Kvar gong eg les om Helge Torvund i avisa, eller andre stader, tenkjer eg på ljoset og mørkret og at Helge er ljosets mann. Ikkje bare av di den nye samlinga hans heiter Tidslys (kva det enn er), men av di han er ein av dei som heller seier «eit magisk morgonklårt rom» heller enn «daggry», og nyttar ord som livskjæraste, og tenkjer at vegar er til for å gå, graset til for å rulla seg i og portar til for å opnast. Han har òg skrive små dikt som: «Lyset/ du treng/ fins». For nokre dagar sidan fekk han Doblougprisen for forfattarskapen sin. Og då er det kan hende litt smør på flesk, eventuelt ljos på ljos, å spørje kva Helge vil ha for å bli glad? Og Helge er einig. Han treng ikkje meir no. Han treng ikkje så mykje meir enn det han hadde før prisen heller, seier han med eit lite smil.

– Berre gje meg Jæren og havet og kan hende ei diktsamling til, meir enn nok for meg.

Vi sit på ein stein med plass til to. Sandstranda der nede. Det uendelege blå der framme. Vi er i ein del av verda der stadane heiter Ogna og Hå. Der det både er flatt og kupert. Både arbeid og ro. Og vinden står inn frå alle kantar.

– Kva er det Ludvig seier igjen, seier eg, i Flåklypa? At han blir redd når vinden står inn frå alle kantar?

Helge er rask med å korrigere:

– Når nordavinden står inn frå alle kantar.

– Ja, seier eg. – Sånn var det. Nordavind frå alle kantar. Har du hatt det sånn nokon gong?

– Kven har ikkje det, spør Helge retorisk.

Eg nikkar og tar til å snakke om det litle diktet om lyset du treng.

– Det er eit fint dikt, seier eg.

Helge takkar.

– Men eg veit ikkje kor sant det er, seier eg.

– Å?

Så fortel eg om ei natt i Amerika, den første natta då eg som fjortenåring, eller kva eg var, ferierte der. Heile familien drog. For å helse på resten av heile familien. Det var difor ikkje plass til alle på same stad. Så eg blei sendt åleine til ein nabo for å sove. Eg fekk eige rom. Dei sa god natt tidleg og sløkte ljoset.

– Og natta var heilt mørk, seier eg. – Eg såg bokstaveleg talt ikkje ei hand føre meg. Medan familien hadde velkomstfest ein annan stad. Eg fekk ikkje sove heile natta. Ljoset lina di snakkar om, var ikkje der. Ho var ingen stadar. Og nokre gonger tenkjer eg at ljoset, eller det vi kallar ljoset, ikkje er anna enn tilbakelagt mørke.

– Tilbakelagt mørke, gjentar Helge stille.

– Du kan ha noko rett i det. Men det blei ljost igjen også den gongen, sola står så vidt eg veit opp også i Amerika, seier han ei lita stund seinare.

– Berre for å gå ned igjen, seier eg.

– Difor vi har levande ljos, seier Helge.

– Som brenn ned heimen, seier eg.

– Så bygger du deg ein ny heim, seier Helge.

– Det blir ikkje det same, seier eg.

– Nei, seier Helge. – Kor fantastisk er ikkje det?

Nils-Øivind Haagensen

Nils-Øivind Haagensen er forfattar og forleggar.