Effekt er det vi vil ha

Sør-Noreg har gått frå å ha Europas beste effektbalanse til no å verta truga, både av manglande vatn og av grannar som ikkje har planlagt godt nok. Eit kraftsystem er vanskelege saker, det må vera så finstemt. Når kraftverka produserer, må det ikkje på minuttet, ikkje på sekundet, men på eit tusendelssekund stå ein mottakar klar i andre enden, og omvendt. Dette vert kalla momentan balanse.

Dessutan må frekvensen konstant vera på 50 hertz, nokre bitte små avvik i frekvensen kan tolererast, men berre litt ned under 49,9-talet, og transformatorar og omformarar og alt dette som er bygt opp for å få nettet til å fungera, går åt skogen om frekvensfeilen varer nokre minutt, og vert verre di fleire minutt frekvensen er feil.

Ingen hjelp i sol og vind

Vind-, sol- og elvekraft kan diverre ikkje gje eit tilskot til stabil frekvens og transport av straum over distanse. Alle nett er avhengige av store generatorar, som – i mangel på eit betre ord – pressar straumen ut i systemet. Dette kan ikkje all den nye vinden vi har fått i Sør-Noreg, gjera. Generatorane og turbinane er altfor små til det.

Kort sagt, det vi må ha her og no, er effekt, og rett effekt i Noreg kan berre magasinkrafta stilla opp med. Danmark vert ofte trekt fram som døme på kor godt vindutbygging fungerer. Dei får halvparten av straumen sin frå vindkraft, vert det ofte påstått. Og ja, det ser slik ut. I eit normalår nyttar Danmark 30 TWh med straum samstundes som vindkrafta produserer 15 TWh. Men mykje av vindkrafta vert ikkje nytta i Danmark, ho vert spreidd til grannelanda. Og når vinden ikkje blæs, ja, så er Danmark heilt avhengig av Tyskland og Sverige.

Avhengig

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare

Digital tilgang – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.

E-postadressa di

Eg godtek vilkåra

Eller kjøp eit anna abonnement

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare