Litteratur

RONNY SPAANS

ronny@dagogtid.no

Aasmund Olavsson Vinje er kjend for oss alle. Han var den fyrste etter Ivar Aasen som tok landsmålet aktivt i bruk, og den fyrste fulltidsprosaforfattaren på nynorsk, og ikkje minst var han nybrotsmann som journalist, særleg gjennom Dølen.

Torsdag denne veka vart programmet for Vinje-jubileet presentert på Det Norske Teatret. Vinje kommune, saman med Vinje-senteret, rulla fram ei allsidig liste over tilstellingar. På hovudmarkeringa, åremålshelga er 6.–8. april, går eit journalist- og diktarseminar om jubilanten av stabelen i Vinje, det blir festframsyning på laurdagen og gudsteneste dagen etter.

På staden der Vinje døydde, og der han ligg gravlagd, Gran i Hadeland, blir det òg mange tilstellingar: «A.O. Vinje – til inspirasjon for alle!» 14. mars, «Aasmund Olavsson Vinje på nært hold» 8. april og «Minnestund 200 år etter A.O. Vinjes fødsel» 17. mai.

Konserten «Ferda-Vinje» blir sett opp på kulturhus i nord og sør, aust og vest i landet. Det blir pilegrimsvandring for Vinje i juni. Sjølvsagt kjem Dei nynorske festspela til å ha ekstra fokus på jubilanten same månad i Ørsta.

Vinje skapte namnet «Jotunheimen». Difor blir det dobbeltfest for fjellvandraren og Den norske Turistforening 30. juli på Fondsbu Turisthytte. Helga før, 19.–22. juli, er det Vinje-rock, ein rockefestival arrangert av Eidsbugarden i Jotunheimen, 1060 meter over havet. Gjett kven som står i sentrum i år?

10.–12. august, går Telemarkfestivalen av stabelen i Bø, med eit eige Vinjeprogram. Same månad er Litteraturdagane i Vinje, sjølvsagt med telemarksskalden i sentrum. Det kjem òg til å bli Vinje-innslag på Ulvik poesifestival fyrste helga av september.

Hovudstaden heidrar Vinje med gilde tilstellingar. Det er Vinje-helg i Oslo 26.–28. oktober. Det Norske Teatret set opp ein festaftan for Vinje, og det blir spesialmeny på Kaffistova – kanskje lokkar dei med fysnemat som «Grauten paa Grut»? I Oslo blir ei utstilling om Vinje og norsk pressesoge sett opp på Nasjonalbiblioteket.

På tampen av året, 29.–30. november, held Høgskolen i Sørøst-Norge, studiestad Bø, jubileumskonferanse om diktaren og kulturpersonlegdomen.

Vi skal òg nemne utgjevingar av diktaren: Ottar Grepstad har alt gjeve ut Vinje-bibliografien. Det kjem ei tekstkritisk utgåve av Vinjes Korrespondentbrev til Drammens Tidende 1851–1859 på Det norske språk- og litteraturselskap.

Vidare blir det dokketeatret «Blåmann», føredrag ved Olav Vesaas og Ottar Grepstad, og ikkje minst song av Vinjes dikt framførte av namnebrørne til fjellskalden, Aasmund Nordstoga og Åsmund Reistad.