Diktet: Rasmus Claussøn Rosing
Foto: Riksantikvaren / Norsk portrettarkiv
Dei store barokkdiktarane i Noreg er som kjent Petter Dass og Dorothe Engelbretsdotter. Dass fekk ikkje trykt bøkene sine i si levetid, men det fekk ein diktar som er ukjend for oss i dag, Rasmus Claussøn Rosing (1641–1705). Han var liksom Dass fødd på Helgeland, i Brønnøy. Kanskje planla han ein karriere på Helgeland? Men Rosing fekk etter kvart kall på Hitra, i 1674, der han vart resten av livet.
I 1696 gav Rasmus Rosing ut Den Grædende Jeremias Og Siungende Salomon. Boka inneheld bibelske salmar og historier fortalde i rim og rytme. Slike «uoriginale» attforteljingar tyder ikkje at dikta er av dårleg kvalitet. Mykje av Petter Dass’ dikting er det same, som Bibelske Viise-Bog. Mange moderne diktarar har òg gjort om bibelsk stoff til poesi, som Victor Hugo.
Attmed står utdrag av eit dikt sist i denne boka – eit gravskrift til son åt diktaren, som «saa hastig frafald ved den timelige Død (…) Aar 1695. I hans Alders Fierde til Tivende». Niels studerte i København då han gjekk bort. Diktet tel 20 strofer, der kvar strofe byrjar med ein utheva bokstav. Fører vi desse bokstavane saman, får vi namnet på sonen (Niels Rasmussøn Rosing) – vi har altså med eit akrostikon å gjera.
Her er det berre plass til tre strofer frå diktet. Rosing fortel om oppvoksteren til guten, som blir kombinert med bibelske og moralske parallellar. I siste strofe ber Rosing Den heilage ande hjelpe i nauda. I strofa i midten fortel far at han gav sonen ris, på same måte som Gud òg gjev ris, altså «tuktar oss». Kanskje kan vi lesa inn ein sjølvkritikk i denne strofa? «Diktet viser oss ein far som med eitt er usikker på om det var rett å krevje så mykje av Niels, så tidleg», meiner i alle fall Lars Rottem Krangnes, som har skrive to innsiktsfulle artiklar om «Diktarpresten på Hitra» for Årbok for Fosen (2016 og 2018). Dessverre gjekk portrettet av Rosing tapt då Dolm kyrkje brann i 1920. Difor tyr vi til dette gamle fotoet.
Ronny Spaans
«Dette Levnets Kummer-fulde Korthed udinden Det Salige GUds Barn Niels Rosing»
Naar man sig ret betænker,
Er her kun Møjsomhed,
Af det, der Hiertet krænker,
Mand vist at sige ved:
Thi Glæden den er liden,
Men Sorgen den er stor,
Hvor i maa slides Tiden
Mens mand paa Jorden bor.
(…)
Riis tillig Frygt indjaget,
Den viis end Fader har,
Hand Riis i Haand faar taget,
Hand med det Skarpe slar,
Vor Fader i det Høye
Til Riset og antreer,
Lar sine løse Trøye,
Skiønt hand den Frommest er.
(…)
Gud Fader som os skabte,
Guds Søn vor Frelser-Mand,
Opled selv det Fortabte
Til det Forjette-Land.
Gud hellig Aand vor Trøster
Staa bi i Nødens Tid!
Naar hiertet sønderbrøster,
O vær Du os da blid!
Rasmus Claussøn Rosing
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Dei store barokkdiktarane i Noreg er som kjent Petter Dass og Dorothe Engelbretsdotter. Dass fekk ikkje trykt bøkene sine i si levetid, men det fekk ein diktar som er ukjend for oss i dag, Rasmus Claussøn Rosing (1641–1705). Han var liksom Dass fødd på Helgeland, i Brønnøy. Kanskje planla han ein karriere på Helgeland? Men Rosing fekk etter kvart kall på Hitra, i 1674, der han vart resten av livet.
I 1696 gav Rasmus Rosing ut Den Grædende Jeremias Og Siungende Salomon. Boka inneheld bibelske salmar og historier fortalde i rim og rytme. Slike «uoriginale» attforteljingar tyder ikkje at dikta er av dårleg kvalitet. Mykje av Petter Dass’ dikting er det same, som Bibelske Viise-Bog. Mange moderne diktarar har òg gjort om bibelsk stoff til poesi, som Victor Hugo.
Attmed står utdrag av eit dikt sist i denne boka – eit gravskrift til son åt diktaren, som «saa hastig frafald ved den timelige Død (…) Aar 1695. I hans Alders Fierde til Tivende». Niels studerte i København då han gjekk bort. Diktet tel 20 strofer, der kvar strofe byrjar med ein utheva bokstav. Fører vi desse bokstavane saman, får vi namnet på sonen (Niels Rasmussøn Rosing) – vi har altså med eit akrostikon å gjera.
Her er det berre plass til tre strofer frå diktet. Rosing fortel om oppvoksteren til guten, som blir kombinert med bibelske og moralske parallellar. I siste strofe ber Rosing Den heilage ande hjelpe i nauda. I strofa i midten fortel far at han gav sonen ris, på same måte som Gud òg gjev ris, altså «tuktar oss». Kanskje kan vi lesa inn ein sjølvkritikk i denne strofa? «Diktet viser oss ein far som med eitt er usikker på om det var rett å krevje så mykje av Niels, så tidleg», meiner i alle fall Lars Rottem Krangnes, som har skrive to innsiktsfulle artiklar om «Diktarpresten på Hitra» for Årbok for Fosen (2016 og 2018). Dessverre gjekk portrettet av Rosing tapt då Dolm kyrkje brann i 1920. Difor tyr vi til dette gamle fotoet.
Ronny Spaans
«Dette Levnets Kummer-fulde Korthed udinden Det Salige GUds Barn Niels Rosing»
Naar man sig ret betænker,
Er her kun Møjsomhed,
Af det, der Hiertet krænker,
Mand vist at sige ved:
Thi Glæden den er liden,
Men Sorgen den er stor,
Hvor i maa slides Tiden
Mens mand paa Jorden bor.
(…)
Riis tillig Frygt indjaget,
Den viis end Fader har,
Hand Riis i Haand faar taget,
Hand med det Skarpe slar,
Vor Fader i det Høye
Til Riset og antreer,
Lar sine løse Trøye,
Skiønt hand den Frommest er.
(…)
Gud Fader som os skabte,
Guds Søn vor Frelser-Mand,
Opled selv det Fortabte
Til det Forjette-Land.
Gud hellig Aand vor Trøster
Staa bi i Nødens Tid!
Naar hiertet sønderbrøster,
O vær Du os da blid!
Rasmus Claussøn Rosing
Fleire artiklar
Marianne Nielsen i hovudrolla som Winnie. Gerald Pettersen spelar Willie.
Foto: Sebastian Dalseide
Beckett-klassikar av godt merke
Glade dager byr på ein strålande skodespelarprestasjon av Marianne Nielsen.
Ingrid Storholmen har teke utgangspunkt i eit stort datamateriale om folkehelsa i Nord-Trøndelag.
Foto: Merete Haseth
Våren over mannalivet
Ingrid Storholmen gjer tørre helsedata om til levande liv i Bloddråpetall.
Takumi (Hitoshi Omika) og dottera Hana (Ryo Nishikawa) lever eit roleg liv på bygda, som no kan få ein «glampingplass».
Foto: Another World Entertainment
Djevelen i detaljane
By mot land er eit sentralt tema i endå ein framifrå film av Ryusuke Hamaguchi.
Finaste finnbiffen med grøne erter, potet og tyting.
Foto: Dagfinn Nordbø
Finaste finnbiffen
«Seier eg at eg skal invitere på finnbiff, blir folk berre glade. Dei veit at dei skal få smake noko av det beste landet vårt har å by på av ingrediensar, med reinkjøt som helten.»
KrF-leiar Dag Inge Ulstein får ikkje Stortinget med seg på å endre retningslinjene for kjønnsundervisning i skulen.
Thomas Fure / NTB
Utfordrar kjønnsundervisninga
Norske skulebøker kan gjere elevar usikre på kva kjønn dei har, meiner KrF-leiar Dag Inge Ulstein.