25. juli 1959
Miller, denne moderne Thoreau. Mannen som er trøytt av storbyen og det moderne liv med pengejag og luksus, som vender alt dette ryggen og leitar attende til meir einfelde tilhøve i pakt med naturi. Eitt vil han ha med: kvinna. Miller er no som fyrr grådig etter kvinnfolk; han er ingen munk soleis.
Thoreau derimot var litt av ein brahman, han brydde seg ikkje um kvinnfolk. Han las i sine greske og indiske bøker og var asket. Det er noko djupt ærleg og trufast i Thoreau. Han er i slekt med store sanningssøkjarar som Pascal og Kierkegaard.
Det er liksom noko kunstig yver Millers program. Det er for flagrant, det uppreistet hans, det har for mykje av dollargliset. Gjev meg Thoreau! Han hadde ikkje gjenge i skule i Hollywood.
Ein Platon, ein Goethe, ein Nietzsche og ein Ekelund – ja, me kunde nemna mange andre store menn òg, Ibsen og Kierkegaard – var alle tenarar under ein idé. Under sanningi, under sin visjon av det største og beste hjå Gud og menneske; dette er deira styrke og stordom. Mange kunstnarar i dag saknar ein idé, og tener ikkje noko, det laut då vera sin eigen fridom. Men er det noko å tena? Lat profetane kalla seg Picasso eller Miller, dei er ikkje anna store ungar som har funne ut at her er godt å vera og me vil gjera som me vil.
«I am convinced that to maintain oneself on this earth is not a hard-ship, but a pastime, if we will live simply and wisely,» segjer Thoreau.
Noko av dette har eg prøvt å leva etter, men eg finn det hardt nok, for samfunnet set so harde vilkår at dei bind alle til same træletenesta. Du er pliktig å stå i sjukekassen, du vert ribba når du tenar nokre kronor, det finst ikkje bøn. Å leva som fant er ulovleg og umogeleg.
Passande umoralsk, passande slarvehuga, passande uppteken med seg sjølv og sitt, med alt slikt som han veit lesarane – mange av dei i alle fall – er huga vita, litt populærfilosofi av samanraska rekgods – og du har Miller.
[...] Og likevel, eg er ikkje ferdig med Miller, endå han er ein «buzzard».
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Miller, denne moderne Thoreau. Mannen som er trøytt av storbyen og det moderne liv med pengejag og luksus, som vender alt dette ryggen og leitar attende til meir einfelde tilhøve i pakt med naturi. Eitt vil han ha med: kvinna. Miller er no som fyrr grådig etter kvinnfolk; han er ingen munk soleis.
Thoreau derimot var litt av ein brahman, han brydde seg ikkje um kvinnfolk. Han las i sine greske og indiske bøker og var asket. Det er noko djupt ærleg og trufast i Thoreau. Han er i slekt med store sanningssøkjarar som Pascal og Kierkegaard.
Det er liksom noko kunstig yver Millers program. Det er for flagrant, det uppreistet hans, det har for mykje av dollargliset. Gjev meg Thoreau! Han hadde ikkje gjenge i skule i Hollywood.
Ein Platon, ein Goethe, ein Nietzsche og ein Ekelund – ja, me kunde nemna mange andre store menn òg, Ibsen og Kierkegaard – var alle tenarar under ein idé. Under sanningi, under sin visjon av det største og beste hjå Gud og menneske; dette er deira styrke og stordom. Mange kunstnarar i dag saknar ein idé, og tener ikkje noko, det laut då vera sin eigen fridom. Men er det noko å tena? Lat profetane kalla seg Picasso eller Miller, dei er ikkje anna store ungar som har funne ut at her er godt å vera og me vil gjera som me vil.
«I am convinced that to maintain oneself on this earth is not a hard-ship, but a pastime, if we will live simply and wisely,» segjer Thoreau.
Noko av dette har eg prøvt å leva etter, men eg finn det hardt nok, for samfunnet set so harde vilkår at dei bind alle til same træletenesta. Du er pliktig å stå i sjukekassen, du vert ribba når du tenar nokre kronor, det finst ikkje bøn. Å leva som fant er ulovleg og umogeleg.
Passande umoralsk, passande slarvehuga, passande uppteken med seg sjølv og sitt, med alt slikt som han veit lesarane – mange av dei i alle fall – er huga vita, litt populærfilosofi av samanraska rekgods – og du har Miller.
[...] Og likevel, eg er ikkje ferdig med Miller, endå han er ein «buzzard».
Fleire artiklar
Krigen er ei ufatteleg ulukke for Ukraina. Men også for Russland er det som skjer, ein katastrofe.
Tusen dagar med russisk katastrofe
KrF-leiar Dag Inge Ulstein får ikkje Stortinget med seg på å endre retningslinjene for kjønnsundervisning i skulen.
Thomas Fure / NTB
Utfordrar kjønnsundervisninga
Norske skulebøker kan gjere elevar usikre på kva kjønn dei har, meiner KrF-leiar Dag Inge Ulstein.
Jens Stoltenberg gjekk av som generalsekretær i Nato 1. oktober. No skal han leie styringsgruppa for Bilderberg-møta.
Foto: Thomas Fure / NTB
Jens Stoltenberg blir partyfiksar for Bilderberg-møta, ein institusjon meir i utakt med samtida enn nokon gong.
Den rumenske forfattaren Mircea Cartarescu har skrive både skjønnlitteratur, lyrikk og litterære essay.
Foto: Solum Bokvennen
Mircea Cărtărescu kastar eit fortrolla lys over barndommen i Melankolien
Taiwanarar feirar nasjonaldagen 10. oktober framfor presidentbygget i Taipei.
Foto: Chiang Ying-ying / AP / NTB
Illusjonen om «eitt Kina»
Kina gjer krav på Taiwan, og Noreg anerkjenner ikkje Taiwan som sjølvstendig stat. Men kor sterkt står argumenta for at Taiwan er ein del av Kina?