Oppslag eller kontaktlysing?

Innsida kom over dette gamle oppslaget frå Finnmark. Rett nok er bodskapen nokre år gamal, men han er både klår og ikkje minst fargerik. I vår digitale tid, med haugevis av media og kanalar, har bodskap ein tendens til å verta både ulne og altfor lite spissa. Innsida oppmodar difor den som har noko på hjarta om å vera like frisk og tydeleg som «jentene på fileten» ein gong var i Mehamn.

At bodskapen melder seg rett inn i den heite debatten om kvar fisken skal landast i våre dagar, viser at han er like aktuell no som den gong.

Frå Slaktaren?

Det er stendig viktigare kvar maten vår kjem frå. Dette har skapa eit levebrød for mange av dei flotte lokalmatprodusentane rundt om i landet.

Forbrukarane, det vil seie du og eg, vil vita meir om maten me set på bordet; kvar er han frå, kven har laga han osb.

Men i iveren etter å hiva seg på denne bylgja, dukkar det frå tid til anna opp nokre merkeleg variantar.

Innsida har bite seg merke i skinka frå Premio. Dei skryter av skikkeleg kjøt og det at du skal vera trygg på at du skal vita at du gjer eit godt kjøp.

Skinka kjem nemleg frå «Slakteren». I ei tid der namnet på garden og fjeset til bonden stadig oftare står på pakka, synest Innsida at det noko meir anonyme «Slakteren» ikkje fyller heile vår trong til å vita meir om denne grisen og skinka han vart til.

Kanskje lesarane våre kjenner «Slakteren»?

Norske matskattar – bacalao?

Nokon vil kanskje rynka litt på nasen. «Ja, men bacalao er då ein portugisisk/spansk/iberisk rett. Me har då ikkje funne opp bacalaoen».

Nei, teknisk sett har me ikkje det. Retten er utvilsamt opphavleg frå andre stader enn kysten vår. Men takka vera den norske torsken (og seien, brosma og langa) har me bidrege sterkt til at bacalao har vorte verdsmat. I enkelte land er bacalao synonymt med Noreg.

I bacalaoelskande land er variasjonen over klippfisken enorm. Her til lands held me oss stort sett til ei gryte med tomatar, poteter og klippfisk.

Soga seier at portugisarar som kjøpte fisk i Kristiansund for nokre hundre år sidan, serverte denne retten til ein klippfiskbaron der oppe. Han vart så imponert at han bad kokka si læra av portugisarane. Då dei hadde fare heim att, var det hennar tur.

Ho sette fram gryta, men hadde lagt til den portugisiske retten rikeleg med poteter.

Husbonden skal ha sagt: «Men kjære, du har øydelagt den portugisiske retten.»

Ho svara: «Kan ittj eta medda’ uten pottit.»

Og slik vart bacalaogryta vår fødd.