Kven har vel ikkje kasta bort timar og dagar av livet for å sjå på søte kattar og hundar på internett? Kvifor blir vi så fascinerte av dyr som minner om oss menneske? Kvifor er dyrelydar det fyrste vi prøver å lære babyane våre? Har dyr «personlegdom» eller «dyrlegdom»? Det har vore oppsiktsvekkande mange nyhende om dyr i det siste. Innsida kastar seg på trenden og tek ein rundtur gjennom dyras verd.

Ape vinn moralsk siger

Har eit dyr opphavsrett om det greier å trykke på utløysarknappen på eit kamera? Dette spørsmålet har gått direkte frå fotografiapparatet til rettsapparatet. Bakgrunnen er at apa Naruto fekk fatt i kameraet til naturfotograf David Slater på ei reise i Indonesia. Naruto tok mellom anna nokre selfiar som etter kvart vart verdskjende.

Fotografen meinte at han eigde rettane, sidan det var hans kamera. Men dyrevernsorganisasjonen People for the Ethical Treatment of Animals (Peta) var ueinige. I 2015 saksøkte organisasjonen David Slater, og dei ville sjølve overta rettane til bilda, for å administrere inntektene, som skulle gå attende til Naruto og makakeflokken hans.

Saka vart fyrst avvist, før Peta anka, og til slutt inngjekk partane forlik. 25 prosent av overskotet ved bruk av bilda skal gå til velgjerande organisasjonar som beskyttar makakane, skriv danske Politiken. I ei felles erklæring er Peta og Slater samde om at «denne saka reiser viktige, banebrytande spørsmål om at ikkje-menneskelege dyr (!) får utvida dei juridiske rettane sine».

Apekalypse

Sjimpansen Julius har fått ein renessanse med ein biografi (eller apografien?) skriven av Alfred Fidjestøl. Forfattaren går fram omtrent som han ville gjort om han skreiv om eit menneske. Og Julius går gjennom ei klassisk danningsreise som mange menneske vil kjenne att. Frå å vera ein søt og sjarmerande apegut, blir han mannevond og brutalistisk i tenåra. I tidleg vaksen alder har han vanskeleg for å finne sin eigen plass, men han fell til slutt til ro og får eigne barn.