar pasienten mellom himmel og helvete – men der òg målstreken for eit altfor kort liv kjem stadig nærare. Då kan det kjennast godt å få slå frå seg mot ein boksesekk som heng ned frå taket (Grimsrud sjølv var jo ein ivrig boksar).

Komisk talent

To figurar især gjer at humoren aldri blir heilt borte. I romanen introduserte Grimsrud Rotta og Reven, imaginære «personar» som på ulike vis gjorde seg gjeldande i handlinga. I denne oppsetjinga har dei fått heilt sentrale roller, både som hjelparar, kommentatorar og fritt agerande aktørar. Scenograf Christina Lovery har gjort både Rotta (Karl-Vidar Lende) og Reven (Thea Lambrechts Vaulen) så levande og realistiske som råd er, samstundes som dei jo er rein fiksjon.

Lende syner eit komisk talent eg ikkje har sett hos han før, vekslande mellom egoisme og forståing, og Vaulen lèt Reven gli inn og ut av ulike roller med den største smidigskap. Loverys scenografi, med eit venterom på eit sjukehus, fungerer storveges.

Heidi Gjermundsen Broch leverer ein fin prestasjon som Vilde. Ho byrjar som ein kombinasjon av Pippi Langstrømpe og forfattaren sjølv, så følgjer vi henne på ferda mot det uunngåelege, men stadig med humørfylt trass og protest mot angst og smerte, fram til det ikkje lenger finst rom for optimisme: «Kvifor held dei eigentleg liv i meg?»

Døden kjem, også her. Men framsyninga viser oss at fram til den dagen, skal vi leve.

 Jan H. Landro

Jan H. Landro er forfattar, journalist og fast teatermeldar i Dag og Tid.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Stemninga på valmøtet i Salem var ikkje sint, men fandenivaldsk og sjølvsikker.

Stemninga på valmøtet i Salem var ikkje sint, men fandenivaldsk og sjølvsikker.

Foto: Ida Lødemel Tvedt

Samfunn

Hjarte for huset

NEW YORK: Valnatta i New York kjendest som eit antiklimaks etter ei veke på reise i det som alt høyrdest ut som Trumps Amerika.

Ida Lødemel Tvedt
Stemninga på valmøtet i Salem var ikkje sint, men fandenivaldsk og sjølvsikker.

Stemninga på valmøtet i Salem var ikkje sint, men fandenivaldsk og sjølvsikker.

Foto: Ida Lødemel Tvedt

Samfunn

Hjarte for huset

NEW YORK: Valnatta i New York kjendest som eit antiklimaks etter ei veke på reise i det som alt høyrdest ut som Trumps Amerika.

Ida Lødemel Tvedt
Ruslan Gorovij sender pengane han tener som artist, heim til Kyiv, der vener kjøper vedlass til ukrainarar som treng varme i vinter.

Ruslan Gorovij sender pengane han tener som artist, heim til Kyiv, der vener kjøper vedlass til ukrainarar som treng varme i vinter.

Foto: Ukrainian online sales

KrigSamfunn
Andrej Kurkov

Eit nytt lovframlegg som legg opp til at det skal bli straffbart å selje ulovleg hogd skog, vil ikkje minst råke folk i øydelagde hus.

Teikning: May Linn Clement

KommentarSamfunn
Halvor Tjønn

Tid for realitetsorientering

Valet av Donald Trump til president er ikkje noka tilfeldig ulukke, men ei fylgje av dårleg politisk handverk gjennom lang tid.

 James Rebanks på Lillehammer sist veke.

James Rebanks på Lillehammer sist veke.

Foto: Morten A. Strøksnes

Feature
Morten A. Strøksnes

Ein mann for alle årstider

LILLEHAMMER: Etter å ha skrive to svært populære bøker om landbruk og sauehald hamna James Rebanks i ei krise som førte han til eit dunvær på Helgeland.

Hello Kitty vinkar til tusenvis av tilhengarar under den årlege japanfestivalen i New York 11. mai.

Hello Kitty vinkar til tusenvis av tilhengarar under den årlege japanfestivalen i New York 11. mai.

Foto: Charles Sykes / AP / NTB

Kultur

Katten i pengesekken

Hello Kitty har blitt 50 år. Ho er turistambassadør, og ho har generert milliardar av yen. Sjølv kan ho ikkje uttale seg om kvifor folk kjøper henne.

Marita Liabø
Hello Kitty vinkar til tusenvis av tilhengarar under den årlege japanfestivalen i New York 11. mai.

Hello Kitty vinkar til tusenvis av tilhengarar under den årlege japanfestivalen i New York 11. mai.

Foto: Charles Sykes / AP / NTB

Kultur

Katten i pengesekken

Hello Kitty har blitt 50 år. Ho er turistambassadør, og ho har generert milliardar av yen. Sjølv kan ho ikkje uttale seg om kvifor folk kjøper henne.

Marita Liabø

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis