JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Feature

Krafta vere med deg

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Sellerirot – mest for pengane og smaken.

Sellerirot – mest for pengane og smaken.

Foto: Willi Heidelbach / Pxhere. com

Sellerirot – mest for pengane og smaken.

Sellerirot – mest for pengane og smaken.

Foto: Willi Heidelbach / Pxhere. com

5664
20200403

Kraft

Nydeleg suppe av rekekraft: Ha krafta i ei gryte og tilset ringar av purre og gulrot. Du kan òg bruke små terningar av sellerirot. La grønsakene bli møre, det tek om lag ti minutt. Ønsker du ei tomatisert utgåve, har du i ein boks gode tomatar. Tilset bitar av den fisken du vil ha, til slutt, dei blir ferdige på fem minutt. Crème fraîche, fløyte eller rømme gjer dette til ein luksuriøs rett. Vil du komplettere med kokte reker, legg dei i heilt til slutt, berre til varming, dei må ikkje koke.

Arkeologar har funne ut at flodhestsuppe er den aller første suppa som kan dokumenterast, og ho blei laga 6000 år før Kristus. Vi kan diverre ikkje tilby ei oppskrift på det. Ein stad må grensa gå. Dei av lesarane som måtte ha tilgang på berekraftige stykkingsdelar av flodhest, kan kontakte spaltisten snarast. Eg tilrår ikkje å drive oppdrett av flodhest her til lands, sjølv ikkje på det fuktige Vestlandet. Set ein flodhest i merdar, lagar ein truleg ris til eigen bak.

I Nord-Amerika fanga urfolk reker og andre skaldyr ved hjelp av håvar eller nett laga av greiner og plantefiber. Samtidig leid mange av dei europeiske nybyggarane av proteinmangel, fordi dei ikkje visste om denne proteinkjelda. Men det var jo så mykje dei europeiske nybyggarane ikkje visste, til dømes at dei ikkje burde utrydde urfolket eller øydelegge livsgrunnlaget deira. I dag består 25 prosent av sjømatforbruket i USA av reker, og urfolket oppheld seg i reservat.

Matmonsen

Dagfinn Nordbø elskar mat og skriv om det i Dag og Tid. Del 12

5664
20200403

Kraft

Nydeleg suppe av rekekraft: Ha krafta i ei gryte og tilset ringar av purre og gulrot. Du kan òg bruke små terningar av sellerirot. La grønsakene bli møre, det tek om lag ti minutt. Ønsker du ei tomatisert utgåve, har du i ein boks gode tomatar. Tilset bitar av den fisken du vil ha, til slutt, dei blir ferdige på fem minutt. Crème fraîche, fløyte eller rømme gjer dette til ein luksuriøs rett. Vil du komplettere med kokte reker, legg dei i heilt til slutt, berre til varming, dei må ikkje koke.

Arkeologar har funne ut at flodhestsuppe er den aller første suppa som kan dokumenterast, og ho blei laga 6000 år før Kristus. Vi kan diverre ikkje tilby ei oppskrift på det. Ein stad må grensa gå. Dei av lesarane som måtte ha tilgang på berekraftige stykkingsdelar av flodhest, kan kontakte spaltisten snarast. Eg tilrår ikkje å drive oppdrett av flodhest her til lands, sjølv ikkje på det fuktige Vestlandet. Set ein flodhest i merdar, lagar ein truleg ris til eigen bak.

I Nord-Amerika fanga urfolk reker og andre skaldyr ved hjelp av håvar eller nett laga av greiner og plantefiber. Samtidig leid mange av dei europeiske nybyggarane av proteinmangel, fordi dei ikkje visste om denne proteinkjelda. Men det var jo så mykje dei europeiske nybyggarane ikkje visste, til dømes at dei ikkje burde utrydde urfolket eller øydelegge livsgrunnlaget deira. I dag består 25 prosent av sjømatforbruket i USA av reker, og urfolket oppheld seg i reservat.

Matmonsen

Dagfinn Nordbø elskar mat og skriv om det i Dag og Tid. Del 12

Desse dagane (legg merke til at eg ikkje skriv «i desse koronatider», da det uttrykket no gir 100.000 kroner i bot) har vi fått ein heilt ny kvardag. Folk må vere heime, anten dei vil eller ikkje, lenge. Fleire månader, kanskje eit år, eller meir. Vi veit ikkje. Ein ting er å vere mutters aleine, det er hardt nok for mange, men samlivet mellom husets fire veggar kan bli nerveslitande. Tusenvis av familiar er no tvinga til å finne ut om dei liker kvarandre. Stova er opptatt, for der er barna, og på soverommet har mor eller far heimekontor. Derfor oppmodar eg dei som har lyst, til å skape glede og nyting ved å flytte inn på det viktigaste rommet i huset, kjøkkenet, og utforske alt det fantastiske ein kan gjere der. Koke kraft, til dømes – det er jo noko alle seier dei ikkje har tid til. Kom ikkje her – no gjeld ikkje den unnskyldninga lenger!

Når det gjeld kraft, er sellerirota den store helten. Ho gir ein makelaus smak og er ganske rimeleg. Det er tvilsamt om folk har hamstra sellerirot, så du finn ho nok der den slags er i sal. Persillerot er same sak, men dyrare. Du får uansett mest for pengane ved å velje sellerirot. Stilkane kan sjølvsagt også nyttast.

Ei grønsakkraft lagar du ved å bruke sellerirota saman med lauk, gulrot og purre – eller det du måtte ha i hus. Dette er dei fire store, og du kan altså komplettere dei med raritetar du finn bakarst i kjøleskapet eller nedst i kjøleskuffen, og som kan hende har sett betre dagar. Litt skurv eller flekkar er ikkje noko problem, berre skjer det vekk. Vask grønsakene godt og del dei opp i store bitar med god flate. Du treng ikkje skrelle dei, men av sellerirota skal du skjere vekk det ytste laget og den litt hårete botnen. Legg alt saman i ei romsleg gryte og fres i fem minutt på sterk varme i nøytral olje. Fyll på med friskt, kaldt vatn ein tomme over grønsakene. Ha i eit par laurbærblad, nokre peparkorn, tørka sopp og urter du liker. Liker du kvitlauk og chili, bruker du det, men vil du ha meir nøytral smak, kan du droppe dei. Sjølv skjer eg av stilkane på urteplanter og frys dei for å bruke i kraft. Smaksbombe! Bunt dei saman med hyssing.

Når dette har surra og gått eit par timar, siler du krafta gjennom eit klede eller finmaska dørslag. Så kokar du krafta ned til cirka halvparten, og plutseleg har du verdas beste base til supper, sausar og gryter. Frys herlegdomen ned etter avkjøling, eller bruk noko av han med det same, til minestronesuppe, tomatsuppe eller kva som helst. Du kjem til å bli kraftsosialist, same kva politisk overtyding du hadde frå før. (Har du absolutt ikkje tid til kraftkoking, bør du uansett ta vare på alt vatn du kokar grønsaker i. Set i kjøleskapet og bruk raskt – det er ei vitaminbombe.)

Ei anna enkel kraft er skaldyrkraft. Skal frå krabbe, hummar eller reker må du aldri finne på å kaste. Frys eller kjøl det ned til dagen etter festen. Harde skal knuser du med ein hammar i ein plastpose. Fres skala på same måte som med grønsakkraft og tilset gjerne litt sellerirot, gulrot og lauk. Kok opp og lat det surre under lok ein halvtime, skru av varmen og lat det stå ein halvtime til. Sil og kok ned, og gled deg til verdas beste fiskesuppe på skaldyrkraft!

Kjøtkraft: Bruk same metoden som grønsakkraft, men brun bitar av kjøt og eventuelle bein minst ein halvtime i langpanne ved 200 gradar. Hiv du oppi ein oksehalebit eller to, vil krafta bli spesielt smakfull.

Bur du aleine? Da foreslår eg at du kokar kraft saman med nokon andre likevel. Programmet Whereby er gratis for inntil fire brukarar, og da kan du gjere alt eg har fortalt deg, saman med ein venn eller slektning. Kok kraft saman, lag middag saman, eller rett og slett ta ein kopp kaffi eller eit glas vin saman. Det er godt å høyre stemma til nokon andre, no som nesten all kontakt med omverda er digital og tastaturbasert.

Vi må halde ut, og får du i deg nok næringsrik mat, er du òg betre rusta til å møte den ofselege koronaen, om du skulle ha uflaks og få han inn i systemet. Men no er Krafta med deg!

Dagfinn Nordbø er tekstforfattar og satirikar.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Desse dagane (legg merke til at eg ikkje skriv «i desse koronatider», da det uttrykket no gir 100.000 kroner i bot) har vi fått ein heilt ny kvardag. Folk må vere heime, anten dei vil eller ikkje, lenge. Fleire månader, kanskje eit år, eller meir. Vi veit ikkje. Ein ting er å vere mutters aleine, det er hardt nok for mange, men samlivet mellom husets fire veggar kan bli nerveslitande. Tusenvis av familiar er no tvinga til å finne ut om dei liker kvarandre. Stova er opptatt, for der er barna, og på soverommet har mor eller far heimekontor. Derfor oppmodar eg dei som har lyst, til å skape glede og nyting ved å flytte inn på det viktigaste rommet i huset, kjøkkenet, og utforske alt det fantastiske ein kan gjere der. Koke kraft, til dømes – det er jo noko alle seier dei ikkje har tid til. Kom ikkje her – no gjeld ikkje den unnskyldninga lenger!

Når det gjeld kraft, er sellerirota den store helten. Ho gir ein makelaus smak og er ganske rimeleg. Det er tvilsamt om folk har hamstra sellerirot, så du finn ho nok der den slags er i sal. Persillerot er same sak, men dyrare. Du får uansett mest for pengane ved å velje sellerirot. Stilkane kan sjølvsagt også nyttast.

Ei grønsakkraft lagar du ved å bruke sellerirota saman med lauk, gulrot og purre – eller det du måtte ha i hus. Dette er dei fire store, og du kan altså komplettere dei med raritetar du finn bakarst i kjøleskapet eller nedst i kjøleskuffen, og som kan hende har sett betre dagar. Litt skurv eller flekkar er ikkje noko problem, berre skjer det vekk. Vask grønsakene godt og del dei opp i store bitar med god flate. Du treng ikkje skrelle dei, men av sellerirota skal du skjere vekk det ytste laget og den litt hårete botnen. Legg alt saman i ei romsleg gryte og fres i fem minutt på sterk varme i nøytral olje. Fyll på med friskt, kaldt vatn ein tomme over grønsakene. Ha i eit par laurbærblad, nokre peparkorn, tørka sopp og urter du liker. Liker du kvitlauk og chili, bruker du det, men vil du ha meir nøytral smak, kan du droppe dei. Sjølv skjer eg av stilkane på urteplanter og frys dei for å bruke i kraft. Smaksbombe! Bunt dei saman med hyssing.

Når dette har surra og gått eit par timar, siler du krafta gjennom eit klede eller finmaska dørslag. Så kokar du krafta ned til cirka halvparten, og plutseleg har du verdas beste base til supper, sausar og gryter. Frys herlegdomen ned etter avkjøling, eller bruk noko av han med det same, til minestronesuppe, tomatsuppe eller kva som helst. Du kjem til å bli kraftsosialist, same kva politisk overtyding du hadde frå før. (Har du absolutt ikkje tid til kraftkoking, bør du uansett ta vare på alt vatn du kokar grønsaker i. Set i kjøleskapet og bruk raskt – det er ei vitaminbombe.)

Ei anna enkel kraft er skaldyrkraft. Skal frå krabbe, hummar eller reker må du aldri finne på å kaste. Frys eller kjøl det ned til dagen etter festen. Harde skal knuser du med ein hammar i ein plastpose. Fres skala på same måte som med grønsakkraft og tilset gjerne litt sellerirot, gulrot og lauk. Kok opp og lat det surre under lok ein halvtime, skru av varmen og lat det stå ein halvtime til. Sil og kok ned, og gled deg til verdas beste fiskesuppe på skaldyrkraft!

Kjøtkraft: Bruk same metoden som grønsakkraft, men brun bitar av kjøt og eventuelle bein minst ein halvtime i langpanne ved 200 gradar. Hiv du oppi ein oksehalebit eller to, vil krafta bli spesielt smakfull.

Bur du aleine? Da foreslår eg at du kokar kraft saman med nokon andre likevel. Programmet Whereby er gratis for inntil fire brukarar, og da kan du gjere alt eg har fortalt deg, saman med ein venn eller slektning. Kok kraft saman, lag middag saman, eller rett og slett ta ein kopp kaffi eller eit glas vin saman. Det er godt å høyre stemma til nokon andre, no som nesten all kontakt med omverda er digital og tastaturbasert.

Vi må halde ut, og får du i deg nok næringsrik mat, er du òg betre rusta til å møte den ofselege koronaen, om du skulle ha uflaks og få han inn i systemet. Men no er Krafta med deg!

Dagfinn Nordbø er tekstforfattar og satirikar.

Du kjem til å bli kraftsosialist, same kva politisk overtyding du hadde frå før.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Brukarstyrt personleg assistanse (BPA) er eit viktig likestillingsverkemiddel.

Brukarstyrt personleg assistanse (BPA) er eit viktig likestillingsverkemiddel.

Foto: Gorm Kallestad / NTB

Ordskifte

Grunn til uro

Ikkje berre er leiande norske politikarar og dei største partia lite opptekne av rettane til menneske med nedsett funksjonsevne; også statlege forvaltningsorgan, til dømes Pasientskadenemnda, praktiserer lovverket på diskriminerande vis.

Carl Aasland Jerstad
Brukarstyrt personleg assistanse (BPA) er eit viktig likestillingsverkemiddel.

Brukarstyrt personleg assistanse (BPA) er eit viktig likestillingsverkemiddel.

Foto: Gorm Kallestad / NTB

Ordskifte

Grunn til uro

Ikkje berre er leiande norske politikarar og dei største partia lite opptekne av rettane til menneske med nedsett funksjonsevne; også statlege forvaltningsorgan, til dømes Pasientskadenemnda, praktiserer lovverket på diskriminerande vis.

Carl Aasland Jerstad
Gaute Heivoll har vunne Brageprisen, blant andre prisar, sidan han debuterte i 2002.

Gaute Heivoll har vunne Brageprisen, blant andre prisar, sidan han debuterte i 2002.

Foto: Monika Holand Bøe

BokMeldingar

Eit solid stykke arbeid

Gaute Heivoll skriv storslått om dei små tinga og smålåtent om dei store.

Ingvild Bræin
Gaute Heivoll har vunne Brageprisen, blant andre prisar, sidan han debuterte i 2002.

Gaute Heivoll har vunne Brageprisen, blant andre prisar, sidan han debuterte i 2002.

Foto: Monika Holand Bøe

BokMeldingar

Eit solid stykke arbeid

Gaute Heivoll skriv storslått om dei små tinga og smålåtent om dei store.

Ingvild Bræin

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis