Foto: Helge Skodvin
NOEN AV 18. OKTOBER-
MALERIENE
Gerhard Richter, 18. oktober, 1977, 1988. Olje på lerret, 15 malerier
I
En menneskekø snodde seg ti ganger rundt
Neue Nationalgalerie
da bildene kom til Berlin.
Gerhard Richters Baader-Meinhof-malerier,
femten i tallet, basert på fotografier, i hellig
henging hang hengt.
Det så ut som om køen ville løfte huset.
Jeg ville se Gudrun.
Å være nær og rammes inn, å være nær og rammes.
Først Jugendbildnis, et maleri av et barn, bare et barn,
i hvert fall en svært ung Ulrike Meinhof.
Hun kunne vært meg, da jeg hadde
grønn ruskinnskåpe.
Mirakelkommisjonen arbeider.
Noen prøver å trykke leppene mot bildet.
Cecilie Løveid
Frå Vandreutstillinger, 2017
NOEN AV 18. OKTOBER-
MALERIENE
Gerhard Richter, 18. oktober, 1977, 1988. Olje på lerret, 15 malerier
I
En menneskekø snodde seg ti ganger rundt
Neue Nationalgalerie
da bildene kom til Berlin.
Gerhard Richters Baader-Meinhof-malerier,
femten i tallet, basert på fotografier, i hellig
henging hang hengt.
Det så ut som om køen ville løfte huset.
Jeg ville se Gudrun.
Å være nær og rammes inn, å være nær og rammes.
Først Jugendbildnis, et maleri av et barn, bare et barn,
i hvert fall en svært ung Ulrike Meinhof.
Hun kunne vært meg, da jeg hadde
grønn ruskinnskåpe.
Mirakelkommisjonen arbeider.
Noen prøver å trykke leppene mot bildet.
Cecilie Løveid
Frå Vandreutstillinger, 2017
Om du vil lesa ei diktsamling frå i fjor, peikar Vandreutstillinger av Cecilie Løveid seg ut. Boka vann Brageprisen. Boka full er av lærde tilvisingar, men dei er ikkje meir lærde enn at dei høyrer til allmennkunnskapane vår. Stussar du på namn som Duchamp eller Celan, er allmenndanninga berre eit par tastetrykk unna på verdsveven.
«Vandreutstilling» tyder ei utstilling som museum leiger ut til kvarandre. Løveids dikt er ei poetisk vandreutstilling, basert på verk frå sivilisasjonen vår, frå målarstykke til tatoveringar. Alt er med, det høge og det låge, patos og satire. Vandredikta formar eit brutalt tverrsnitt av kulturen vår. Løveid fører det ironiske blikket til Erasmus av Rotterdam vidare: «Alle husker hvor vakkert det ihjelfrosne barnet var», heiter det ein stad. Dette er sjølvsagt ingen lovtale, men ironisk lovtale.
Frå romaren Horats kjenner vi uttrykket ut pictura poesis, «som bilete, så poesien». Grekaren Plutark fylgde opp med «eit målarstykke er eit stumt dikt, medan eit dikt er eit talande bilete». Mottoa peikar på sjangeren ekfrasen, som tyder «dikt som skildrar eit kunstverk». Kontakten mellom målarkunst og poesi går langt attende i tid. Apollo og Apelles i sameining, heitte det i renessansen.
Løveids bok inneheld ekfrasar. Nokre av dei er vigde ein serie målarstykke som vekte åtgaum på slutten av 1980-åra, «18. oktober 1977» av kunstnaren Gerhard Richter. Bileta var baserte på fotografi av Baader-Meinhof-gruppa (RAF), som vart funne døde i Stammheim-fengslet i Tyskland.
Diktet ved sida av handlar om medlemene Gudrun Enslinn og Ulrike Meinhof. Målarstykka finn du på internett. Du kan kike på dei, men bileta blir fyrst talande når du les dikta. Løveid fangar godt den kontrastfylte situasjonen ved utstillinga: menneskeleg nyfikne – «en menneske kø snodde seg ti ganger» – politisk fundamentalisme og heltedyrking – «trykke lepper mot bildet», som om det var eit ikon. Men så er det tale om målarstykke av aktivistar som har hengt seg: «i hellig henging hang hengt».
Ronny Spaans
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Om du vil lesa ei diktsamling frå i fjor, peikar Vandreutstillinger av Cecilie Løveid seg ut. Boka vann Brageprisen. Boka full er av lærde tilvisingar, men dei er ikkje meir lærde enn at dei høyrer til allmennkunnskapane vår. Stussar du på namn som Duchamp eller Celan, er allmenndanninga berre eit par tastetrykk unna på verdsveven.
«Vandreutstilling» tyder ei utstilling som museum leiger ut til kvarandre. Løveids dikt er ei poetisk vandreutstilling, basert på verk frå sivilisasjonen vår, frå målarstykke til tatoveringar. Alt er med, det høge og det låge, patos og satire. Vandredikta formar eit brutalt tverrsnitt av kulturen vår. Løveid fører det ironiske blikket til Erasmus av Rotterdam vidare: «Alle husker hvor vakkert det ihjelfrosne barnet var», heiter det ein stad. Dette er sjølvsagt ingen lovtale, men ironisk lovtale.
Frå romaren Horats kjenner vi uttrykket ut pictura poesis, «som bilete, så poesien». Grekaren Plutark fylgde opp med «eit målarstykke er eit stumt dikt, medan eit dikt er eit talande bilete». Mottoa peikar på sjangeren ekfrasen, som tyder «dikt som skildrar eit kunstverk». Kontakten mellom målarkunst og poesi går langt attende i tid. Apollo og Apelles i sameining, heitte det i renessansen.
Løveids bok inneheld ekfrasar. Nokre av dei er vigde ein serie målarstykke som vekte åtgaum på slutten av 1980-åra, «18. oktober 1977» av kunstnaren Gerhard Richter. Bileta var baserte på fotografi av Baader-Meinhof-gruppa (RAF), som vart funne døde i Stammheim-fengslet i Tyskland.
Diktet ved sida av handlar om medlemene Gudrun Enslinn og Ulrike Meinhof. Målarstykka finn du på internett. Du kan kike på dei, men bileta blir fyrst talande når du les dikta. Løveid fangar godt den kontrastfylte situasjonen ved utstillinga: menneskeleg nyfikne – «en menneske kø snodde seg ti ganger» – politisk fundamentalisme og heltedyrking – «trykke lepper mot bildet», som om det var eit ikon. Men så er det tale om målarstykke av aktivistar som har hengt seg: «i hellig henging hang hengt».
Ronny Spaans
Fleire artiklar
Google byggjer nytt datasenter utanfor Skien i Telemark. – Vi kjem til å måtte byggje meir i åra framover, men vi må gjere det med ei anna forståing av at også natur og areal er ein knapp ressurs, seier Mathilde Tybring-Gjedde (H).
Foto: Cornelius Poppe / NTB
Naturplan utan samling
Få opposisjonspolitikarar er nøgde med korleis Noreg skal følgje opp måla i naturavtalen. Mathilde Tybring-Gjedde (H) er ikkje viss på at naturforvaltinga i Noreg kjem til å verte betre.
Øyvind Vågnes var professor ved Institutt for informasjons- og medievitskap ved Universitetet i Bergen og fast musikkmeldar i Dag og Tid.
Foto: Universitetet i Bergen
Øyvind Vågnes (1972–2025)
«Øyvind Vågnes var eit funn for ein avisredaksjon.»
Etter terroråtaket på Charlie Hebdo-redaksjonen 7. januar 2015 var det minnemarkeringar verda over, som her, i Oslo.
Foto: Fredrik Varfjell / AP / NTB
Den livsviktige satiren
Satiren må framleis ha ein heim. Ti år etter attentatet trengst det nytenking i Charlie Hebdo.
Støre og krisa i sosialdemokratiet
Må det ein ny partileiar til for å berga restane av det sosialdemokratiske innslaget i norsk politikk?
Ein politimeister les opp ein rettsordre som stoppar ein protest for veljarregistrering i Selma i Alabama i USA 9. mars 1965, framfor borgarrettsaktivistane Martin Luther King jr. (t.h.) og Andrew Young.
Foto: AP / NTB
Vald, hat, mot
Historia om kampen til dei svarte i USA er soga om ei frigjeringsrørsle som vann – til slutt. Men også om tvisyn og botnlaus menneskeleg fornedring.