BIOGRAFI/DRAMA

Regi: Jérôme Salle

Jacques – Havets erobrer (orig.tittel: L’Odyssée)

Med: Lambert Wilson, Pierre Niney, Audrey Tautou

Jacques – Havets erobrer fortel om livet til havmannen over alle, Jacques-Yves Cousteau (Wilson) frå dei første freistnadane på å utforske verda under vatn på tampen av 40-talet til han mista son sin i 1979. Filmen skildrar livet om bord i det vidgjetne skipet «Calypso», kamp for kapital og forholdet til familien.

Vanleg vakkert

Det biografiske dramaet har ein fin porsjon med storslagne bilete i breitt scopeformat frå livet i havet. Kvalar og haiar er majestetiske. Franskmennene leverer solide rolleprestasjonar, men amerikanarane i perifere roller er parodiske. Lambert Wilson er stø som kapteinen, stjerneskotet Pierre Niney er sterk som sonen Philippe, og Audrey Tautou som kona Simone strålar sjarm til sjalusien tar henne.

Historia om den gamle mannen og havet handlar i stor grad om forholdet mellom desse tre. Oppdagaren manglar blikk for familien, som vanleg for slike figurar. Det ber på kostskule med borna når dei sju hav skal erobrast. Stjernestatus sikrar at helten vinn kvinners gunst, mens Simone sit att på skipet og sturar. Eit sentralt element er konflikten med den talentfulle Philippe, som går i farens fotspor som filmskapar, men har høge ambisjonar for seg sjølv. Konfliktane kjennest kjende, men ikkje kjære. Ein ny vri hadde vore verdifull. Forteljing og form er konvensjonelle.

Trygt og traust

Regissør Jérôme Salle illustrerer fint paradokset i å syne det pittoreske havet til publikum med hjelp frå petroleumsselskap på jakt etter olje på havbotnen. Vitskapspioneranes vantande forståing for eiga ureining og slett handsaming av dyr får han òg fram. Philippes forståing av foreldregenerasjonens mistak gjev håp om betre tider. Diverre veit vi at reaksjonane på Cousteaus flammande tale på tampen av filmen har vore skrekkeleg seine.

At ein vel eit trygt format for å nå ut til folk flest, er difor heilt greitt, men ein stor film blir det ikkje. Litt som aktuelle Cezanne og Zola endar Jacques – Havets erobrer som ein traust og litt fin film om modige menn i nyare fransk og global historie. Pionerane som er portretterte, står for noko fryktlaust filmen ikkje vågar å følgje opp.

Håkon Tveit

Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.