Samfunn
Regjeringskrisa
Vi skal som EØS-medlem utfordra energidirektiva. Men diverre er handlingsrommet lite.
Finansminister Trygve Slagsvold Vedum (Sp) på Stortinget i Oslo torsdag.
Foto: Håkon Mosvold Larsen / NTB
«Vi vil ikkje ha desse tre direktiva. Vi må tore å utfordre EU-systemet», har vore Senterpartiets mantra mot EUs fjerde energipakke den siste veka. Greitt. Senterpartiet er imot både EØS og medlemskap i EU og har såleis ryggen fri. Noko anna er om det er ansvarleg politikk i dag. Det er mykje ein kan seia om EØS-avtalen. Professor i juss Eirik Holmøyvik har spissformulert det best: «Stortinget er Europas fylkesting. Dei må retta seg etter lover vedteke av EU.»
EUs energipakke svekkjer norsk kontroll over energipolitikken. Vi skal difor som EØS-medlem sjølvsagt utfordra energidirektiva. Men diverre er handlingsrommet lite. Ein kan kanskje få til visse tilpassingar, men i praksis endar vi nok med å godta hovudinnhaldet i pakka.
Alternativet vert å utfordra heile EØS-avtalen. Er det tida for det no? Har ikkje EU nok problem, med høge energiprisar, Ukraina-krigen, Orban og Trump, til at dei er motiverte til å gå i lange forhandlingar for at rike Noreg skal få særreglar på energifeltet? Vi spelar eit høgt spel om vi skal fylgja lina til Senterpartiet heilt ut. Og ein norsk variant av brexit freistar ikkje.
Kva følgjer vil eit brot få for Sp og Ap? Sp har no i over 30 år, etter at Syse-regjeringa måtte gå, også på EØS-saka, orientert seg mot venstresida i norsk politikk. Toppunktet i venstredreiinga var den raudgrøne regjeringa, med Ap og SV. Så snudde profilen. Lahnstein, Haga, Navarsete, sentrale på venstresida i partiet, var ute – Vedum kom og avviste SV. Får vi no ei nyorientering vidare mot Høgre? Tvilsamt. Senterpartiet er avhengig ein sterk stat og ei tydeleg offentleg styring. Der har dei lite å henta frå Høgre – aller minst med Frp.
Og Arbeidarpartiet? Dei kan nok ein gong profilera seg som eit ansvarleg styringsparti. Om det er nok til å snu den store trenden på meiningsmålingane er noko anna. Men eit regjeringsbrot gjer stortingsvalet til hausten brått meir ope.
Svein Gjerdåker
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
