Olav Nygard er ein av våre mest kjære diktarar, ja, innan nynorsklyrikken er han truleg den aller største. «Det finaste me hev av lyrikk», skreiv Arne Garborg om det siste verket hans, Ved Vebande (1923). Kjende dikt som «No reiser kvelden seg» finst i dei fleste diktantologiane.

Få veit at Nygard opphavleg planla ein karriere som dramatikar. I unge år budde han hjå familien Garborg og såg på skodespel på Nationaltheatret. Johs. A. Dale, som har skrive biografien om Nygard, nemner titlar på drama han arbeidde med: Leiv Lidarhaug, Rannveig og Bileam. Minst to av desse titlane er historiske drama. Shakespeare og dei historiske skodespela hans var idealet.

Dessverre brende Nygard manusa opp i vonbrot over refusjon frå forleggjarar. Men eit og anna fragment slapp unna. Eit av dei kom på prent i Ung-Norig i 1920. Kva stykket heitte, veit vi ikkje, tittelen er berre «Brotstykke av eit sogespel», men av innhaldet går det fram at handlinga er lagd til Israels historie. I sentrum står den sløge Malikus (Malchos) som planlegg drap på ein konge i det herodianske dynastiet Antipater. Det er den svikne Malikus som har ordet i utdraget ved sida av. Han er ein nygardsk Macbeth.

Hulda Garborg sa om eit av spela hans at det hadde «praktfulde replikker». Det gjeld i høgste grad for replikken til Malikus. Biletet på kongroveven der den største fluga (altså Antipater) skal fangast, er shakespearsk. Det same er andre replikkar i brotstykket, til dømes «Du tynnest av/ lik maanen naar han er i siste fjording,/ og bognar likeeins.»

Om Nygard hadde talent for dramatisk dikting, får vi aldri vita. Men brotstykket i Ung-Norig vitnar om ein gjevnad for den shakespearske monolog- og replikkunsten – den såkalla soliloquyen. Som kjent skreiv den engelske lyrikaren Robert Browning dramatiske monologar og gav dei ut som dikt. Hadde Nygard fått leva lenger, hadde det truleg vore ein veg for han å gå.

RONNY SPAANS