Den nye mållagsleiaren
– Noregs Mållag har for tida rekordmange medlemmer, og eg opplever å vera med på noko stort og viktig.
Peder Lofnes Hauge (31) frå Gloppen er busett i Bergen og har i mange år vore rådgjevar for Venstre i byrådet.
Foto: Jannica Luoto
Det seier den nye leiaren i Noregs Mållag, Peder Lofnes Hauge, som vart valt på e-postlandsmøtet i helga. Det store politiske ordskiftet skjer på landsmøtet til hausten.
Hauge kjem frå Gloppen i Nordfjord, og der har han sete i kommunestyret i fleire år. Han er utdanna lærar, men vart dregen inn i politikken. Sidan 2015 har Hauge vore politisk rådgjevar for byråd Erlend Horn, Venstre, i Bergen.
I 2016 vart han valt inn i styret i Mållaget, og i meir enn eitt år har han vore nestleiar.
Denne veka hadde han sin første dag som travel leiar.
– På fulltid, og vel så det. Eg skal bruka all mi tid på målsaka dei neste to åra, slår han fast.
– Den avtroppande leiaren i Mållaget, Magne Aasbrenn, bur i Østfold. Du kjem frå tjukkaste «nynorskland». Kva endringar legg du opp til?
– Aasbrenn viste at nynorsken femnar om alle dei norske dialektane. Fokuset på dialektar og inngangen til nynorsk som talemålsbasert skriftspråk har vore viktig. Eg som kjem frå det tjukkaste nynorskområdet, har ein annan bakgrunn. Eg vaks opp med berre nynorsk rundt meg på skulen, men fekk naturlegvis bokmålet inn frå mange andre kantar. Me har ulike inngangar til nynorsken, men har arbeidd godt i lag i fire år, og eg skal vidareføra det arbeidet Aasbrenn har lagt ned som leiar. No ser eg fram til å sitja på andre sida av bordet og kjempa ein interessekamp opp mot både lokale og nasjonale styresmakter. Eg vonar at eg kan ta med meg ein del av røynslene frå det partipolitiske livet over i leiarjobben.
– Du har uttalt at du har opplevd ei nedlatande haldning til nynorsk i Venstre?
– Nynorsken står framleis sterkt i partiet, men som folkevald oppdaga eg at i Venstre, som i alle andre parti, er det krefter som vil svekkja sidemålsordninga og mållova. Det er folk som ikkje forstår verdien av den tospråklege tradisjonen me har i Noreg. Det kveikte eit engasjement i meg. Først då eg flytta frå Gloppen, opplevde eg å vera i språkleg mindretal og alt det fører med seg. Mållaget er på mange vis fagforeininga til nynorsken og nynorskbrukarane, og me er heilt avhengige av at nokon legg ned ein stor innsats.
– Kva er årsaka til at medlemstalet i Mållaget har auka til over 13.000?
– Me rekrutterer nok flest når språket er under åtak. Det såg me tydeleg då det vart debatt om styringsspråket i Vestland fylke. Då fylkespolitikarane gløymde nynorsken, mobiliserte folk i heile Noreg og melde seg inn i Mållaget. Eg trur at folk tenkte at viss ikkje Vestland skal styrast på nynorsk, kven skal då styrast på nynorsk. Det betyr noko om kollektivtrafikken og offentlege skular er styrte på nynorsk.
I Mållaget knyter det seg stor interesse til det som skjer både med den nye språklova og opplæringslova, som statsrådar frå Venstre, Abid Raja og Guri Melby, skal leggja fram.
– Det var utruleg skuffande og eit knefall for Høgre at regjeringa gjorde framlegg om fjerna kravet om plikt for statleg tilsette til å kunna skriva både bokmål og nynorsk. Det slår beina under legitimiteten til sidemålsordninga. Eg forventar at regjeringa tek inn att denne plikta når dei sender lova til Stortinget. Viss ikkje, må Stortinget rydda opp.
ottar@dagogtid.no
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Det seier den nye leiaren i Noregs Mållag, Peder Lofnes Hauge, som vart valt på e-postlandsmøtet i helga. Det store politiske ordskiftet skjer på landsmøtet til hausten.
Hauge kjem frå Gloppen i Nordfjord, og der har han sete i kommunestyret i fleire år. Han er utdanna lærar, men vart dregen inn i politikken. Sidan 2015 har Hauge vore politisk rådgjevar for byråd Erlend Horn, Venstre, i Bergen.
I 2016 vart han valt inn i styret i Mållaget, og i meir enn eitt år har han vore nestleiar.
Denne veka hadde han sin første dag som travel leiar.
– På fulltid, og vel så det. Eg skal bruka all mi tid på målsaka dei neste to åra, slår han fast.
– Den avtroppande leiaren i Mållaget, Magne Aasbrenn, bur i Østfold. Du kjem frå tjukkaste «nynorskland». Kva endringar legg du opp til?
– Aasbrenn viste at nynorsken femnar om alle dei norske dialektane. Fokuset på dialektar og inngangen til nynorsk som talemålsbasert skriftspråk har vore viktig. Eg som kjem frå det tjukkaste nynorskområdet, har ein annan bakgrunn. Eg vaks opp med berre nynorsk rundt meg på skulen, men fekk naturlegvis bokmålet inn frå mange andre kantar. Me har ulike inngangar til nynorsken, men har arbeidd godt i lag i fire år, og eg skal vidareføra det arbeidet Aasbrenn har lagt ned som leiar. No ser eg fram til å sitja på andre sida av bordet og kjempa ein interessekamp opp mot både lokale og nasjonale styresmakter. Eg vonar at eg kan ta med meg ein del av røynslene frå det partipolitiske livet over i leiarjobben.
– Du har uttalt at du har opplevd ei nedlatande haldning til nynorsk i Venstre?
– Nynorsken står framleis sterkt i partiet, men som folkevald oppdaga eg at i Venstre, som i alle andre parti, er det krefter som vil svekkja sidemålsordninga og mållova. Det er folk som ikkje forstår verdien av den tospråklege tradisjonen me har i Noreg. Det kveikte eit engasjement i meg. Først då eg flytta frå Gloppen, opplevde eg å vera i språkleg mindretal og alt det fører med seg. Mållaget er på mange vis fagforeininga til nynorsken og nynorskbrukarane, og me er heilt avhengige av at nokon legg ned ein stor innsats.
– Kva er årsaka til at medlemstalet i Mållaget har auka til over 13.000?
– Me rekrutterer nok flest når språket er under åtak. Det såg me tydeleg då det vart debatt om styringsspråket i Vestland fylke. Då fylkespolitikarane gløymde nynorsken, mobiliserte folk i heile Noreg og melde seg inn i Mållaget. Eg trur at folk tenkte at viss ikkje Vestland skal styrast på nynorsk, kven skal då styrast på nynorsk. Det betyr noko om kollektivtrafikken og offentlege skular er styrte på nynorsk.
I Mållaget knyter det seg stor interesse til det som skjer både med den nye språklova og opplæringslova, som statsrådar frå Venstre, Abid Raja og Guri Melby, skal leggja fram.
– Det var utruleg skuffande og eit knefall for Høgre at regjeringa gjorde framlegg om fjerna kravet om plikt for statleg tilsette til å kunna skriva både bokmål og nynorsk. Det slår beina under legitimiteten til sidemålsordninga. Eg forventar at regjeringa tek inn att denne plikta når dei sender lova til Stortinget. Viss ikkje, må Stortinget rydda opp.
ottar@dagogtid.no
Fleire artiklar
Israelske soldatar på veg inn i nabolaget Shijaiyah i Gaza by for å fordrive fleire hundre palestinarar til ein ukjend stad nord på Gazastipa.
Foto: Moti Milrod / Haaretz / AP / NTB
Ramsalt kritikk av Israels krig i Gaza
Molok er ein page-turner med hendingar som skakar lesaren.
Gassleidningar i Moldova. Landet risikerer ei energikrise til neste år.
Foto: Aurel Obreja / AP / NTB
Moldova i skvis
Frå 1. januar kjem det ikkje meir gass til Europa gjennom Ukraina. Det kan bli alvorleg for energitryggleiken i Moldova.
Stoltenberg I-regjeringa på Slottsplassen. Dåverande statsminister Jens Stoltenberg og utanriksminister Thorbjørn Jagland står fremst.
Foto: Jarl Fr. Erichsen / NTB
Venstrepopulisme på norsk – en refleksjon
«Ved markedsrettingen og privatisering ga venstresiden delvis fra seg det som hadde vært dens kjennemerke, nemlig å mobilisere staten til fordel for folk flest.»
I november 2017 besøkte president Donald Trump kollegaen Xi Jinping i Beijing. Same året tok handelskrigen mellom USA og Kina til.
Foto: Damir Sagolj / Reuters / NTB
Det som kjem etter globaliseringa
35 år etter at Berlinmuren fall og liberalismen såg ut til å ha vunne, reiser tollmurane seg i verda.
Gatekunsten på denne muren i Kyiv er basert på kunsten til Marija Prymatsjenko, som ukrainarane no omfamnar.
Foto via Wikimedia Commons
Naiv kunst og nøktern røyndom
Dei naivistiske dyrefigurane til Marija Prymatsjenko har blitt viktige for gjennomsnittsukrainaren, som kjempar vidare i trua på mirakel.