DIKT

Paal Maage Elstad:

Lysmøkk

Vigmostad & Bjørke

Paal Maage Eldstad vart i 2015 nominert til Tarjei Vesaas debutantpris for diktboka Kun en liten del av universet. Dette var òg den første diktboka det bergensbaserte forlaget Vigmostad & Bjørke gav ut. Elstads andre diktbok, med den utruleg flotte tittelen Lysmøkk, er mindre omfangsrik og mindre sprikande enn debutboka. Og bokbunaden, som er designa av Johanne Hjorthol, er med gråe pappomslag og kvitprikka skrift ven å sjå til.

Lengt

Boktittelen kling som ei line frå eit Paul Celan-dikt, eller sender assosiasjonane i retning av tittelen på ei diktbok av Tor Ulven, nemleg Søppelsolen. Denne aksen mellom Celans og Ulvens poesi er nok ikkje så fjern i tilfellet Paal Maage Elstads diktbok. I Elstads univers finst det, trass alt lyset som piplar fram, noko gjennomgåande mørkt og utsiktslaust. Dikta er beherska av ein lengt etter opphøyr av meining: «En omvendt tid der lys og varme stiger fra alle ting og/ mater solen: stråler av lys som står ut av øynene mens/ hjernen tømmes for bilder.».

Makabre biletimpulsar finn vegen inn i desse dikta. Dei første tekstane skildrar på klinisk vis prosessane som skjer i eit lik når det vert utsett for ulike fasar i kremeringa. Og når eg-et i ein annan tekst betraktar eit portrettmåleri, rettar teksten søkelyset mot den fysiske nedbrytingsprosessen målinga vil bli utsett for. Om det finst ei glede i denne tekstverda, er det over varmen som strålar frå den lægre materien, frå komposteringa, esinga, gjæringa og fortæringa.

Klarleik

Paradokset som skjuler seg i desse dikta, er at lengten etter det meiningstomme og biletlause føder setningar, vers og dikt der bilete og meining ustoppeleg myldrar fram. Og når dikta syner til musikarar som Chet Baker og Miles Davis og til målarstykke av Jacob Weidemann, Jackson Pollock og renessansemålaren Andreas Mantegna, kan eg ikkje ta det som anna enn at dikta finn hugnad i denne kunsten. Nedbrytinga og det oppbyggelege går så å seie hand i hand i desse reinskrapte dikta, som dyrkar ein kirurgisk presisjon og klarleik i bileta som ikkje alltid, men iblant vert vene og skapar ei mørk nyting i lesaren.

Sindre Ekrheim

Sindre Ekrheim er lyrikar og fast lyrikkmeldar i Dag og Tid.