Eg har ein kamerat som bur i Brasil. Han er glad i maten der, men han klagar over at han ikkje får noko som liknar Gildes røkte middagspølser, altså svinefarseprodukt med smak av kjemikal. Problemet er at der nede får ein tak i kvalitet for ein relativt billig penge. Og når ein er vand med kvalitet, ja, så vil ein ikkje ha noko som liknar på Gildes røykte middagspølser eller medisterkaker. Og det brasilianarar ikkje vil ha, finst det sjølvsagt ikkje ein marknad for.

Ja, det har vore nemnt før, men det bør nemnast i år også. Det austlendingane har i seg til jol, er ikkje festmat. Jau då, svineister er fantastisk som smult, eg ser det, men smult i seg sjølv er korkje her eller der. Dessutan er ikkje svin arbeid. Mat utan arbeid er ikkje festmat. I mi heimbygd var det berre dei mest drikkfeldige bøndene som hadde svin. For svin makta til og med dei. Og – kjenner eg meg trygg på – det som galdt heime, må vera universelt.

I Noreg kan det i grunnen berre vera to jolemiddagar som er akseptable: lam og torsk. Torsken må sjølvsagt vera heilt fersk, og helst må du ha fiska han sjølv. I naudstilfelle kan du kjøpa klippfisk om du ikkje kan fiska sjølv. Men då skal det vera høg kvalitet og dimed pris slik at du får dårleg samvit. Dessutan er torsk – i motsetnad til svin – godt. Svin er i grunnen berre eigna til bacon. Det er lov å kombinera torsk og bacon på julaftan. Svin som hovudrett vert forbode når Erna har hatt makta lenge nok.

Men best er sjølvsagt pinnekjøt, og det skal vera røykt. Bak pinnekjøt ligg det innsats. Det er difor det kostar fem–seks gonger så mykje som ribbe. Kva er det beste på ribba, seier austlendingen? Svoren, som skal vera sprø. Det er noko trist over ein matkultur som ser på svidd smaklaus hud som noko ein skal gje borna til jol.

På hundebutikkar får ein kjøpt svidd turka svinehud frå Kina. Det er knytt saman til noko som liknar eit bein. Hundar nyttar gjerne eit par timar på å gnaga i seg noko slikt. Det skal vera bra for tennene. Kinesarane steiker det slik austlendingar steiker ribbe.

JH