Vern elvene mot dumskapen
Ein skal aldri seie aldri. Bortsett frå når verna vassdrag skal forsyne oljeplattformer med straum.
«Ein kan ikkje gå ned i den same elva to gonger.» Det vidgjetne ordspråket til den greske filosofen Heraklit er ein del av læra hans om at «alt flyt» – og kanskje er det denne trua på at alt alltid er i forandring, Høgre, Arbeidarpartiet og Senterpartiet meiner skal gje dei løyve til å auke straumtilfanget i Noreg gjennom å bygge ut verna vassdrag.
Då gjer dei vel i å hugse at det Heraklit meinte låg til grunn for alle forandringane, var krig. Og krig kjem det til å verte, trur eg, om partia får det som dei vil. Ikkje med skarpt skyts og statlege hærførarar, men med handplakatar, lenker og politikarforakt. Folk bryr seg om elvene sine. Med god grunn.
70 prosent utbygd
Noreg har i dag 389 verna vassdrag. Om Høgre får gjennomslag for dei ti verna vassdraga dei «skånsamt» vil bygge ut, har vi altså framleis 379 igjen. Og det er jo berre dei vassdraga vi har verna, som er under 10 prosent av totalen. Vi har over 4000 vassdrag i Noreg. Nok å ta av, då, eller?
No er over 70 prosent av dei alt utbygde, inkludert sju av dei ti høgaste fossane. «Dette fører til endret vannføring, og forandringer i bunnforhold og vandringsveier for fisk», ifylgje Noregs vassdrags- og energidirektorat (NVE). I tillegg til kraftutbyggingar er vassdrag truga av fysiske inngrep frå til dømes masseuttak, ureining frå busetnad eller industri, ureining frå avløp eller landbruk eller invasjon av framande artar. Elveløp er ettertrakta.
Kva har Praha, Budapest, Bordeaux, Frankfurt, Nashville og Quebec til felles? Dei er alle elvebyar, og dei er langt frå aleine. Det er lenge sidan dei store elvene i verda låg urørte, og det er det gode grunnar til.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
