– Markens Grøde er ikkje økologisk, men prenazistisk
Foto: Aschehoug forlag
Ein som har vore tydeleg i avvisinga av Hamsun, er Jørgen Haugan, lektor emeritus ved Københavns universitet.
«Forførelse i kunstnerisk form» kallar han På gjengrodde stier. Med dette verket heldt Hamsun fram med å forføre i den grad «at litteraturforskere nå i 50 har danset etter hans pipe og søkt å bortforklare eller unnskylde hans landsforræderi og nazisme», skriv Haugan i Dagbladet i 2004.
– Jørgen Haugan, kan Knut Hamsun kvitvaskast – eller meir korrekt, «grønvaskast» – gjennom økokritikken?
– Nei, det er ikkje mogeleg. Synet på bondens liv i Markens Grøde er ikkje økologisk, men prenazistisk. Samfunnssynet er antidemokratisk og føydalt. Romanen dyrkar enkle bondeverdiar, samtidig med at han hemningslaust forbrukar produkt frå den industrielle revolusjon. Til slutt veks ein lysande herregard fram i marka. Også nazismen hylla bondelivet, samtidig som han fyrte opp under industriens kjelar og bygde motorvegar.
Når det gjeld gatenamn, spør vi Jan Erik Vold. Vold har vist seg å vera handlekraftig når det gjeld stadnamn i Oslo. På hans initiativ har Skillebekk-parken nettopp vorte døypt om til Olaf Bulls plass.
– Er det ikkje no på tide at vi kallar opp ei gate i Oslo etter Hamsun?
– Knut Hamsuns plass? Det er viktigare med en Ruth Maiers plass, seier Vold bastant.
Ruth Maier var som kjent den jødiske veninna til Gunvor Hofmo. I 1942 vart ho frakta saman med norske jødar med DS «Donau» til konsentrasjonsleirar i Tyskland og Polen.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Ein som har vore tydeleg i avvisinga av Hamsun, er Jørgen Haugan, lektor emeritus ved Københavns universitet.
«Forførelse i kunstnerisk form» kallar han På gjengrodde stier. Med dette verket heldt Hamsun fram med å forføre i den grad «at litteraturforskere nå i 50 har danset etter hans pipe og søkt å bortforklare eller unnskylde hans landsforræderi og nazisme», skriv Haugan i Dagbladet i 2004.
– Jørgen Haugan, kan Knut Hamsun kvitvaskast – eller meir korrekt, «grønvaskast» – gjennom økokritikken?
– Nei, det er ikkje mogeleg. Synet på bondens liv i Markens Grøde er ikkje økologisk, men prenazistisk. Samfunnssynet er antidemokratisk og føydalt. Romanen dyrkar enkle bondeverdiar, samtidig med at han hemningslaust forbrukar produkt frå den industrielle revolusjon. Til slutt veks ein lysande herregard fram i marka. Også nazismen hylla bondelivet, samtidig som han fyrte opp under industriens kjelar og bygde motorvegar.
Når det gjeld gatenamn, spør vi Jan Erik Vold. Vold har vist seg å vera handlekraftig når det gjeld stadnamn i Oslo. På hans initiativ har Skillebekk-parken nettopp vorte døypt om til Olaf Bulls plass.
– Er det ikkje no på tide at vi kallar opp ei gate i Oslo etter Hamsun?
– Knut Hamsuns plass? Det er viktigare med en Ruth Maiers plass, seier Vold bastant.
Ruth Maier var som kjent den jødiske veninna til Gunvor Hofmo. I 1942 vart ho frakta saman med norske jødar med DS «Donau» til konsentrasjonsleirar i Tyskland og Polen.
– Nei, det er ikkje mogeleg å kvitvaske Hamsun gjennom økokritikken.
Jørgen Haugan, forskar
Fleire artiklar
Trea vil fortelje meg noko, skriv Ranveig Lovise Bungum.
Foto: Trond Mjøs
Kva ospa og dei andre trea kan fortelje oss
Anders Hovden.
Foto via Wikimedia Commons
Hovdens fredssalme
I 1923 sende Anders Hovden salmen «Joleklokker yver jordi» til bladet Under Kirkehvælv, der han kom på trykk same året.
I kvardagen kan det verte litt stress, til dømes får du ikkje den grøne pynten heilt perfekt. Men her er den herlege tomatsuppa mi med skrei.
Foto: Dagfinn Nordbø
Kvardagen
Det er dei det er flest av, kvardagane.
Teikning: May Linn Clement
Det skulle berre mangla
Det er nok ikkje manglande hjartelag som gjer at folk er interesserte i ord.
Språkrådet har kåra «beredskapsvenn» til årets nyord. Direktør i Språkrådet Åse Wetås seier det var eit openbert val.
Foto: Mariam Butt / NTB
Eit bilete på året som har gått
Språkdirektør Åse Wetås synest årets nyord er godt. At nye ord har stor påverknad, er fjorårets nyord, KI-generert, eit døme på.