DRAMA/FILM NOIR

Regi: Pablo Larraín

Neruda

Med: Luis Gnecco, Gael García Bernal, Mercedes Morán

Halvtanna år etter premieren i Cannes kjem Pablo Larraíns hemningslause portrett av Chiles nasjonalpoet og nobelprisvinnar på kino. Handlinga er sett til 1948. President González Videla har erklært Kommunistpartiet forbode. Senatoren Neruda (Gnecco) må gå under jorda. Poeten og politikaren blir jakta av den ærgjerrige politimannen Peluchonneau (García Bernal), ein fiktiv figur som er typisk for Larraíns lause lynne andsynes historiefaget.

Historiehersing

Som ein stor regissør i eit land der mange med makt har mørk fortid, driv Larraín herleg hersing med historia. Respektløysa rammar òg heltar. Heroisme finst ikkje her. Med humor gyv han laus på den legendariske latinamerikanske diktaren. Når Neruda les dei mest kjende orda sine, «Eg kan skrive dei tristaste verseliner i kveld», er det morosamt. Regissøren hånar både høgresida og hedonistiske kommunistar i kultureliten.

Filmen parodierer politijakta. Diktaren og detektiven er fokuserte på eigne roller i den dramatiske historia. Dei kommenterer plassen sin i fiksjonen. Leiken rundt forteljinga er morosam, med appell til dei som likte Stem nei av same mann. Entusiasmen for fantasi og fridom hjå filmskaparen fløymer over i filmspråket.

Linseleik

Den nitide estetikaren har, som i El Club, brukt naturleg ljos, men no blandar han det med vill visuell veksling. Køyrescener er gjort på femtitalsvis med studiobilar klipte inn. Foto flakkar frå eine til hin vinkelen rundt figurane. Scener bryt med det konvensjonelle kontinuitetsprinsippet. Omgjevnadar og tilhøyrarar byter medan same praten held fram. Anarkismen er artig. «Mor Åses død» av Grieg er gjennomgangsmelodi for det fantasifulle eventyret. Luis Gnecco er lynande flink som lastefull luring i hovudrolla, og den universelle latinamerikanar Gael García Bernal er ein snodig nemesis som myser tanketomt og sjølvbevisst. Fleire av dei fremste skodespelarane i Chile har òg småroller som store historiske personar.

Meir enn å portrettera ikonet Neruda har Pablo Larraín laga ein prangande poetisk og underhaldande film. Han hyllar diktaren med fri fantasi. Ein av verdas freidigaste og friskaste filmskaparar er i storform. Vonleg kjem flust av folk for å sjå Neruda, ein løyen fest for auget med djup grunn.

Håkon Tveit

Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.