Ord om språk
Det skulle berre mangla
Det er nok ikkje manglande hjartelag som gjer at folk er interesserte i ord.
Teikning: May Linn Clement
Å vera i joleselskap med folk som manglar folkeskikk, kan vera ei hard røyning. Vonleg er gjestebodet i eit hus der det ikkje manglar på mat eller drykk, so ein har noko å trøysta seg med. I mangel av noko betre å gjera kan ein fingranska festlyden. Då kan det henda at ein i hopen av mangelfullt oppseda folk finn nokon som veit å te seg fint.
Til vanleg er orda mangel og mangla mangelvare i denne spalta. Dei høyrer til den flokken med tyskætta ord som Aasen frårådde, sidan dei har det med å trengja bort andre ord (som han heldt for å vera betre). Det manglar ikkje på avløysarar til mangel: Me har til dømes beit («i beit»), brest, glepp, knipe, opprådd, lyte, naud, skort og -løyse (t.d. blodløyse for blodmangel).
I Norsk Ordbog skriv Aasen at ordet tryta (eldre trjota, ‘ta slutt, gå tom for; vera eller ha for lite’, nærskyldt trøytt) er «temmelig almindeligt». Det same skriv han om vanta (‘ikkje finnast eller vera for handa; vera borte; vera gale med; sakna’). Ingen av dei er vel alminnelege no. Skal me skulda på mangla?
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
