Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Feature

Eit kunnskapsvakum

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Barbara Krause vart fråteken medaljen frå VM i 1978. Då det var påpeika at dei kvinnelege symjarane hadde blitt grovare i målet, skal ein Øst-tysk trenar ha svara at dei var her for å symje, ikkje for å synge.

Barbara Krause vart fråteken medaljen frå VM i 1978. Då det var påpeika at dei kvinnelege symjarane hadde blitt grovare i målet, skal ein Øst-tysk trenar ha svara at dei var her for å symje, ikkje for å synge.

Foto: Rob Bogaerts /Wikipedia

Barbara Krause vart fråteken medaljen frå VM i 1978. Då det var påpeika at dei kvinnelege symjarane hadde blitt grovare i målet, skal ein Øst-tysk trenar ha svara at dei var her for å symje, ikkje for å synge.

Barbara Krause vart fråteken medaljen frå VM i 1978. Då det var påpeika at dei kvinnelege symjarane hadde blitt grovare i målet, skal ein Øst-tysk trenar ha svara at dei var her for å symje, ikkje for å synge.

Foto: Rob Bogaerts /Wikipedia

1363
20210806
1363
20210806

Ordet doping stod for fyrste gong i den engelske ordboka i 1889 og tydinga var ein slags opiumblanding som skulle få hestar til å springe raskare. Sidan den gong har all slags urter og remedie vart prøvd ut. Fyrst langt utpå 1900-talet gav doping verkeleg effekt. Då kunne ein lage effektive smertestillande og kunstige variantar av naturlege verkestoff, som til dømes hormon. Bra for dei med diabetes, men vitskap om at muskelstyrke og uthald blir regulert av hormon, var også utgangspunkt for nye metodar å dope seg på.

DDR si dopinghistorie på 70-talet er spesiell. Då det vart gjort funn som viste at mannlege kjønnshormon gav fysisk effekt på kvinner, vart stoffet gitt til jenter heilt nede i 13-årsalder. Tablettar vart systematisk blanda ut i drikkeflaskene, nokre gonger utan at jentene viste om det. Kunstige hormon i kombinasjon med trening og kvile gjorde at jentene la på seg enorme muskelmassar. Det uheldige var at også biverknadane kunne vere enorme.

Frå Øst-tyskarane herja på til no, kunne ein håpe at styresmaktene nå er oppe å nikkar med uhemskheitane. Mads Drange skriv i Medaljenes pris at det at det her finst eit kunnskapsvakum. Det er vanskeleg å skaffe finansiering til å forske på doping, det er ein komplisert etikk som må takast omsyn til, og sjølvsagt er det få som vil fortelje om korleis dei dopar seg.

Maren Bø

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Ordet doping stod for fyrste gong i den engelske ordboka i 1889 og tydinga var ein slags opiumblanding som skulle få hestar til å springe raskare. Sidan den gong har all slags urter og remedie vart prøvd ut. Fyrst langt utpå 1900-talet gav doping verkeleg effekt. Då kunne ein lage effektive smertestillande og kunstige variantar av naturlege verkestoff, som til dømes hormon. Bra for dei med diabetes, men vitskap om at muskelstyrke og uthald blir regulert av hormon, var også utgangspunkt for nye metodar å dope seg på.

DDR si dopinghistorie på 70-talet er spesiell. Då det vart gjort funn som viste at mannlege kjønnshormon gav fysisk effekt på kvinner, vart stoffet gitt til jenter heilt nede i 13-årsalder. Tablettar vart systematisk blanda ut i drikkeflaskene, nokre gonger utan at jentene viste om det. Kunstige hormon i kombinasjon med trening og kvile gjorde at jentene la på seg enorme muskelmassar. Det uheldige var at også biverknadane kunne vere enorme.

Frå Øst-tyskarane herja på til no, kunne ein håpe at styresmaktene nå er oppe å nikkar med uhemskheitane. Mads Drange skriv i Medaljenes pris at det at det her finst eit kunnskapsvakum. Det er vanskeleg å skaffe finansiering til å forske på doping, det er ein komplisert etikk som må takast omsyn til, og sjølvsagt er det få som vil fortelje om korleis dei dopar seg.

Maren Bø

Emneknaggar

Fleire artiklar

Weronika Murek er dramatikar og forfattar og fekk Witold Gombrowics’ debutantpris i 2015.

Weronika Murek er dramatikar og forfattar og fekk Witold Gombrowics’ debutantpris i 2015.

Foto: Anna Rezulak

BokMeldingar

Presisjon ved surrealisme

Weronika Murek er krevjande i formspråket, men orkar ein å strekke seg litt, kan ein fort oppdage at ein har vakse ein litterær halvmeter.

Ingvild Bræin
Weronika Murek er dramatikar og forfattar og fekk Witold Gombrowics’ debutantpris i 2015.

Weronika Murek er dramatikar og forfattar og fekk Witold Gombrowics’ debutantpris i 2015.

Foto: Anna Rezulak

BokMeldingar

Presisjon ved surrealisme

Weronika Murek er krevjande i formspråket, men orkar ein å strekke seg litt, kan ein fort oppdage at ein har vakse ein litterær halvmeter.

Ingvild Bræin
Thomas Hylland Eriksen på scenen i Klingenberg kino i Oslo i april, der han heldt føredraget «Syv meninger med livet».

Thomas Hylland Eriksen på scenen i Klingenberg kino i Oslo i april, der han heldt føredraget «Syv meninger med livet».

Foto: Helge Øgrim

På tomannshandFeature

Ein forskar kryssar sitt spor

Thomas Hylland Eriksen hylla mangfaldet og ville dekonstruere fleirtalet. Men fann han svaret på dilemmaa knytte til innvandring?

HelgeØgrim
Thomas Hylland Eriksen på scenen i Klingenberg kino i Oslo i april, der han heldt føredraget «Syv meninger med livet».

Thomas Hylland Eriksen på scenen i Klingenberg kino i Oslo i april, der han heldt føredraget «Syv meninger med livet».

Foto: Helge Øgrim

På tomannshandFeature

Ein forskar kryssar sitt spor

Thomas Hylland Eriksen hylla mangfaldet og ville dekonstruere fleirtalet. Men fann han svaret på dilemmaa knytte til innvandring?

HelgeØgrim

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis