Vi hadde fått ein maur i garden. Ein dei kallar faraomaur, som er liten og raud og mindre farleg enn ein pissemaur. Kor farleg han er, visste eg ikkje før det vart slått alarm i sameiget og rekvirert eit firma som har spesialisert seg på kjemisk krigføring mot nettopp dette utysket. Sjølv hadde eg ikkje sett han, men etter at små behaldarar med åte vart installerte på strategiske stader, kom det ein karavane ned langs eit hjørne. Dei forsynte seg med små klumpar av det brunaktige innhaldet, før dei bukserte seg opp veggen igjen, dit dei kom frå. Etter oppskrifta skulle dei gå den sikre død i møte, og der stod eg som fjetra og såg på.

Det gjer Nils Kjær også, då han i ein av sine mest glitrande epistlar stiller seg kritisk til Salomos ordtak om å gå til mauren for å bli vis. «Den aktivitet, de smaa krakilske dyr udfolder, har aldrig forekommet mig efterlignelseværdig for mennesker», skriv Kjær. «De render om hverandre, men vad render de egentlig efter?» spør han. Etter å ha valt seg ut ein maur i tua som case study, finn han inga meining i dyrets formålslause strev, og spør: «Er det mulig at allmennvellet han have nogen glæde av disse bevægelser?»

Svaret er nei, men vår mann forfattaren kritiserer ikkje mauren «fordi den gaar ud og tager motion». Ein dag han sjølv er ute og ruslar utan anna ærend, ser han ein flokk som strevar med å «praktisere» liket av ein tordivel over kjerrevegen, og heile følgjet bikkar ned i hjulsporet, akkurat tidsnok til å bli knust under eit forbirullande kjerrehjul. Moral? Nils Kjær moraliserer ikkje. Vi har berre ikkje noko å lære av mauren. Difor: «Jeg finder mig som menneske bedst hjemme i den ryddige forestilling at myrerne blev overkjørt fordi de befandt sig i hjulsporet paa et for dem ugunstig tidspunkt.»

Spør ikkje meg kvifor dyret i soga vår heiter faraomaur. Namnet hjelper han i alle fall ikkje. Han virrar ikkje formålslaust omkring. Han er ikkje ute på «mosjon». Målretta bukserer karavanen den giftige lasta si til det dødelege depotet. Det er kjemisk krigføring, og eg står berre og ser på.

R.H.