Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Frå matfatetKunnskap

Fermentert te breier seg i butikkhyllene – til solide prisar. 

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Mmm, nam-nam? Tja, om scobyen ser litt rar ut, så vert den fermenterte tedrikken sett pris på av menneske verda over.

Mmm, nam-nam? Tja, om scobyen ser litt rar ut, så vert den fermenterte tedrikken sett pris på av menneske verda over.

Foto via Wikimedia Commons

Mmm, nam-nam? Tja, om scobyen ser litt rar ut, så vert den fermenterte tedrikken sett pris på av menneske verda over.

Mmm, nam-nam? Tja, om scobyen ser litt rar ut, så vert den fermenterte tedrikken sett pris på av menneske verda over.

Foto via Wikimedia Commons

4252
20241206
4252
20241206

Har du prøvd kombucha enno? Den fermenterte teen har vore kjend i Noreg i såpass mange år no at mange har fått han med seg: Her til lands byrja produktet, som så ofte elles, på kjøkkenbenkane hjå nokre ekstra mat- og helsemedvitne menneske – for så å vekse seg inn i butikkhyllene våre.

Dei fleste daglegvarehandlar med litt godt utval har no minst éin variant av kombucha i kjøleskåpet saman med brus, energidrikk og vatn – og dei sel han til ein literpris langt over alle dei andre produkta i dei hyllene. Hjå Oda kostar til dømes Roots Kombucha med ingefær 151 kroner per liter, medan brusen Solo kostar 55 og energidrikken Battery 56 kroner per liter. Er butikkversjonen av kombucha verd den stive prisen?

Bakterievekst

Som vanleg tek vi oss tid til fyrst å gå litt i djupna på kva kombucha eigentleg er. Kort oppsummert er det eit brygg: Ein bryggar kombucha på same måte som ein bryggar øl, berre at ein i staden for malt og rein gjær brukar te, sukker og ein levande slimkropp av gjær og bakteriar. Det er dette sistnemnde kombuchafolket kallar ein scoby. Scoby er ei forkorting for Symbiotic Culture of Bacteria and Yeast. Om ein legg godsida til, kan ein seie han ser ut som det barnet ditt helst vil ha i godterihylla. Om vi ikkje er like venleg innstilte, er det òg rettvist å samanlikne han med skikkeleg tjukk kakaosnerk.

I motsetnad til begge desse har scobyen ein funksjon. Han ligg på toppen av kombuchabrygget og sender usynlege sopp- og bakteriearmar ned i det oksygentomme vasslivet, der dei snart byrjar å omdanne sukkeret til både kolsyre og andre meir smaksrike syrer: Søtt sukker vert til syrleg, frisk smak, som vert balansert mot det bitre i teen. Teen er ferdigbrygga før prosessen startar, nemleg, og blanda ut med sukker. Men sidan sukkeret i stor grad vert bakteriemat, er sukkerinnhaldet i den ferdige drikken temmeleg lågt, under ein tredjedel av sukkeret vi finn i brus.

Likevel – kombucha er ikkje heilt sukkerfritt. Trass det vert drikken av mange kategorisert som helsekost: Den levande og mangfaldige bakteriekulturen skal bidra til sterkt immunforsvar og sunt fordøyingssystem, vert det mellom anna hevda.

Påstandane er likevel fyrst og fremst det – ikkje prova påstandar – og til vi veit det sikrare, vert det opp til deg å finne ut korleis kombuchakulturen fungerer i din kropp.

Den enklaste måten å gjere det på er å kjøpe ei flaske på butikken – dersom det er ekte vare å få kjøpt der, då.

Og prisvekst

Og tru det eller ei: Eg vert positivt overraska. Dei aller fleste kombuchavariantane eg finn i butikkhyllene, har ekte og ærlege innhaldslister. Dei er laga på te, sukker og kombuchakultur – og ei lang rekke smakstilsetjingar, men også desse er det dei gjev seg ut for å vere: Kombucha med ingefær er smaksett med ekte ingefær og ikkje aroma, det same med varianten med gurkemeie, den med bringebær og sitrontimian og varianten med solbær.

Er dette noko av årsaka til at kombucha er så dyrt? Mykje kan tyde på det. Mellom anna at eg hjå Meny berre finn éi kombuchamerkevare til sals under 100 kroner literen – og det er den einaste varianten som er smaksett med kunstige aromaer, søtningsmiddel og konserveringsmiddelet sitronsyre.

Merkevara eg snakkar om, heiter Nexba og vert produsert i Polen for den norske merkevareeigaren Alpha Brands AS. Den er det lett å styre unna: Er det noko som ikkje er verdt prisen, er det 95 kroner literen for småjuksete fermentert te.

Men kva med 151 kroner for ein liter Roots Kombucha med ingefær? Det er ikkje berre dyrare enn brus, det er også dyrare enn øl – sjølv utan alkoholavgift, for kombuchabrygginga produserer jo ikkje alkohol. Det gjer drikken til eit godt alkoholfritt alternativ, mykje meir spanande til mat enn søt og klissete brus.

Alle kombuchaprodusentane er små og uavhengige. Det kostar, jamført med å vere del av ei kjede og eit konsern. Samstundes veit kjedene at mange av oss forbrukarar veit nett dette, og difor er viljuge til å betale meir for slike varer. Det er ikkje rettvist. Prisen på kombucha er vel høg. Om eg har råd, kjøper eg det likevel – både fordi det smakar godt, og fordi det gjer godt for matsystemet vårt at det finst ekte og ærlege varer der.

Siri Helle

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Har du prøvd kombucha enno? Den fermenterte teen har vore kjend i Noreg i såpass mange år no at mange har fått han med seg: Her til lands byrja produktet, som så ofte elles, på kjøkkenbenkane hjå nokre ekstra mat- og helsemedvitne menneske – for så å vekse seg inn i butikkhyllene våre.

Dei fleste daglegvarehandlar med litt godt utval har no minst éin variant av kombucha i kjøleskåpet saman med brus, energidrikk og vatn – og dei sel han til ein literpris langt over alle dei andre produkta i dei hyllene. Hjå Oda kostar til dømes Roots Kombucha med ingefær 151 kroner per liter, medan brusen Solo kostar 55 og energidrikken Battery 56 kroner per liter. Er butikkversjonen av kombucha verd den stive prisen?

Bakterievekst

Som vanleg tek vi oss tid til fyrst å gå litt i djupna på kva kombucha eigentleg er. Kort oppsummert er det eit brygg: Ein bryggar kombucha på same måte som ein bryggar øl, berre at ein i staden for malt og rein gjær brukar te, sukker og ein levande slimkropp av gjær og bakteriar. Det er dette sistnemnde kombuchafolket kallar ein scoby. Scoby er ei forkorting for Symbiotic Culture of Bacteria and Yeast. Om ein legg godsida til, kan ein seie han ser ut som det barnet ditt helst vil ha i godterihylla. Om vi ikkje er like venleg innstilte, er det òg rettvist å samanlikne han med skikkeleg tjukk kakaosnerk.

I motsetnad til begge desse har scobyen ein funksjon. Han ligg på toppen av kombuchabrygget og sender usynlege sopp- og bakteriearmar ned i det oksygentomme vasslivet, der dei snart byrjar å omdanne sukkeret til både kolsyre og andre meir smaksrike syrer: Søtt sukker vert til syrleg, frisk smak, som vert balansert mot det bitre i teen. Teen er ferdigbrygga før prosessen startar, nemleg, og blanda ut med sukker. Men sidan sukkeret i stor grad vert bakteriemat, er sukkerinnhaldet i den ferdige drikken temmeleg lågt, under ein tredjedel av sukkeret vi finn i brus.

Likevel – kombucha er ikkje heilt sukkerfritt. Trass det vert drikken av mange kategorisert som helsekost: Den levande og mangfaldige bakteriekulturen skal bidra til sterkt immunforsvar og sunt fordøyingssystem, vert det mellom anna hevda.

Påstandane er likevel fyrst og fremst det – ikkje prova påstandar – og til vi veit det sikrare, vert det opp til deg å finne ut korleis kombuchakulturen fungerer i din kropp.

Den enklaste måten å gjere det på er å kjøpe ei flaske på butikken – dersom det er ekte vare å få kjøpt der, då.

Og prisvekst

Og tru det eller ei: Eg vert positivt overraska. Dei aller fleste kombuchavariantane eg finn i butikkhyllene, har ekte og ærlege innhaldslister. Dei er laga på te, sukker og kombuchakultur – og ei lang rekke smakstilsetjingar, men også desse er det dei gjev seg ut for å vere: Kombucha med ingefær er smaksett med ekte ingefær og ikkje aroma, det same med varianten med gurkemeie, den med bringebær og sitrontimian og varianten med solbær.

Er dette noko av årsaka til at kombucha er så dyrt? Mykje kan tyde på det. Mellom anna at eg hjå Meny berre finn éi kombuchamerkevare til sals under 100 kroner literen – og det er den einaste varianten som er smaksett med kunstige aromaer, søtningsmiddel og konserveringsmiddelet sitronsyre.

Merkevara eg snakkar om, heiter Nexba og vert produsert i Polen for den norske merkevareeigaren Alpha Brands AS. Den er det lett å styre unna: Er det noko som ikkje er verdt prisen, er det 95 kroner literen for småjuksete fermentert te.

Men kva med 151 kroner for ein liter Roots Kombucha med ingefær? Det er ikkje berre dyrare enn brus, det er også dyrare enn øl – sjølv utan alkoholavgift, for kombuchabrygginga produserer jo ikkje alkohol. Det gjer drikken til eit godt alkoholfritt alternativ, mykje meir spanande til mat enn søt og klissete brus.

Alle kombuchaprodusentane er små og uavhengige. Det kostar, jamført med å vere del av ei kjede og eit konsern. Samstundes veit kjedene at mange av oss forbrukarar veit nett dette, og difor er viljuge til å betale meir for slike varer. Det er ikkje rettvist. Prisen på kombucha er vel høg. Om eg har råd, kjøper eg det likevel – både fordi det smakar godt, og fordi det gjer godt for matsystemet vårt at det finst ekte og ærlege varer der.

Siri Helle

Emneknaggar

Fleire artiklar

Henry «Tippen» Johanson reddar i kampen mot Tyskland i OL i Berlin i 1936. Då det var 2‒0 til Noreg, gjekk Hitler og følgjet hans.

Henry «Tippen» Johanson reddar i kampen mot Tyskland i OL i Berlin i 1936. Då det var 2‒0 til Noreg, gjekk Hitler og følgjet hans.

Foto: arkiv / NTB

BokMeldingar

Året 1936 bak nyhenda

Ingen medvitne nordmenn tvilte på storkrig.

Aage G.Sivertsen
Henry «Tippen» Johanson reddar i kampen mot Tyskland i OL i Berlin i 1936. Då det var 2‒0 til Noreg, gjekk Hitler og følgjet hans.

Henry «Tippen» Johanson reddar i kampen mot Tyskland i OL i Berlin i 1936. Då det var 2‒0 til Noreg, gjekk Hitler og følgjet hans.

Foto: arkiv / NTB

BokMeldingar

Året 1936 bak nyhenda

Ingen medvitne nordmenn tvilte på storkrig.

Aage G.Sivertsen

Teikning: May Linn Clement

Feature

Flyplassblues

Ingen stad kjenner eg meg så trygg som på ein flyplass.

May Linn Clement

Teikning: May Linn Clement

Feature

Flyplassblues

Ingen stad kjenner eg meg så trygg som på ein flyplass.

May Linn Clement

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis