Utsyn frå Inderøy
«Jordens bundne treller»
1. mai i Trondheim i 1954.
Fotograf: Schrøder
Det var alltid 1. mai-stemning på Inderøy når morgonmusikken spela opp – ikkje til dans, men til den tidlege musikken frå musikklaget Laat i Helgesenbakken forbi huset vårt i morgonstunda. Grannen hadde vore heimanfrå på tømmerhogst nokre veker, og han brukte 1. mai til hagearbeid. Far konverserte høfleg og korrekt med han om daglegdagse emne, og etter kvart fall livet attende til det gamle mønsteret, medan etterkrigsbrikkene fall på plass.
Musikklaget Laat sette inn med «Opp, alle jordens bundne treller», og far heldt seg unna hagearbeidet den dagen; det var offentleg høgtidsdag frå og med 1947, og far respekterte slikt, jamvel om han ikkje hadde noko med Arbeidarpartiet å gjera. Eller Arbeidspartiet, som Ap-presten konsekvent insisterte på å seia.
Det budde to tidlegare NS-folk i Helgesenbakken, og dei måtte tola NS-fortida si i etterkrigsåra, som ikkje hadde gitt dei eit verre rulleblad frå krigstida enn at dette vart tolerert, det proletære morgonmusikkinnslaget medrekna. Vi skulle alle leva vidare, og politikk var ikkje eit naturleg emne denne dagen.
Far var ikkje glad for at det var nett desse tonane som skulle ha han ut or morgondynene, men som undervisning i toleranse var det ei nyttig øving. Eg har ofte tenkt på kor nyttig det var med mai-dagen, som varar lenge i Trøndelag.
Eit omskifteleg liv har ordna det slik at eg har måtta høgtida den finske nasjonaldagen i sprengkulde i desember, fordi russarane i si tid fann ut at finnane ikkje kunne ha vår når det var altfor kaldt. Vi har vorte sparte for mykje, og det lenge før Kreml fann ut at det er fleire månader i året då det ikkje er spesielt vårleg.
Så for meg er «Alle jordens bundne treller» meir enn vårleg nok på grunn av tonane over Inderøy, same kva dei syng på russisk: «Vi byggjer den nye verda, vår nye verd», står det meir enn poetisk nok, og akkurat i 2022 ser vi kor mykje det har vore til hjelp for oss, for ikkje å nemna den hjelpa som ukrainarane ikkje har fått i den situasjonen dei vart vikla inn i.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
