Det vert for mykje no før jul. Ein skal sette saman kalenderen så alle kan møtast på høveleg vis, x-ar, y-ar, z-ar og tilhøyrande born. Berre administrasjonen av jula kan for somme ta fleire veker. Hadde eg råd, skulle eg hyra ein statssekretær med McKinsey-fortid for å halde orden på det.

Ein må jo også finne på nokre idiotsikre kvite løgner for å unngå somme altfor pinsame eller slitsame arrangement.

Så er det å oppdatere seg på alle juleøl-, ribbe- og pinnekjøttestane, som på side etter side i dei fleste aviser forklarar kva for ribbe, pinnekjøt og juleøl du må halde deg unna. Sameleis med akevittane. Det kjem tre nye akevittar kvar dag no. Fråhaldsfolk må ha eit enkelt og lukkeleg liv, eller: «Livet er ikke så enkelt som avholdsfolk tror», som salige Odd Børretzen sa, om eg hugsar rett.

Eg er blant dei som tenkjer at alt klokt som er sagt, er sagt av Odd Børretzen. Og altså: Tida er knapp. Kor er den oppskrifta på risbollar som mor pleidde å lage på syttitalet? Må ein ha delfiafett, eller er smør like bra? Kven i all verda sel puffa ris no for tida? Er det mogleg å gjenskape den nostalgiske kjensla frå barndomen berre ved hjelp av dadlar, fiken, klementinar og sirupsnippar?

I slike tider er det godt å lage nokre kjappe middagar. Eg var som snarast innom kontoret til ein bladfyk her om dagen som sakna oppskrifter på mat som kan lagast – nettopp – i ein fykande fei. Eg vil sjølvsagt då nemne pasta carbonara. Det er verdas enklaste måte å få i seg altfor mange kaloriar på utan at det tek halve kvelden:

Kok opp godt salta vatn, og til to personar har du i 200 gram tagliatelle. Steik 150 gram pancetta (eller ei pakke bacon) i terningar sprøtt i ei djup steikepanne. Ta vekk feittet om det er for mykje. Rør saman to eggeplommer og eit heilt egg. Rasp 150 gram pecorino (som er det korrekte) eller parmesan eller halvparten av kvar. Bland pastaen og dei andre ingrediensane godt i panna med ein kopp av pastavatnet og rør inn egget til slutt. Kvern over godt med pepar, og simsalabim! Det har enno ikkje gått ein halvtime.

No seier vel mange at dei vil ha i fløyte, men eg seier nei! Då kjøkengudinna Nigella Lawson ved eit høve tømde ein skvett fløyte i carbonaraen, var det like før Italia gjekk til krig mot britane. Dei rulla fram artilleri og kryssarmissil. For som sant er: Brukar du pastavatnet, treng du ikkje meir væske.

Ein annan kjapp rett langt unna alt som har med tidkrevjande julemat å gjere, er kjempereker med ris og tomatsaus. Du må alltid ha kjempereker i frysaren, ferdig skrelte. Det er Nordbøs andre lov. Nordbøs fyrste lov er at du alltid må koke tomatar lenge, men her held det med eit kvarter.

Til fire: Hakk ein lauk i matmølla, finhakk fem fedd kvitlauk og tilset ein boks heile tomatar i gryta eller steikepanna. Når det har småkokt eit kvarter, set du til ein kvart kilo ris, ein halv liter kraft, 200 gram frosne erter og 250 gram reker og blandar godt. La dette småputre under lok til risen er kokt og all væska er absorbert. Rør om iblant og sjekk at risen er blitt mjuk og fin. Smak til med salt, og gjerne chiliflak.

Er de berre to til bords, halver mengda, men er de svoltne eller har humaniststudentar i huset, køyr på. Restar held seg i kjøleskapet eit par dagar.

Så har eg ein rett for dei som reint har gløymd å handle inn: cacio e pepe (pasta med pepar). Nordbøs tredje lov er alltid å ha smør, spagetti og parmesan i huset. Mort ei matskei heil svartpepar og rist det i tørr steikepanne til det duftar. Kok 200 gram spagetti eller bucatini til det er cirka to minutt att av koketida, altså medan pastaen enno er litt fast. Ha i nokre skeier pastavatn og to matskeier smør (tre–fire om fastlegen ikkje er på besøk) og la det bruse eit minutt. Ha i spagettien og vend inn 200 gram parmesan eller pecorino, la osten blande seg godt og reguler med pastavatn. Når alt er ferdig, set peparkverna og ekstra ost på bordet. Pasta basta!

Nokre lesarar vil kanskje meine eg er i overkant utanlandsk her. Dei har heilt rett. Eg lovar på tru og ære at eg skal kome tilbake med heilnorsk snøggmat så snart som råd er, sjølv om eg inst inne likar sakte mat best. God jol, og drikk no ikkje for lite.

Dagfinn Nordbø er satirikar og tekstforfattar.

post@nordbo.no