Norrøne skaldar, kva assosiasjonar vekkjer det? Jau, sterke menn i den norske hirda. Men vent no litt! Hadde ikkje kvinner ei usedvanleg sterk stilling i norrøn tid? Og ja då, det fanst ei stutt rekkje «skaldinner»: Jorunn Skaldmøy, Hild Rolvsdotter, Steinunn Revsdotter og Steinvor Sigvatsdotter.

Diktet ved sida av er av Hild Rolvsdotter. Det passar inn i ein kategori i lyrikken: bønskrift, altså oppmoding på vers.

Strofa til Hild Rolvsdotter er eit bønskrift av ein aggressiv type. Det er mamma Hild som har ordet, ho forsvarar godguten sin, Rolv Ragnvaldsson, som har vore litt vel framfus sist han var på viking. På reisa heim frå austerveg tok han seg ein snartur opp Vika og plyndra litt der òg. Kong Harald Hårfagre lyste Rolv fredlaus.

Fyrst bad Hild om fred for Rolv-guten, men kongen sa nei, så sa ho fram dette bønskriftet. Sant nok byrjar ho litt mjukt, med ein eufemisme: Vil du jaga den «hæve bonden», han som er kalla opp etter Rolv Nevja? Rolv Nevja, morfar til vikingen, var ein gjæv norsk stormann. Men så trår mamma til: Om Rolv blir fienden din, blir det som å bitast med ein varg; og rømer han «til skogs», altså til utlandet, kjem han berre til å plyndre heimlandet endå meir.

Varg er ikkje eit tilfeldig ord her, Rolv er samansett av hrod («vidgjeten») og ulv. Hild var utan tvil ei påhitten og ordkvass kvinne.

Korleis kongen reagerte på bønskriftet, fortel Soga om Harald Hårfagre ikkje. Men Hilds namnespel på ulv var sannspådd. Ho spådde neppe ulvar i norske skogar i dag. Men Rolv – som var så stor og klossut at han ikkje kunne ri til hest, men måtte gå attmed, og fekk namnet Gange-Rolv – vart vidgjeten. Etter landsforvisinga strauk han til Normandie. Dersom Gange-Rolv og Rollo er same person, er Hild kan hende tipp-tipp-tippoldemor til Vilhelm Landvinnar.

Når eg ser boksekampar i dag og ser mor til boksaren brått dukke opp, tenkjer eg på Hild: hardbarka matroner som spyttar og harkar når sonen får eit slag på tyggja. Hild kunne spytte òg, men ho gjorde det med velvalde ord.

Ronny Spaans