Røter og røyst
Luggs lyriske univers er stadig i rørsle.
Carl André Lugg har så langt gjeve ut seks diktsamlingar.
Foto: Tiden
DIKT
Casper André Lugg:
Mariabiotopene
Tiden
Det finst konstantar i Casper André Luggs lyrikk. Dikta krinsar rundt den menneskelege avgrunnen, ei eksistensiell heimløyse. Det har vore ei utvikling i forma frå dei første diktbøkene fram til årets bok, den sjette i rekka. I Mariabiotopene står dikta fram som meir splintra, samstundes som sansen for det lydlege har fått større plass og verkar som det arbeider på ein heilt annan måte saman med bileta. Kanskje kunne ein seie at poeten har gått frå å lage bilete til å framstille røyst. Det lyriske universet til Casper André Lugg rører seg her mot noko meir dynamisk og sanseleg, men også mot noko som kan vere vanskelegare å gripe rasjonelt.
«Biotop er intuisjon», heiter det i eit dikt, der det også heiter at «jeg har byttet ut min nesten like/ min menneskelike/ for en vegetativ bønn». Ei lyttande bøn i staden for det poetiske biletet. Og under denne horisonten, som inkluderer økologi, bøna og ein særleg måte å vere i og med naturen på, kan ein sjå dikta. Dikta rommar spontane innsikter, ei direkte erfaring som ikkje vert formidla gjennom refleksjonen.
Det greske ordet biotop er ein stad der levande organismar held til, og der miljøet er temmeleg einsarta, tilpassa eit bestemt samfunn av dyr og plantar. Andre leddet i tittelen, Maria, er eit eigennamn som ein først assosierer med Bibelen og Jesu mor, som igjen kan omfatte kjærleiken og mennesket. Slik kan ein lese Mariabiotopene inn i ein økologisk samanheng som også freistar plassere inn mennesket, i eit kjærleg forhold til naturen.
I dei korte dikta vert mange dimensjonar og motivkrinsar antyda. Her er eit søkjelys på det minste, på det som fell frå, har brote seg laus frå heilskapen, men som likevel stadig knyter seg saman og skapar nye samband og vokster, slik frøet eller eit prefiks i språket kan gjere. Rørslemotivet finst i fleire dikt, så dei er ikkje stadbundne: «du som ikke kan begrense/ din egen tilhørighet». Elles så kan ein lese alle referansane til vindens berøring, luft og tomleik som nådefulle og i opposisjon til materiens tyngd, men slik at det å fordjupe seg i materien, gå ned, er nødvendig for å frigjere seg, stige opp, slik eit frø gjer.
Luggs dikt må pustast inn, for dei er som små meditasjonar. Dikta kling godt og dei slepper frå seg «lodne» bilete som tenkjer i lesaren. Det er fint.
Sindre Ekrheim
Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
DIKT
Casper André Lugg:
Mariabiotopene
Tiden
Det finst konstantar i Casper André Luggs lyrikk. Dikta krinsar rundt den menneskelege avgrunnen, ei eksistensiell heimløyse. Det har vore ei utvikling i forma frå dei første diktbøkene fram til årets bok, den sjette i rekka. I Mariabiotopene står dikta fram som meir splintra, samstundes som sansen for det lydlege har fått større plass og verkar som det arbeider på ein heilt annan måte saman med bileta. Kanskje kunne ein seie at poeten har gått frå å lage bilete til å framstille røyst. Det lyriske universet til Casper André Lugg rører seg her mot noko meir dynamisk og sanseleg, men også mot noko som kan vere vanskelegare å gripe rasjonelt.
«Biotop er intuisjon», heiter det i eit dikt, der det også heiter at «jeg har byttet ut min nesten like/ min menneskelike/ for en vegetativ bønn». Ei lyttande bøn i staden for det poetiske biletet. Og under denne horisonten, som inkluderer økologi, bøna og ein særleg måte å vere i og med naturen på, kan ein sjå dikta. Dikta rommar spontane innsikter, ei direkte erfaring som ikkje vert formidla gjennom refleksjonen.
Det greske ordet biotop er ein stad der levande organismar held til, og der miljøet er temmeleg einsarta, tilpassa eit bestemt samfunn av dyr og plantar. Andre leddet i tittelen, Maria, er eit eigennamn som ein først assosierer med Bibelen og Jesu mor, som igjen kan omfatte kjærleiken og mennesket. Slik kan ein lese Mariabiotopene inn i ein økologisk samanheng som også freistar plassere inn mennesket, i eit kjærleg forhold til naturen.
I dei korte dikta vert mange dimensjonar og motivkrinsar antyda. Her er eit søkjelys på det minste, på det som fell frå, har brote seg laus frå heilskapen, men som likevel stadig knyter seg saman og skapar nye samband og vokster, slik frøet eller eit prefiks i språket kan gjere. Rørslemotivet finst i fleire dikt, så dei er ikkje stadbundne: «du som ikke kan begrense/ din egen tilhørighet». Elles så kan ein lese alle referansane til vindens berøring, luft og tomleik som nådefulle og i opposisjon til materiens tyngd, men slik at det å fordjupe seg i materien, gå ned, er nødvendig for å frigjere seg, stige opp, slik eit frø gjer.
Luggs dikt må pustast inn, for dei er som små meditasjonar. Dikta kling godt og dei slepper frå seg «lodne» bilete som tenkjer i lesaren. Det er fint.
Sindre Ekrheim
Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.
I dei korte dikta vert mange dimensjonar og
motivkrinsar antyda.
Fleire artiklar
Teikning: May Linn Clement
Krigen er ei ufatteleg ulukke for Ukraina. Men også for Russland er det som skjer, ein katastrofe.
Tusen dagar med russisk katastrofe
Jens Stoltenberg gjekk av som generalsekretær i Nato 1. oktober. No skal han leie styringsgruppa for Bilderberg-møta.
Foto: Thomas Fure / NTB
Mingleklubben for makt og pengar
Jens Stoltenberg blir partyfiksar for Bilderberg-møta, ein institusjon meir i utakt med samtida enn nokon gong.
KrF-leiar Dag Inge Ulstein får ikkje Stortinget med seg på å endre retningslinjene for kjønnsundervisning i skulen.
Thomas Fure / NTB
Utfordrar kjønnsundervisninga
Norske skulebøker kan gjere elevar usikre på kva kjønn dei har, meiner KrF-leiar Dag Inge Ulstein.
Taiwanarar feirar nasjonaldagen 10. oktober framfor presidentbygget i Taipei.
Foto: Chiang Ying-ying / AP / NTB
Illusjonen om «eitt Kina»
Kina gjer krav på Taiwan, og Noreg anerkjenner ikkje Taiwan som sjølvstendig stat. Men kor sterkt står argumenta for at Taiwan er ein del av Kina?
Den rumenske forfattaren Mircea Cartarescu har skrive både skjønnlitteratur, lyrikk og litterære essay.
Foto: Solum Bokvennen