Ord om språk
«Me har ikkje grunnlag for å seia at bokmålsbrukarar har kvassare penn enn andre, men nokre av dei evnar å kløyva kvass i to.»
Teikning: May Linn Clement
Å kvessa blyanten er noko denne spaltisten driv mykje med, for alle stubbane vert kladda for hand. Den som brukar blyant, røyner jamt at det er sant som ordtaka seier: «Altfor kvass vert snarast ukvass.» «Altfor kvast vert alltid til last.» Den sylkvasse blyantspissen knekk lett, og so må ein radt fram med kvessaren att.
Når me brukar kvass om ein blyant, målber me at han er fælt tynn ytst i enden. Ei rad andre saker kan vera kvasse på den måten: Me har kvasse nåler, oddar og spikrar. Andre gonger brukar me kvass om reiskapar med skarp egg: ein kvass kniv, ei kvass øks. Mange har hatt både ei kvassøks og ei brotøks (òg kalla brytøks, brothogg). Sistnemnde er ei slø øks til hogging av slikt som lett skjemmer ei kvass egg.
Kvass (norr. hvass) er eit nedervt adjektiv som i tillegg til ‘spiss’ og ‘skarp’ har tydingar som ‘hard, strid; streng; gløgg, dugande; ofseleg, snøgg, brå’ (t.d. «køyra kvast»). Ordet skal vera runne av ei indoeuropeisk rot som tyder ‘vera skarp, spiss’, og det heng mellom anna i hop med latin acus (‘nål’, jf. akupunktur ‘nålestikking’).
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
