Energi
Den nye energifattigdomen
Alle vil ha billigare energi, men ingen vil investera nok til å få prisen ned, korkje i grøn eller grå energi.
Før, når oljeprisen vart høg nok, strøymde investorane til. Det har pengefolket slutta med. Her frå Sleipner A-plattforma.
Foto: Ole Berg-Rusten / NTB
Les du dei klassiske økonomibøkene, nemner dei fleste knapt energi. Adam Smiths Wealth of Nations som kom i 1776, og som moderne økonomisk teori byggjer på, nemner ikkje energi med eitt ord utover at Smith reknar på prisen av ulike fødevarer målt opp mot lagringskapasitet og kvalitet. Studerer du samfunnsøkonomi ved eit universitet, lærer du at energi er ei vare på lik line med andre varer, og at marknaden klarerer prisen, slik at den mest effektive og dimed mest lønsame energibrukaren vert sitjande att med den rette mengda energi.
Men energi er ikkje ei vare på lik line med andre varer. Energi er berebjelken. Di mindre vi har av energi, di dyrare vert alt vi produserer og kjøper, og di fattigare vert alle andre enn dei som har tilgang til å produsera energi. Det får negative konsekvensar for dei fleste av oss. No har leiarane i energiselskapa byrja å seia frå om kor ille stoda er. «Jeg får vel følge med på ferden, men protesterer for all verden», seier dei der i leiren.
Kjell Inge Røkke
Ein som har tent seg søkkrik på energi, både ved å mottaka subsidiar frå staten for å vera med på det grøne skiftet og ved å selja olje og gass, er Kjell Inge Røkke, som er den største eigaren i det nest største oljeselskapet på norsk sokkel, Aker BP.
Sjefen for alle Aker-selskapa til Røkke er Øyvind Eriksen. I førre veke la investeringsselskapet til Røkke fram rapporten for tredje kvartal. Der skriv Eriksen om det han meiner er ein fortvilande energisituasjon og ei mislukka satsing på den grøne vendinga:
«Vi river ned huset vårt før det nye huset er bygget. Alternativene er ikke klare, og vi har ingen backup-plan. Resultatet er en verden som går mot mer uro, usikkerhet og kompleksitet. (…) Noen eksperter sier at dette har vært en ventet krise, etter mange år med røde flagg som signaliserte økende risiko for energisituasjonen i Europa. Mer og mer av elektrisiteten kommer fra ikke-regulerbare kilder som sol og vind, men den står for bare to prosent av den globale forsyningen av primærenergi.»
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
