Kommentar
Venstresidas kanonføde
Sist veke presenterte Klassekampen «venstresidas kanon», bøker som skal vere dei hundre viktigaste for den norske venstrerørsla. Mellom desse finn vi Astrid Lindgrens Pippi Langstrømpe, men ikkje ein einaste tekst av Henrik Ibsen.
UTE: Henrik Ibsen – ikkje radikal nok?
«Venstresidas kanon» er mindre ein litterær enn ein politisk kanon. Medan norske litterære kanonar, til dømes Gyldendals «Norges nasjonallitteratur», har vurdert norsk skjønnlitteratur med kvalitet som fremste kriterium, byggjer Klassekampens kanon meir på verknadshistoria til verka, om dei har «bidratt til å forme venstresidas sentrale ideer og problemstillinger», anten det er sakprosa eller skjønnlitteratur, norsk eller internasjonal.
Ein slik politisk litteraturkanon som listar opp verk som har forma venstrerørsla, fortel oss like mykje om statusen til desse ideane i rørsla i dag. Ein litteraturkanon er òg eit nasjonalt danningsprosjekt, ei tekstsamling som skal utgjera ei sams referanseramme som eit samlande idégrunnlag for særmerke og motsetningar til ulike grupper og individ.
«Venstresidas kanon» står fram som ein slik særkanon for eit bestemt politisk miljø, men studerer ein fråsegna til juryen og sjølve utvalet nærare, anar ein større ambisjonar.
Frå 60- og 70-åra hugsar vi slagordet om at «alt er politikk» og politiseringa av den tonegjevande norske skjønnlitteraturen, også av det litteraturkritiske miljøet, ikkje minst i kulturavisa Dagbladet. I Bjørgulf Braanens redaktørtid tok Klassekampen over rolla som tonegjevande kulturavis etter Dagbladets forfall.
Denne stoda som tonegjevande kulturavis gjev litteraturstoffet i Klassekampen ein allmenn tendens sjølv når det er sekterisk. Ein ny litterær kanon produsert av den fremste kulturavisa i landet kan ikkje gå fri for pretensjonen om å vilja vera allmenngyldig, sjølv om han aldri så mykje presenterer seg som ein særkanon for venstreorienterte.
Dagbladet vart redigert frå ein kulturradikal synsvinkel og påverka litteraturfeltet, men såg seg sjølv som eit allment kulturorgan, og ville aldri ha kome på tanken om å produsera ein «kanon for kulturradikalarane», ei samling av frisinna litteratur som skulle vera særleg eigna for dagbladlesarane, som deretter kunne styrkja fellesskapen sin ved å lesa seg opp på kvalitets- og innhaldssikra idear.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
