– Så kva med gleda, Lan Marie? Kva skal til om dagen?

Vi sit på ein benk med ta-med-mat. Bilen hennar står på tomgang ikkje langt unna.

– Det same som alle andre dagar? seier Lan Marie. – At planeten blir frisk igjen. Og med han, alle byane. Og med dei, oss menneske.

– Ei fin likning, seier eg og nikkar. – Men å vere kvinneleg politikar og byråd i Oslo med ein annan hudfarge handlar kan hende ikkje nok om fine likningar?

– Nei, seier Lan Marie.

– Kva er eigentleg verst, spør eg litt forsiktig. – Å bli kalla eit f-tryne av ei vietnamesarmegge, eller å, dagen etter, få høyre at fråsegna ikkje var rasistisk meint?

– Ja, kva trur du? svarer Lan Marie. – Det har vore eit slags sjokk å oppdage at «ung kvinneleg politikar» nærmast automatisk er «kontroversiell politikar» i Noreg.

Fjorden ligg kald og grå framfor oss. Sola iferd med sakte å skru seg på.

– De politikarar står vanvitig tidleg opp, seier eg og hutrar litt.

– Ein blir van med det, seier Lan Marie.

– Men no, ei lita toghistorie, seier eg. – Eg tok nemleg nattoget frå Köln til Paris ein gong for kanskje tjue år sidan. Eg reiste mykje meir rundt i verda i den alderen. På dei tre andre sengene sat tre sørkoreanarar. To guter, ei jente. Dei var blide og glade. Tok kontakt med ei gong, og vi prata mykje. Plutseleg spør ein av dei to gutane: «Ser du verkeleg forskjell på kvite folk?» Dei hadde reist rundt i Europa i fleire veker, og alle ansikta berre smelta saman. Så lo han. Og så lo vi alle.

– Det er i alle fall ikkje vanskeleg å høyre forskjell på folk, seier Lan Marie med eit smil.

– Nei, seier eg. – Det er det ikkje.

Før eg tar nok ei toghistorie. Litt oppmuntra av mi første.

– Eg drog ein gong med tog frå Oslo, via Amsterdam og Paris, til Barcelona. På veg heim blei eg sitjande ved sida av ein pakistanar. Han lurte på kor eg var på veg. Eg sa kor eg hadde vore og at eg no var på veg heim. «Frå Oslo til Barcelona?» sa han med store auge. «Men kvifor la du ikkje turen om Pakistan?» spurde han heilt oppriktig. «Har du vore i Pakistan? Det er så vakkert der. Kvifor la du ikkje reisa dit?» Eg sa at det ikkje finst togskjener mellom Oslo og Islamabad. «Dårleg unnskyldning», meinte reisefølgjet. Så lo vi. Kanskje på kvart vårt vis.

– Tok ikkje den heilt, seier Lan Marie.

– Nei, seier eg. – Eg hugsar det nok mest på grunn av ærlegdommen hans. Kvifor var ikkje eg på tur i hans verd, slik han var i mi?

– Aha. Så har du vore i Islamabad sidan?

Eg ristar på hovudet: – Flyskrekk.

– Så du tar ikkje toget for miljøet si skuld?

– Ikkje først og fremst, seier eg.

– Har du lappen, då, spør Lan Marie.

Eg ristar på hovudet på nytt: – Det verker som eit ork å vere bileigar. Fylle tanken. Finne parkering. Og så bortetter. Kanskje om eg hadde sjåfør, som deg.

– Eg trur ikkje du har lyst på sjåfør, som meg, seier Lan Marie.

– Nei, kanskje ikkje, seier eg, før eg finn fram Olav H. Hauge-ordet eg har gjort klart til henne. Frå dagboka, 1964: «Ikkje nokon autostrada. Ikkje nokon storeveg, ikkje nokon bilveg i det heile, knapt nok nokon veg, men ein stig, vrang og bratt som fyrr, vert din veg.»

– Ja, seier Lan Marie.

Så reiser vi oss. Ein liten flokk fuglar set seg i vatnet. Verda vaknar.

Nils-Øivind
Haagensen

Nils-Øivind Haagensen er forfattar og forleggjar.