Førespurnaden kom frå Forlaget Oktober. Karl Ove Knausgård arbeidde med eit verk som ville bli for stort for eitt band. Kunne Kulturrådet gi dispensasjon frå regelen om at ingen forfattar får kjøpt inn meir enn éi bok i same sjanger på eitt år?

Dei to første bøkene i verket Min kamp kom ut hausten 2009. At det også ville komme ei tredje bok same hausten, ante ikkje Kulturrådet, som svara ja tidleg i juni. Då forlaget presenterte haustlista 26. august, var dette blitt ein roman i seks bøker. Første bok var i sal 21 september 2009, og 17. november 2011 slutta sjette bok med meldinga mange misforstod: Det var eg-forteljaren, ikkje forfattaren, som skreiv at han skal «virkelig nyte tanken på at jeg ikke lenger er forfatter».

Historier i mange band er ei grunnform i bokbransjen. Grimberg er blitt eit synonym for slike verk. Det var forleggjaren Henrik Groth i Cappelen som gjorde dette mangebandsverket til ein norsk suksess. 51 år gamle Carl Grimberg hadde i 1926 gått laus på Världshistoria. Verket var planlagt i 14 band. Grimberg skreiv dei sju første åleine, dei tre neste banda saman med Ragnar Svanström, som tok seg av resten. I 1941 døydde Grimberg midt i forteljinga om Nord-Amerika på 1700-talet.

Groth såg kor god forteljar Grimberg var. Den svenske originalutgåva blei delt opp i 22 band og gitt ut som Menneskenes liv og historie av Cappelen i 1955–62. Der slutta forteljinga i 1945. Fram til 1990 kom verket i sju utgåver med jamt meir skrive av andre enn Grimberg. Groth hadde sikra seg retten til å bearbeide verket, og gjennom nordisk samarbeid blei Grimberg eit stort redaksjonskollegium.

Carl Grimberg forstod historia som eit drama. I 2019 er det fem år sidan Jon Fosse sa at no var det slutt på dramatikken. No ville han halde fram der han tok til med debutboka Raudt, svart i 1983, og skrive langsam langprosa. Det er prosaist eg er, sa Fosse og gjekk i gang med Septologien. Forfattaren tenkte det som eit verk i sju band, eitt i året. Forlaget fortettar det til tre band på tre år. Første gjennomskrivinga av 1750 sider var ferdig i februar 2018. Opninga til band 1, Det andre namnet, skreiv han i Frankrike ein sommardag i 2015 med Macen på magen:

«Og eg ser meg stå og sjå mot biletet med dei to strekane, ein lilla og ein brun, som kryssar einannan på midten, eit avlangt bilete, og eg ser at eg har måla strekane langsamt og med tjukk oljemåling, og ho har runne, og der den brune og den lilla linja kryssar einannan blandar fargen seg vakkert og renn nedetter ...»

Ottar Grepstad

Ottar Grepstad er forfattar og språk- og litteraturvitar.

Neste veke: Epilog med etterskrift