Omsorg og død
Cecilie Løveid vart løna med Brageprisen 2017 for diktboka Vandreutstillinger.
Cecilie Løveid fortener Brageprisen som ho fekk tysdag kveld, meiner meldaren.
Foto: Helge Skodvin
DIKT
Cecilie Løveid:
Vandreutstillinger
Kolon forlag 2017
I Vandreutstillinger skriv Cecilie Løveid dikt til ulike kunstverk, til fotografi, målarstykke eller eit performanceverk. Men også til tenkte bilete. Til dømes skildrar dikta ein teikneserie med Sigbjørn Obstfelder i hovudrolla, og Løveid skriv dikt om dei omstridde planane kunstnaren Jonas Dahlberg har for 22. juli-minnesmerket.
Løveids skildringar krinsar rundt biletpresentasjonane, ho stiller spørsmål og diskuterer, ofte i ein tone prega av varleg omsorg: «Kan bilder vekke døde til live?/ Gråter bilder? Pipler det blod?» I ordet omsorg ligg ei krinsande rørsle. I krinsen, banen eller vandringa rundt dei ulike bileta og biletrepresentasjonane oppstår dikta i Vandreutstillinger. Slik vert dikta òg til ei øving i bruk av kunst.
Biletpresentasjon
I midten av dikta står ein biletpresentasjon av død, av ei uforståeleg sorg, av ei traumatisk kollektiv hending som framleis rir oss. Til dømes dei 15 målarstykka til Gerhard Richter over den siste tida og døden til Baader-Meinhof-medlemmane. Eller diktet skrive til det einaste eksisterande fotografiet av dampskipet «Donau» då det gjekk ut Oslofjorden med norske jødar til utryddingsleirane. Eller diktet der Andy Warhols popkunstframstilling av den tomme elektriske stolen står i sentrum. Diktrefrenget, nesten som i ein poplåt eller ein voggesong, gir det sjokkerande kontrastar.
Eksistensiell nerve
Til slutt i boka kjem Løveid til sine eigne og til si eiga framstillingsform, poesien. I sistediktet skriv ho om poeten John Donnes «Death’s duel», preika Donne heldt i 1630, eitt år før han døydde, også omtala som ein gravferdsseremoni over seg sjølv. Preika fell, som treeininga og diktboka til Løveid, i tre bolkar. Slutten gir den overordna strukturen til diktboka, slik døden gir den eksistensielle forma til livet.
Dei fysiske biletframstillingane forevigar ved at dei så å seie trekkjer motiva ut or tida. Men Løveids dikt lèt det som har stivna på bileta, kome inn i tida att, dirrande av eksistensiell nerve og røyst. I kunsten Løveid har som objekt, finst mykje død og forderving. Men dikta til Løveid leier oss så å seie frå døden og inn i livet att, og flettar livet og den dødelege kroppen vår saman med kunsten.
Sindre Ekrheim
Sindre Ekrheim er lyrikar og fast lyrikkmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
DIKT
Cecilie Løveid:
Vandreutstillinger
Kolon forlag 2017
I Vandreutstillinger skriv Cecilie Løveid dikt til ulike kunstverk, til fotografi, målarstykke eller eit performanceverk. Men også til tenkte bilete. Til dømes skildrar dikta ein teikneserie med Sigbjørn Obstfelder i hovudrolla, og Løveid skriv dikt om dei omstridde planane kunstnaren Jonas Dahlberg har for 22. juli-minnesmerket.
Løveids skildringar krinsar rundt biletpresentasjonane, ho stiller spørsmål og diskuterer, ofte i ein tone prega av varleg omsorg: «Kan bilder vekke døde til live?/ Gråter bilder? Pipler det blod?» I ordet omsorg ligg ei krinsande rørsle. I krinsen, banen eller vandringa rundt dei ulike bileta og biletrepresentasjonane oppstår dikta i Vandreutstillinger. Slik vert dikta òg til ei øving i bruk av kunst.
Biletpresentasjon
I midten av dikta står ein biletpresentasjon av død, av ei uforståeleg sorg, av ei traumatisk kollektiv hending som framleis rir oss. Til dømes dei 15 målarstykka til Gerhard Richter over den siste tida og døden til Baader-Meinhof-medlemmane. Eller diktet skrive til det einaste eksisterande fotografiet av dampskipet «Donau» då det gjekk ut Oslofjorden med norske jødar til utryddingsleirane. Eller diktet der Andy Warhols popkunstframstilling av den tomme elektriske stolen står i sentrum. Diktrefrenget, nesten som i ein poplåt eller ein voggesong, gir det sjokkerande kontrastar.
Eksistensiell nerve
Til slutt i boka kjem Løveid til sine eigne og til si eiga framstillingsform, poesien. I sistediktet skriv ho om poeten John Donnes «Death’s duel», preika Donne heldt i 1630, eitt år før han døydde, også omtala som ein gravferdsseremoni over seg sjølv. Preika fell, som treeininga og diktboka til Løveid, i tre bolkar. Slutten gir den overordna strukturen til diktboka, slik døden gir den eksistensielle forma til livet.
Dei fysiske biletframstillingane forevigar ved at dei så å seie trekkjer motiva ut or tida. Men Løveids dikt lèt det som har stivna på bileta, kome inn i tida att, dirrande av eksistensiell nerve og røyst. I kunsten Løveid har som objekt, finst mykje død og forderving. Men dikta til Løveid leier oss så å seie frå døden og inn i livet att, og flettar livet og den dødelege kroppen vår saman med kunsten.
Sindre Ekrheim
Sindre Ekrheim er lyrikar og fast lyrikkmeldar i Dag og Tid.
Løveid leier oss så å seie frå døden og inn i livet att.
Fleire artiklar
Det kjæraste eg har? Min ser ikkje slik ut, men eg er ganske glad i han, ja.
Foto via Wikimedia Commons
Smørbutten min får du nok aldri
Ei flygande badstove skal få ny heim, sit det nokon inni alt?
Foto: Maren Bø
Badstovene tek av
Det er interessant korleis badstove inne kan vere så ut, mens badstove ute er så in.
Morgonfrisk fersking
«Ein kan kjenna seg frisk og sterk, vera åndsfrisk eller endåtil frisk som ein fisk, friskna til, verta frisk att frå sjukdomen og heilt friskmeld.»
150-årsjubilant: den austerrikske komponisten Arnold Schönberg (1874–1951).
Fredshymne
Kammerchor Stuttgart tolkar Schönbergs «illusjon for blandakor» truverdig.
Marianne Nielsen i hovudrolla som Winnie. Gerald Pettersen spelar Willie.
Foto: Sebastian Dalseide
Beckett-klassikar av godt merke
Glade dager byr på ein strålande skodespelarprestasjon av Marianne Nielsen.