FILM

Festival del Nuevo Cine Latinoamericano

Havanna 8. til 17. desember

Alt er som før, som Sergio i Cubas klassikar Minner fra underutviklingen (1968) av Tomás Gutiérrez Alea sa. Det er framleis kø rundt kvartalet for å sjå kubansk film før klokka ti om formiddagen. Faren for teknisk svikt er som før. Det blei to fånyttes forsøk på å sjå Sergio & Serguéi av Ernesto Daranas, som tok Havanna med storm med sterke Conducta i 2014. Slikt skapar stendig konspirasjonar om at filmen er kontroversiell.

Ringreven Gerardo Chijona stilte i år med stjernespekka Los buenos demonios (Dei gode demonane). Låtten sat laust i salen over det satiriske sosiale dramaet. Då figurar i filmen lurar på om motivasjonen marsbuarar har for å kome til Cuba kunne vere dei sosiale modellane, lo folk godt. Galgenhumor slår best an.

Kvinnene kjem

Festivalleiar Iván Giroud melde stolt om ein auke i talet på filmar laga av kvinner i konkurransane til 34 prosent. Ingen er kvotert inn. Breidda er god. Liquid Truth av Carolina Jabor er ein vellukka brasiliansk slektning av danske Jakten med skrekkeksempel frå sosiale medium. Med Mala junta (Dårleg selskap) målar chilenske Claudia Huaiquimilla eit bra bilete av undertrykkinga av mapuchefolket i dag. I sjølvbiografiske Killing Jesús tar Laura Mora oss med til eit mordplaga Medellín.

Medrivande Medea av Alexandra Latishev frå Costa Rica er eit slag i magen om graviditet i land med strenge abortlover. I mellomamerikansk samanheng er menneskerettsproblema knytte til ekstreme abortlover i land liksom styrte av radikale rørsler verre, altså Nicaragua og El Salvador. At filmfolk frå eit ganske greitt fungerande demokrati ser på autoritære Cuba som eit førebilete for feminisme, er tankevekkjande. Argentinske Pablo Giorgelli (På veien til Buenos Aires) skildrar liknande problem med Invisible. Båe har utmerkte unge damer i hovudrollene.

Andre takter

Det blir mykje hard realisme. El futuro que viene (Framtida som kjem) av den argentinske debutanten Constanza Novick var eit friskt pust, ein morosam og smart film om venskap frå tenår via gryande familieliv til skilsmisser og morskap. Søte La novia del desierto (Ørkenbrura) av Valeria Pivato og Cecilia Atán er òg ein sjarmklatt med supre Paulina García frå Gloria.

Puertorikansk film er sjeldan å sjå, men første filmen til Álvaro Aponte-Centeno imponerte med eit varmt portrett av ein menneskesmuglar. El silencio del viento (Stilla i vinden) er ein karibisk Middelhavet med flott foto og drivande drama der haitiarar og kinesarar kjem til Puerto Rico frå Den dominikanske republikk. Regissøren erklærte skam over at Puerto Rico som kolonien til USA ikkje takka ja til kubansk hjelp etter orkanen Irma i haust. For kubanarane er Irma mest bortforklaringa på alle problem for sesongen.

Festivalslagarar som En fantastisk kvinne, Los perros (Hundane), April’s Daughters og A Kind of Family var òg å sjå i oppsummeringa av året. Latin-Amerika lagar mykje flott film. Framleis har Cuba ein spesiell plass.

Håkon Tveit

Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.