– Å bruke termar som modernisme eller ikkje-modernisme i samband med Hermann Schirmer, er litt på sida.

Det seier arkitekturhistorikar Truls Aslaksby.

Aslaksby har ikkje lese avhandlinga til Solbakken, men han har fått meg seg funna hennar og meiner arbeidet representerer eit lyft. Tidlegare har Schirmers rørsle vorte kalla «isolasjonistisk norskhetsstrev», slike uttrykk brukar ikkje Solbakken. Men han reagerer på bruken av omgrep som «framstegsretta» og «attendeskodande» arkitektur.

– Schirmer justerte dagsordenen. Han rette merksemda mot engelsk arkitektur, og han sådde frø som bar frukter og skapte ei ny kraft i arkitekturen.

Det same meiner kunsthistorikar Tommy Sørbø.

– Vi må koma oss bort frå det einsidige spørsmålet modernist eller ikkje modernist. Jamfør Schirmer med Henrik Sørensen, som arrangerte studieturar for unge norske kunstnarar til Telemark for å finne attende til eit «Nordens Arkadia», eit «norsk Hellas». Der studerte dei norsk folkekunst. Sørensen søkte ei opphavleg, ubroten norsk kunstform, og liksom Schirmer nytta han pseudovitskaplege teoriar i samtida for å forsvara denne reisa.

– Paul Gauguin gjorde det same då han lét seg inspirere av polynesisk kunst. Uavhengig av om merkelappen «modernisme» passar, er det ikkje tvil om at desse dykka ned i folketradisjonar fornya europeisk kultur, både biletkunst og byggjekunst.