Mat
Den fyrste olje
Mirakelet skjer igjen, krokusen og blåklokka spirer, knoppar skyt ut overalt, og det er blitt tid for lettare kost.
Tomatar, her saman med brørne sine: kvitlauk, urter og olivenolje.
Foto: Dagfinn Nordbø
Vinter i Noreg handlar ofte om tyngre mat. Raudt kjøt, godt smør og feite stykke av dyret skal få oss gjennom den lange og brutale fimbulvinteren, som denne gongen var mykje lengre og mykje meir fimbul enn nokon kan like.
Me har brote handledd og lårbein på hålka, frose på oss neglesprett, moka snø, dytta naboens bil og banna høgt mot sky, men no er det lyspunkt. Mirakelet skjer igjen, krokusen og blåklokka spirer, knoppar skyt ut overalt, og det er blitt tid for lettare kost.
Vi får igjen hug til tomatar, og sjølv om det neimen ikkje er lett å få til skikkeleg smakfulle eksemplar i drivhusa våre, så finst det råd likevel. Eit godt eit handlar om olivenolje. Eg kom over ei gamal oppskrift hos det forvitnelege Spiselandslaget, og gjekk i gang:
Du treng om lag 400 gram cherrytomatar, anten dei billege utanlandske eller dei dyrare norske. Legg dei i ei romsleg eldfast form saman med tjue skrelte kvitlauksfedd og nokre stilkar fersk rosmarin eller timian, og tøm så på olivenolje til det nesten dekkjer. Eg brukte halvparten jomfruolje og raffinert. Dekk med folie, sett forma inn i omnen på 130 gradar, og lat det stå i to timar eller til kvitlauksfedda er møyre. Avkjøl og legg over i reine glas med lok. Denne lekkerbiskenen kan du ha i salatar, som topping på ei brødskive, tiltugg til fisk, kjøt, kylling eller kva du vil.
Får du tak i solfylte gode tomatar, er det lite som slår ein klassisk italiensk caprese. Skjer tomatar og mozzarella i om lag like store skiver og legg utover på eit stort fat. Så skyv du flust av fine blad frisk basilikum imellom og dryper jomfruolivenolje og balsamico over det heile. Smak til med flaksalt og nykverna pepar, og vips blir det sumar!
Sidan det framleis er dyrtid, er det greitt å hugse at den italienske mattradisjonen har røter i det som heiter cucina povera, fattigkjøkenet. Du kan altså lage framifrå og velsmakande mat av rimelege råvarer. Til dømes vil eg nemne pasta aglia e olio, som på norsk er pasta med kvitlauk og olje:
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
