Diktet: Karin Moe
Foto: Aschehoug
Karin Moes poesi blir knytt til postmodernismen i 1980-åra. Ho opna språket for den nye mediale verda. I diktsamlinga Mordatter frå 1985 kallar ho ein bolk for «instantologi». Det fekk meg til å tenkje på vår tids instagrampoesi. Men der mange instagramdiktarar har ei ukritisk, naiv forståing av språk, står Moe for det rakt motsette.
I studietida fylgde eg eit kurs om moderne poesi som Hugo Brems ved Universitetet i Leuven i Belgia heldt. Brems uttrykte skiljet mellom modernistisk og postmodernistisk poesi slik: Hjå modernistane har språket mist kontakt med verda gjennom ei tapsrøynsle; diktaren freistar atterreise denne kontakten. Den postmodernistiske diktaren innser derimot at dette arbeidet er fånyttes – det viser han ved språkleik og ordmangfald. Der Gunvor Hofmo skriv at «jeg kjenner ingen ord mer» for det ho vil uttrykkje, finn vi hjå Karin Moe aldri skort på ord.
Ein slik posisjon finn vi i prosadiktet attmed, frå 39 Fyk. Louise Labé den yngres ustyrlige vandringar & andre spekulum (1983). Teksten opnar, slik eg les han, med eit klassisk tema i poesien: sukk over hjartesår. Korleis kan språket døyve smerta? Fyrst talar ho om ein operasjon av hjarta. Det er ikkje dumt tenkt, men likevel feil, her er det vel tale om hjarta i overført tyding – som tungsinn. Dei påfylgjande svara blir meir og meir absurde – og også dyrare. Diktaren skulle vel hjelpe – gode dikt mot «hugsår». Men ho veit alt at diktaren lyg. Kanskje peikar opplagstalet hans på eksemplar kjøpte inn av Kulturrådet. Diktaren blir heller ikkje lesen.
Det er dessutan mogeleg «gjennomsnittslavtlønnsmann» er kritikk av lønsskiljet mellom mann og kvinne. Ho har heller ikkje råd til operasjonen, fordi ho er kvinne.
Moe konkluderer: «Eg får klare meg med det arret eg har.» Vi kunne lagt til: «språkarret». Moe har sjølv karakterisert posisjonen sin slik: «lystelig frydefullt voggande i hengekøya mellom verden og språket». Utsegna fann eg i Bjarne Riiser Gundersens Da postmodernismen kom til Norge, som inneheld eit opplysande intervju med Karin Moe.
Ronny Spaans
FYK 33
Eg kan få hjerta snudd. Det tar 8 timar og kostar 45 000 kroner. Vil arret fungera tilfredsstillande? Men det er andre måtar. Eg kjenner ein akrobat:
– Kor mange timar tar det å få meg til å gå på hendene?
– 45 timar.
– Ka tar du for timen?
– 1000 kroner.
Eg kjenner ein kranførar. Ho er villig til å kjøra rundt med meg snudd for 45 000 kroner i året. Eg kjenner ein poet. Han er villig til å lyga for 45 kroner boka i eit opplag på 1000. Eg kjenner ein bakar. Han er ikkje villig til noko som helst. Å, så fattig! Eg tener tre fjerdedelar av ein gjennomsnittslavtlønnsmann. Eg får klare meg med det arret eg har.
Karin Moe
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Karin Moes poesi blir knytt til postmodernismen i 1980-åra. Ho opna språket for den nye mediale verda. I diktsamlinga Mordatter frå 1985 kallar ho ein bolk for «instantologi». Det fekk meg til å tenkje på vår tids instagrampoesi. Men der mange instagramdiktarar har ei ukritisk, naiv forståing av språk, står Moe for det rakt motsette.
I studietida fylgde eg eit kurs om moderne poesi som Hugo Brems ved Universitetet i Leuven i Belgia heldt. Brems uttrykte skiljet mellom modernistisk og postmodernistisk poesi slik: Hjå modernistane har språket mist kontakt med verda gjennom ei tapsrøynsle; diktaren freistar atterreise denne kontakten. Den postmodernistiske diktaren innser derimot at dette arbeidet er fånyttes – det viser han ved språkleik og ordmangfald. Der Gunvor Hofmo skriv at «jeg kjenner ingen ord mer» for det ho vil uttrykkje, finn vi hjå Karin Moe aldri skort på ord.
Ein slik posisjon finn vi i prosadiktet attmed, frå 39 Fyk. Louise Labé den yngres ustyrlige vandringar & andre spekulum (1983). Teksten opnar, slik eg les han, med eit klassisk tema i poesien: sukk over hjartesår. Korleis kan språket døyve smerta? Fyrst talar ho om ein operasjon av hjarta. Det er ikkje dumt tenkt, men likevel feil, her er det vel tale om hjarta i overført tyding – som tungsinn. Dei påfylgjande svara blir meir og meir absurde – og også dyrare. Diktaren skulle vel hjelpe – gode dikt mot «hugsår». Men ho veit alt at diktaren lyg. Kanskje peikar opplagstalet hans på eksemplar kjøpte inn av Kulturrådet. Diktaren blir heller ikkje lesen.
Det er dessutan mogeleg «gjennomsnittslavtlønnsmann» er kritikk av lønsskiljet mellom mann og kvinne. Ho har heller ikkje råd til operasjonen, fordi ho er kvinne.
Moe konkluderer: «Eg får klare meg med det arret eg har.» Vi kunne lagt til: «språkarret». Moe har sjølv karakterisert posisjonen sin slik: «lystelig frydefullt voggande i hengekøya mellom verden og språket». Utsegna fann eg i Bjarne Riiser Gundersens Da postmodernismen kom til Norge, som inneheld eit opplysande intervju med Karin Moe.
Ronny Spaans
FYK 33
Eg kan få hjerta snudd. Det tar 8 timar og kostar 45 000 kroner. Vil arret fungera tilfredsstillande? Men det er andre måtar. Eg kjenner ein akrobat:
– Kor mange timar tar det å få meg til å gå på hendene?
– 45 timar.
– Ka tar du for timen?
– 1000 kroner.
Eg kjenner ein kranførar. Ho er villig til å kjøra rundt med meg snudd for 45 000 kroner i året. Eg kjenner ein poet. Han er villig til å lyga for 45 kroner boka i eit opplag på 1000. Eg kjenner ein bakar. Han er ikkje villig til noko som helst. Å, så fattig! Eg tener tre fjerdedelar av ein gjennomsnittslavtlønnsmann. Eg får klare meg med det arret eg har.
Karin Moe
Fleire artiklar
Marianne Nielsen i hovudrolla som Winnie. Gerald Pettersen spelar Willie.
Foto: Sebastian Dalseide
Beckett-klassikar av godt merke
Glade dager byr på ein strålande skodespelarprestasjon av Marianne Nielsen.
Ingrid Storholmen har teke utgangspunkt i eit stort datamateriale om folkehelsa i Nord-Trøndelag.
Foto: Merete Haseth
Våren over mannalivet
Ingrid Storholmen gjer tørre helsedata om til levande liv i Bloddråpetall.
Takumi (Hitoshi Omika) og dottera Hana (Ryo Nishikawa) lever eit roleg liv på bygda, som no kan få ein «glampingplass».
Foto: Another World Entertainment
Djevelen i detaljane
By mot land er eit sentralt tema i endå ein framifrå film av Ryusuke Hamaguchi.
Finaste finnbiffen med grøne erter, potet og tyting.
Foto: Dagfinn Nordbø
Finaste finnbiffen
«Seier eg at eg skal invitere på finnbiff, blir folk berre glade. Dei veit at dei skal få smake noko av det beste landet vårt har å by på av ingrediensar, med reinkjøt som helten.»
KrF-leiar Dag Inge Ulstein får ikkje Stortinget med seg på å endre retningslinjene for kjønnsundervisning i skulen.
Thomas Fure / NTB
Utfordrar kjønnsundervisninga
Norske skulebøker kan gjere elevar usikre på kva kjønn dei har, meiner KrF-leiar Dag Inge Ulstein.