Nordmennene som forsvann

Det er konklusjonen i mellomalderhistorikaren Arnved Nedkvitnes nye bok Norse Greenland: Viking Peasants in the Artic.

Han legg med andre ord større vekt på inuittane enn på klimaet.

Boka fekk fyldig omtale i danske Weekendavisen i juni, og meldaren refererer mest – utan særleg kritikk – av Nedkvitnes konklusjon. Men det vert slått fast at det som kjem fram i boka, er kontroversielt, for Nedkvitne er svært kritisk til Nationalmuseets danske arkeologar.

Tidlegare i år hadde han ein kronikk i danske Forskerzonen om lagnaden til den norrøne busetnaden. På Grønland var det norrøn busetnad i over 400 år, det vil seia frå år 985 til 1420. På det meste skal det ha budd 2500 personar der. Så forsvann dei, og i ettertid har forskarar undra seg på kva som skjedde med dei.

Det har vorte vist til at den norrøne busetnaden overlevde av di Grønland opplevde ein periode med oppvarming fram til 1250. Etter den tid vart klimaet kjøligare. Arkeologar har meint at matvareproduksjonen vart redusert så mykje at helsetilstanden vart vesentleg dårlegare.

Nedkvitne skriv at fram til 1260 hadde ikkje den norrøne busetnaden eksterne fiendar. Dei heldt til sør for Diskobukta fram til 1260 – i god avstand til jaktområda til inuittane. Men seinare trengde inuittane seg lenger sørover og inn på jakt- og buområdet til den norrøne busetnaden.

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare

Digital tilgang – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.

E-postadressa di

Eg godtek vilkåra

Eller kjøp eit anna abonnement

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare