JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

LitteraturMeldingar

Damene dominerte

ULVIK: Tingingsverket Oljedrømmer og Systerspel med Benedicte Maurseth var høgdepunkta på Poesifestivalen i år.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Benedicte Mauseth har sett saman ei tankevekkjande framsyning om spelekvinner heilt attende til 1700-talet.

Benedicte Mauseth har sett saman ei tankevekkjande framsyning om spelekvinner heilt attende til 1700-talet.

Foto: Mari Tveiti

Benedicte Mauseth har sett saman ei tankevekkjande framsyning om spelekvinner heilt attende til 1700-talet.

Benedicte Mauseth har sett saman ei tankevekkjande framsyning om spelekvinner heilt attende til 1700-talet.

Foto: Mari Tveiti

5777
20240920
5777
20240920

Poesifestivalen i Ulvik

Haugesenteret 13.–15. september

Ulvik var heimstaden til Olav H. Hauge, men den vesle fruktbygda inst i Hardangerfjorden har mange kvalitetar som festivalstad med det ikoniske ungdomshuset Elvatun som festivalens dreiemoment. I desse omgjevnadene har festivalorganisasjonen over ein god tiårsperiode programmert spanande festivalar og utvikla eit festivalformat som fungerer glimrande.

Festivalen 13.–15. september var ikkje noko unnatak. Diktsamlinga På ørnetuva var tema for festivalen, og diktsamlinga blei «langlesen» av Anne Kleiva, dels nytolka av årets Hauge-førelesar Elin Stengrundet og stod sentralt i samtalen mellom Erlend O. Nødtvedt og Fredrik Parelius.

Dystopisk undertone

Tingingsverket Oljedrømmer med tekst av haugestipendvinnar 2022 Priya Bains og musikk av Mira Thiruchelvam er ifølgje programmet ein dystopi. Det femdelte verket har ein dystopisk undertone, men også element av von som munnar ut i ei uvisse.

Oljedrømmer blei ein minimalistisk triumf der dei sceniske verkemidla var reduserte til tett på ingenting. Bains resitere teksten i fast positur med stivt blikk på eit manus i armlengds avstand, anten vendt mot høgre eller mot venstre. Aldri såg ho rett fram mot publikum. Thiruchelvam styrte det meste av musikken frå laptopen, men plukka fram gitaren eller den indiske bambusfløyta ved nokre høve. Også teksten var prega av minimalistiske endringar i ein flaum av repetisjonar.

Forfattar Priya Bains framførte tingingsverket med musikk av Mira Thiruchelvam.

Forfattar Priya Bains framførte tingingsverket med musikk av Mira Thiruchelvam.

Foto: Mari Tveiti

Publikum kom inn i eit dunkelt konsertlokale med ein maskinlyd (gamaldags oljepumpe (?)) gåande på PA-anlegget. Brått var dei to i gang på scenen utan noka form for introduksjon – jeg drømmer vannets buldring over landmassene/ jeg drømmer vannets bevegelse over steinene/ jeg drømmer tidevannets utrettelige arbeid/ dyphavets strømmer, surklingen i mosen/ dråpene ned fjellsiden.

Musikken utviklar seg innanfor støysegmentet sine rammer. I andre del introduserer Thiruchelvam orgelet, klokker og korte melodiske fragment til ein tekst som ser attende. «En gang brukte vi hendene til å lage helleristninger.» Del tre representerer eit høgdepunkt og eit vendepunkt med ein vakker og intens fløytesolo der dei mange repetisjonane frå Bains etter kvart fungerer meir som klanglege og perkusive attributt til fløytesoloen.

Og vona? Tida vår vert skildra som «oljesommer» og «gruvesommer». Musikalsk blandar det elektroniske seg med nokre sarte akkordar på akustisk gitar. Uansett, Oljedrømmer var tankevekkjande!

Markante spelekvinner

Tankevekkjande er også framsyninga Systerspel av og med Benedicte Maurseth. Inspirert av Sigrid Moldestads prosjekt Taus har Maurseth funne fram til markante spelekvinner heilt attende til 1700-talet. Nokre dreg ho fram med namns nemning og teiknar truverdige portrett og augneblinksbilete, slik som 15 år gamle Signe Flatin (seinare gift Neset) på speleferd med far sin.

Maurseth les på ulasteleg Seljord-dialekt frå breva Flatin skriv heim. Her får me detaljert info om billettinntekter, lokalleige og dei lokale fest- og drikkeskikkane. Maurseth formidlar også dei traumatiske kappleiksminna til Torbjørg Aas Gravali frå Voss i 1954.

Gravali hadde spelt suverent, var best, og alle visste det, men då ho skulle pakka ned fela og reisa heim oppdaga ho at misunnelege mannlege spelemenn hadde pissa i feleskrinet hennar.

Eg såg nøyaktig den same framsyninga på Osafestivalen i 2022. I Ulvik var det ein tryggare og ledigare formidlar ein møtte, og engasjementet hjå Maurseth er like brennande.

Kosmopolitten Joni

Heim med Joni, som hadde premiere på Vossa Jazz i 2022, er ikkje ein freistnad på å gjera vestlending eller modøling av Roberta Joan Anderson, betre kjend som Joni Mitchell, men den sjarmerande soga om då slektsgranskar Arnfrid Dommersnæs Mæland fann dei norske røtene til Joni Mitchell i 2008, er med i forteljinga til Kjersti Mjør som bind dei 14 gjendikta songane saman til ei strålande hylling av den canadiske komponisten og musikaren. Mitchell er kosmopolitt også etter denne konserten.

Kapellmeister og akkordionist Heine Bugge har samla rundt seg eit strålande band med Annlaug Børsheim (vokal, gitar og hardingfele), Åse Britt Reme Jakobsen (vokal), Sigbjørn Apeland (tangentinstrument), Sjur Folgerø (gitar), Halvor Folgerø (bass) og Kåre Opheim (trommer).

Bandet lét tett og samansveisa med Opheim som rytmisk fyrtårn i dei raske og rocka låtane, og med sambandet mellom Bugge og Apeland i den meir jazza, medium tempo-delen av repertoaret som spesielt minneverdig.

Kapellmeister Heine Bugge hadde med seg eit strålande band då Joni Mitchell vart hylla med 14 songar i norsk omsetjing.

Kapellmeister Heine Bugge hadde med seg eit strålande band då Joni Mitchell vart hylla med 14 songar i norsk omsetjing.

Foto: Mari Tveiti

Dei har alliert seg med eit a-lag av gjendiktarar, men ikkje alle gjendiktingane fungerer like godt. Tekstane må vera gode å syngja. Gullstandarden har Johannes Gjerdåker sett med «Båe sider no» («Both Sides Now»), men «Ut å reise» («Urge for Going») gjendikta av Tor Schei Hellesnes ligg tett opp under. Dei to høgdepunkta på konserten var «Bort herfrå» («Hejira») gjendikta av Kjersti Mjør og «Elva» («River»), der Ragnar Hovland står for den norske teksten.

I båe tilfella var det ein uvanleg god kjemi i bandet. Spesielt på sistnemnde løfta Børsheim resten av bandet til nivået der alle skjønte at no skjer det vedunderlege.

Knut Hamre og Sinikka Langeland avslutta festivalprogrammet.

Knut Hamre og Sinikka Langeland avslutta festivalprogrammet.

Foto: Mari Tveiti

Av alle dei 30 tilskipingane fekk eg med meg ti, og avslutninga på festivalen, Det blå landet, blei eit fint punktum. Samarbeidet mellom Knut Hamre, hardingfele, og Sinikka Langeland på kantele og vokal med tekstar av Olav H. Hauge og Hans Børli blei eit møte med to nestorar som til dei grader eigde scenen. Her blei musikalske kontrastar og tangeringspunkt demonstrerte på utruleg avslappa og upretensiøst vis. Latteren sat laust både i salen og på scenen.

Lars Mossefinn

Lars Mossefinn er frilans journalist og fast jazzmeldar i Dag og Tid.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Poesifestivalen i Ulvik

Haugesenteret 13.–15. september

Ulvik var heimstaden til Olav H. Hauge, men den vesle fruktbygda inst i Hardangerfjorden har mange kvalitetar som festivalstad med det ikoniske ungdomshuset Elvatun som festivalens dreiemoment. I desse omgjevnadene har festivalorganisasjonen over ein god tiårsperiode programmert spanande festivalar og utvikla eit festivalformat som fungerer glimrande.

Festivalen 13.–15. september var ikkje noko unnatak. Diktsamlinga På ørnetuva var tema for festivalen, og diktsamlinga blei «langlesen» av Anne Kleiva, dels nytolka av årets Hauge-førelesar Elin Stengrundet og stod sentralt i samtalen mellom Erlend O. Nødtvedt og Fredrik Parelius.

Dystopisk undertone

Tingingsverket Oljedrømmer med tekst av haugestipendvinnar 2022 Priya Bains og musikk av Mira Thiruchelvam er ifølgje programmet ein dystopi. Det femdelte verket har ein dystopisk undertone, men også element av von som munnar ut i ei uvisse.

Oljedrømmer blei ein minimalistisk triumf der dei sceniske verkemidla var reduserte til tett på ingenting. Bains resitere teksten i fast positur med stivt blikk på eit manus i armlengds avstand, anten vendt mot høgre eller mot venstre. Aldri såg ho rett fram mot publikum. Thiruchelvam styrte det meste av musikken frå laptopen, men plukka fram gitaren eller den indiske bambusfløyta ved nokre høve. Også teksten var prega av minimalistiske endringar i ein flaum av repetisjonar.

Forfattar Priya Bains framførte tingingsverket med musikk av Mira Thiruchelvam.

Forfattar Priya Bains framførte tingingsverket med musikk av Mira Thiruchelvam.

Foto: Mari Tveiti

Publikum kom inn i eit dunkelt konsertlokale med ein maskinlyd (gamaldags oljepumpe (?)) gåande på PA-anlegget. Brått var dei to i gang på scenen utan noka form for introduksjon – jeg drømmer vannets buldring over landmassene/ jeg drømmer vannets bevegelse over steinene/ jeg drømmer tidevannets utrettelige arbeid/ dyphavets strømmer, surklingen i mosen/ dråpene ned fjellsiden.

Musikken utviklar seg innanfor støysegmentet sine rammer. I andre del introduserer Thiruchelvam orgelet, klokker og korte melodiske fragment til ein tekst som ser attende. «En gang brukte vi hendene til å lage helleristninger.» Del tre representerer eit høgdepunkt og eit vendepunkt med ein vakker og intens fløytesolo der dei mange repetisjonane frå Bains etter kvart fungerer meir som klanglege og perkusive attributt til fløytesoloen.

Og vona? Tida vår vert skildra som «oljesommer» og «gruvesommer». Musikalsk blandar det elektroniske seg med nokre sarte akkordar på akustisk gitar. Uansett, Oljedrømmer var tankevekkjande!

Markante spelekvinner

Tankevekkjande er også framsyninga Systerspel av og med Benedicte Maurseth. Inspirert av Sigrid Moldestads prosjekt Taus har Maurseth funne fram til markante spelekvinner heilt attende til 1700-talet. Nokre dreg ho fram med namns nemning og teiknar truverdige portrett og augneblinksbilete, slik som 15 år gamle Signe Flatin (seinare gift Neset) på speleferd med far sin.

Maurseth les på ulasteleg Seljord-dialekt frå breva Flatin skriv heim. Her får me detaljert info om billettinntekter, lokalleige og dei lokale fest- og drikkeskikkane. Maurseth formidlar også dei traumatiske kappleiksminna til Torbjørg Aas Gravali frå Voss i 1954.

Gravali hadde spelt suverent, var best, og alle visste det, men då ho skulle pakka ned fela og reisa heim oppdaga ho at misunnelege mannlege spelemenn hadde pissa i feleskrinet hennar.

Eg såg nøyaktig den same framsyninga på Osafestivalen i 2022. I Ulvik var det ein tryggare og ledigare formidlar ein møtte, og engasjementet hjå Maurseth er like brennande.

Kosmopolitten Joni

Heim med Joni, som hadde premiere på Vossa Jazz i 2022, er ikkje ein freistnad på å gjera vestlending eller modøling av Roberta Joan Anderson, betre kjend som Joni Mitchell, men den sjarmerande soga om då slektsgranskar Arnfrid Dommersnæs Mæland fann dei norske røtene til Joni Mitchell i 2008, er med i forteljinga til Kjersti Mjør som bind dei 14 gjendikta songane saman til ei strålande hylling av den canadiske komponisten og musikaren. Mitchell er kosmopolitt også etter denne konserten.

Kapellmeister og akkordionist Heine Bugge har samla rundt seg eit strålande band med Annlaug Børsheim (vokal, gitar og hardingfele), Åse Britt Reme Jakobsen (vokal), Sigbjørn Apeland (tangentinstrument), Sjur Folgerø (gitar), Halvor Folgerø (bass) og Kåre Opheim (trommer).

Bandet lét tett og samansveisa med Opheim som rytmisk fyrtårn i dei raske og rocka låtane, og med sambandet mellom Bugge og Apeland i den meir jazza, medium tempo-delen av repertoaret som spesielt minneverdig.

Kapellmeister Heine Bugge hadde med seg eit strålande band då Joni Mitchell vart hylla med 14 songar i norsk omsetjing.

Kapellmeister Heine Bugge hadde med seg eit strålande band då Joni Mitchell vart hylla med 14 songar i norsk omsetjing.

Foto: Mari Tveiti

Dei har alliert seg med eit a-lag av gjendiktarar, men ikkje alle gjendiktingane fungerer like godt. Tekstane må vera gode å syngja. Gullstandarden har Johannes Gjerdåker sett med «Båe sider no» («Both Sides Now»), men «Ut å reise» («Urge for Going») gjendikta av Tor Schei Hellesnes ligg tett opp under. Dei to høgdepunkta på konserten var «Bort herfrå» («Hejira») gjendikta av Kjersti Mjør og «Elva» («River»), der Ragnar Hovland står for den norske teksten.

I båe tilfella var det ein uvanleg god kjemi i bandet. Spesielt på sistnemnde løfta Børsheim resten av bandet til nivået der alle skjønte at no skjer det vedunderlege.

Knut Hamre og Sinikka Langeland avslutta festivalprogrammet.

Knut Hamre og Sinikka Langeland avslutta festivalprogrammet.

Foto: Mari Tveiti

Av alle dei 30 tilskipingane fekk eg med meg ti, og avslutninga på festivalen, Det blå landet, blei eit fint punktum. Samarbeidet mellom Knut Hamre, hardingfele, og Sinikka Langeland på kantele og vokal med tekstar av Olav H. Hauge og Hans Børli blei eit møte med to nestorar som til dei grader eigde scenen. Her blei musikalske kontrastar og tangeringspunkt demonstrerte på utruleg avslappa og upretensiøst vis. Latteren sat laust både i salen og på scenen.

Lars Mossefinn

Lars Mossefinn er frilans journalist og fast jazzmeldar i Dag og Tid.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Maskinist Ivar Tjøstheim med den flunkande nye bygdekinobilen og Sandvesanden på Skudenes i bakgrunnen.

Maskinist Ivar Tjøstheim med den flunkande nye bygdekinobilen og Sandvesanden på Skudenes i bakgrunnen.

Foto Brit Aksnes

Feature

Bygde-Cinema Paradiso

STRANDEBARM: Det rører meg djupt at Bygdekinoen framleis eksisterer.

Brit Aksnes
Maskinist Ivar Tjøstheim med den flunkande nye bygdekinobilen og Sandvesanden på Skudenes i bakgrunnen.

Maskinist Ivar Tjøstheim med den flunkande nye bygdekinobilen og Sandvesanden på Skudenes i bakgrunnen.

Foto Brit Aksnes

Feature

Bygde-Cinema Paradiso

STRANDEBARM: Det rører meg djupt at Bygdekinoen framleis eksisterer.

Brit Aksnes
Ole Paus døydde før sjølvbiografien var ferdigskriven.

Ole Paus døydde før sjølvbiografien var ferdigskriven.

Foto: Nina Djæff

BokMeldingar
Ronny Spaans

Eit sandkorn i maskineriet

Ole Paus skriv mest om slektsbakgrunn og mindre om artistkarrieren i sjølvbiografien sin, men det forklarar likevel mennesket Ole Paus.

Eit hus i Ål kommune vart teke av jordskred under ekstremvêret "Hans" i august i fjor.

Eit hus i Ål kommune vart teke av jordskred under ekstremvêret "Hans" i august i fjor.

Foto: Frederik Ringnes / NTB

Samfunn
Per Anders Todal

Husforsikring i hardt vêr

Kan klimaendringane føre til at også norske heimar blir umoglege å forsikre?

Folkerørsla for lokalsjukehusa demonstrerer mot helseføretakmodellen utanfor Stortinget i 2017.

Folkerørsla for lokalsjukehusa demonstrerer mot helseføretakmodellen utanfor Stortinget i 2017.

Foto: Håkon Mosvold Larsen / NTB

Ordskifte
PerVaglum

Vestre må avslutte konflikter og beklage

«Svært mange av de 300.000 som jobber i Helse-
vesenet, merker daglig følgene av Helseforetaks-
modellen som nå videreføres av Ap og Sp.»

Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Foto: Susana Vera / Reuters / NTB

Samfunn

Prisen for det ville vêret

I forsikringsbransjen er det langt mellom klimaskeptikarane.

Per Anders Todal
Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Foto: Susana Vera / Reuters / NTB

Samfunn

Prisen for det ville vêret

I forsikringsbransjen er det langt mellom klimaskeptikarane.

Per Anders Todal

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis