Utanriks
Den nye kalde krigen
I det nye strategiske tryggingsdokumentet slår Joe Biden fast at Kina er USAs fremste fiende, men han lover òg at USA ikkje lenger skal prøva å velta regime. Han meiner altså det same som Donald Trump meinte.
Ronald Reagan var ikkje ein populær president i Europa, men her seglar hangarskipet kalla opp etter han, for fyrste gong i 2006. «Ronald Reagan» går på atomkraft og kan stort sett støtt vera til havs. USA har ti slike skip, mykje meir enn resten av verda til saman. Skipa er alltid omgjevne av destroyarar, ubåtar og kryssarar.Ronald Reagan var ikkje ein populær president i Europa, men her seglar hangarskipet kalla opp etter han, for fyrste gong i 2006. «Ronald Reagan» går på atomkraft og kan stort sett støtt vera til havs. USA har ti slike skip, mykje meir enn resten av verda til saman. Skipa er alltid omgjevne av destroyarar, ubåtar og kryssarar.
Foto: Todd Cichonowicz / WikipediFoto: Todd Cichonowicz / Wikipedi
Verda er deprimerande. Bileta frå partikongressen i Beijing der den gamle presidenten, Hu Jintao, motviljug vart ført ut, medan den eineveldige Xi Jinping nikka likesælt og stira rett fram, kjem til å verta hugsa i tiår framover. Hendinga var politisk teater laga for å skremma. Her vart det synt fram rå makt.
No sundag vart det heile sementert. Det nye politbyrået inneheld frå no av berre Xi-nikkedokker. At Li Qiang, partisekretæren i Shanghai, frå februar 2023 vert statsminister, seier også noko om utviklinga. Qiang har gong på gong gjennom drakoniske tiltak stengt ned Shanghai, og med det skapt store problem i dei globale handelsrutene, noko som igjen har gjeve eit tilskot til ein global inflasjon vi ikkje har sett sidan 1970-åra.
Likt og ulikt
Det er elles mykje som i dag minner om starten på 1970-åra: Jom kippur-krigen i 1973 førte til høgre energiprisar og auka gjeld, USA seig stadig lenger ned i dei vietnamesiske våtmarkene, sentralbankane var forvirra og underskota på statsbudsjetta i Vesten såg ut til å vera utanfor politisk kontroll. Folk over heile Vesten meinte då som no at dei levde i ei dyrtid.
Sanninga er at økonomien i Vesten er på ein mykje verre stad no enn då. Då Vietnamkrigen var over i 1975, ein krig som hadde fått Richard Nixon til å gå bort frå gullstandarden og over til fri kredittdanning, var det samla gjeldsnivået for offentleg og privat sektor, globalt og innanfor OECD, på rundt 100 prosent av verdiskapinga, BNP. No er gjeldsnivået globalt 350 prosent og 420 prosent i såkalla rike land.
Dårleg demografi
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
