Gilde Russland
Dubiøse Dubov. Den uredde unge russaren vart verdsmeister på heimebane.
Foto: Anton Vaganov / Reuters / NTB scanpix
Det mest fantastiske med Russland er mangfaldet.
På tre–fire veker makta russarane å få på plass den beste verdsmeisterskapen eg har sett. Den nye Fide-presidenten Arkadij Dvorkovitsj fekk i all hast flytta VM frå Saudi-Arabia til det vakre kunstsenteret Manesjen i hjartet av St. Petersburg. Dvorkovitsj, sjef for fotball-VM i 2018 og ein røynd sjakkorganisator, gjekk rundt i Manesjen med eit sympatisk og nøgd smil. Det same gjorde Aleksandr Zjukov, tidlegare president for den russiske olympiske komiteen, ein sterk sjakkspelar og sentral maktpolitikar som Dvorkovitsj.
Det offisielle Russland strålte saman med heimepublikumet – og den store stjerna Magnus Carlsen smilte attende. Men sjakknasjonen Russland, som stilte med hundre mann og 70 kvinner, måtte òg vinna gull, slik vi må vinna på heimebane under VM på ski. Russarane lukkast hos kvinnene i lynsjakken med siger til Jekaterina Lagno, som etter stor dramatikk skifte statsborgarskap i 2014, frå ukrainsk til russisk. Lagno, barndomsven med Sergej Karjakin frå Krim, stør partilina til Putin og det russiske sjakkforbundet.
Men den store overraskinga var sigeren i VM i hurtigsjakk til 22 år gamle Daniil Dubov frå Moskva. Putin gratulerte nøgd dei russiske vinnarane. Daniil miste bestefaren sin eit par dagar tidlegare, då heidersmannen Eduard Dubov (80), matematikar og kjend sjakkpersonlegdom, forlét husværet sitt midt på natta og fraus i hel i den russiske hovudstaden.
Dubov er kompis med Carlsen, sparringpartnar og sekundant. Dei to har funne tonen: «Vi er ikkje politisk korrekte», seier Carlsen. Til russiske sjakkmedium sa Dubov etter triumfen: «Folket røystar på Putin, men eg likar han ikkje. Krim er ei skam, og all sympatien min er hos ukrainarane.» Dubov sa høgt det ein lenge har visst: Karjakin er ikkje representativ for den russiske sjakkintelligentsiaen. «Eg seier berre det eg og mange andre russarar meiner», seier Dubov. Politiske kommentatorar og krigshissarar i mellom anna avisa Komsomolskaja Pravda er rasande og trugar Dubov med straffelova og paragrafen om separatisme. Uredde Dubov vert eit symbol på russisk mangfald og ein test på ytringsfridomen.
Atle Grønn
Atle Grønn er internasjonal
meister i sjakk.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Det mest fantastiske med Russland er mangfaldet.
På tre–fire veker makta russarane å få på plass den beste verdsmeisterskapen eg har sett. Den nye Fide-presidenten Arkadij Dvorkovitsj fekk i all hast flytta VM frå Saudi-Arabia til det vakre kunstsenteret Manesjen i hjartet av St. Petersburg. Dvorkovitsj, sjef for fotball-VM i 2018 og ein røynd sjakkorganisator, gjekk rundt i Manesjen med eit sympatisk og nøgd smil. Det same gjorde Aleksandr Zjukov, tidlegare president for den russiske olympiske komiteen, ein sterk sjakkspelar og sentral maktpolitikar som Dvorkovitsj.
Det offisielle Russland strålte saman med heimepublikumet – og den store stjerna Magnus Carlsen smilte attende. Men sjakknasjonen Russland, som stilte med hundre mann og 70 kvinner, måtte òg vinna gull, slik vi må vinna på heimebane under VM på ski. Russarane lukkast hos kvinnene i lynsjakken med siger til Jekaterina Lagno, som etter stor dramatikk skifte statsborgarskap i 2014, frå ukrainsk til russisk. Lagno, barndomsven med Sergej Karjakin frå Krim, stør partilina til Putin og det russiske sjakkforbundet.
Men den store overraskinga var sigeren i VM i hurtigsjakk til 22 år gamle Daniil Dubov frå Moskva. Putin gratulerte nøgd dei russiske vinnarane. Daniil miste bestefaren sin eit par dagar tidlegare, då heidersmannen Eduard Dubov (80), matematikar og kjend sjakkpersonlegdom, forlét husværet sitt midt på natta og fraus i hel i den russiske hovudstaden.
Dubov er kompis med Carlsen, sparringpartnar og sekundant. Dei to har funne tonen: «Vi er ikkje politisk korrekte», seier Carlsen. Til russiske sjakkmedium sa Dubov etter triumfen: «Folket røystar på Putin, men eg likar han ikkje. Krim er ei skam, og all sympatien min er hos ukrainarane.» Dubov sa høgt det ein lenge har visst: Karjakin er ikkje representativ for den russiske sjakkintelligentsiaen. «Eg seier berre det eg og mange andre russarar meiner», seier Dubov. Politiske kommentatorar og krigshissarar i mellom anna avisa Komsomolskaja Pravda er rasande og trugar Dubov med straffelova og paragrafen om separatisme. Uredde Dubov vert eit symbol på russisk mangfald og ein test på ytringsfridomen.
Atle Grønn
Atle Grønn er internasjonal
meister i sjakk.
Fleire artiklar
Trea vil fortelje meg noko, skriv Ranveig Lovise Bungum.
Foto: Trond Mjøs
Kva ospa og dei andre trea kan fortelje oss
Anders Hovden.
Foto via Wikimedia Commons
Hovdens fredssalme
I 1923 sende Anders Hovden salmen «Joleklokker yver jordi» til bladet Under Kirkehvælv, der han kom på trykk same året.
I kvardagen kan det verte litt stress, til dømes får du ikkje den grøne pynten heilt perfekt. Men her er den herlege tomatsuppa mi med skrei.
Foto: Dagfinn Nordbø
Kvardagen
Det er dei det er flest av, kvardagane.
Teikning: May Linn Clement
Det skulle berre mangla
Det er nok ikkje manglande hjartelag som gjer at folk er interesserte i ord.
Språkrådet har kåra «beredskapsvenn» til årets nyord. Direktør i Språkrådet Åse Wetås seier det var eit openbert val.
Foto: Mariam Butt / NTB
Eit bilete på året som har gått
Språkdirektør Åse Wetås synest årets nyord er godt. At nye ord har stor påverknad, er fjorårets nyord, KI-generert, eit døme på.