Sjakkfamilien
Berge Østenstad har åtte NM-titlar.
Foto: Torstein Bae/sjakkhuset.no
«Vi er ein familie», er mottoet til verdsjakkforbundet FIDE. Ein korrupt mafialiknande familie av kjeltringar, kan FIDE-sekretariatet leggja til. Men i presidentvalet til hausten får vi om ikkje anna ein ny president for fyrste gong sidan Kirsan Iljumzjinov vart vald for eit halvt liv i 1995. Iljumzjinov, frå den russiske republikken Kalmykia, har ikkje lenger støtte frå Putin og russarane.
Heime i Noreg byrjar landsturneringa, den eigenlege noregsmeisterskapen, i Sarpsborg i dag. Turneringa varer i over ei veke og er den viktigaste familiesamlinga i Sjakk-Noreg. Noko som gjer sjakk til ein unik sport, er korleis ein kan ta del i konkurransar på ganske høgt nivå i både låg og høg alder. Kan henda er dette eit argument for at sjakk ikkje er sport, men kunst eller vitskap. Kor som er, til Sarpsborg kjem dei gamle rekordjegerane. Og eg er ein av dei.
Eg debuterte i eliteklassen, det høgste nivået i landsturneringa, i 1988. Dei siste åra har eg tenkt at trettiårsjubileet kunne vera noko å sjå fram mot. Så eg stiller til start, rangert som nummer 18 av 22. Men det kjem òg andre veteranar til Sarpsborg. Stormeister Berge Østenstad (53) frå Asker har vunne eliteklassen åtte (!) gonger, fyrste gongen i 1984 og siste i 2011. Eit par steinkast unna i den same bygda voks Simen Agdestein (51) opp. Han vann eliteklassen fyrste gongen i 1982, 15 år gamal, og tok den sjuande kongepokalen sin i 2005.
I den andre enden av aldersskalaen kjem mellom anna juniorverdsmeister Aryan Tari (19) og eit par tenåringar frå Tromsø. Eg likar å spela mot juniorane. Slike oppgjer vert alltid ein idékamp. Juniorane er kreative, overflatiske og naive (med unnatak av juniorverdsmeisteren), medan veteranane er langsame, djupe og ottefulle.
Kan henda kjem òg ein guru frå Sarpsborg: «Han virket som en svært enkel mann av folket; han skjønte vel ikke stort av dette fornemme spillet. Det forekom meg at han hadde en simpel måte å spille på», skriv André Bjerke i «Spillet i mitt liv». Men nokre kveldar seinare: «Sjåføren fra Sarpsborg er en av de største pedagogiske begavelser jeg har møtt. Han var en guru, en som innvier sjelen i virkelige hemmeligheter.»
Atle Grønn
Atle Grønn er internasjonal
meister i sjakk.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
«Vi er ein familie», er mottoet til verdsjakkforbundet FIDE. Ein korrupt mafialiknande familie av kjeltringar, kan FIDE-sekretariatet leggja til. Men i presidentvalet til hausten får vi om ikkje anna ein ny president for fyrste gong sidan Kirsan Iljumzjinov vart vald for eit halvt liv i 1995. Iljumzjinov, frå den russiske republikken Kalmykia, har ikkje lenger støtte frå Putin og russarane.
Heime i Noreg byrjar landsturneringa, den eigenlege noregsmeisterskapen, i Sarpsborg i dag. Turneringa varer i over ei veke og er den viktigaste familiesamlinga i Sjakk-Noreg. Noko som gjer sjakk til ein unik sport, er korleis ein kan ta del i konkurransar på ganske høgt nivå i både låg og høg alder. Kan henda er dette eit argument for at sjakk ikkje er sport, men kunst eller vitskap. Kor som er, til Sarpsborg kjem dei gamle rekordjegerane. Og eg er ein av dei.
Eg debuterte i eliteklassen, det høgste nivået i landsturneringa, i 1988. Dei siste åra har eg tenkt at trettiårsjubileet kunne vera noko å sjå fram mot. Så eg stiller til start, rangert som nummer 18 av 22. Men det kjem òg andre veteranar til Sarpsborg. Stormeister Berge Østenstad (53) frå Asker har vunne eliteklassen åtte (!) gonger, fyrste gongen i 1984 og siste i 2011. Eit par steinkast unna i den same bygda voks Simen Agdestein (51) opp. Han vann eliteklassen fyrste gongen i 1982, 15 år gamal, og tok den sjuande kongepokalen sin i 2005.
I den andre enden av aldersskalaen kjem mellom anna juniorverdsmeister Aryan Tari (19) og eit par tenåringar frå Tromsø. Eg likar å spela mot juniorane. Slike oppgjer vert alltid ein idékamp. Juniorane er kreative, overflatiske og naive (med unnatak av juniorverdsmeisteren), medan veteranane er langsame, djupe og ottefulle.
Kan henda kjem òg ein guru frå Sarpsborg: «Han virket som en svært enkel mann av folket; han skjønte vel ikke stort av dette fornemme spillet. Det forekom meg at han hadde en simpel måte å spille på», skriv André Bjerke i «Spillet i mitt liv». Men nokre kveldar seinare: «Sjåføren fra Sarpsborg er en av de største pedagogiske begavelser jeg har møtt. Han var en guru, en som innvier sjelen i virkelige hemmeligheter.»
Atle Grønn
Atle Grønn er internasjonal
meister i sjakk.
Fleire artiklar
Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.
Foto: Christiane Jordheim Larsen
Alle auge på Grønland
NUUK, GRØNLAND: 2025 starta med vaksenopplæring om Grønlands geopolitiske betyding. Saman med store delar av den vestlege pressa har eg følgt spora etter Donald Trump jr. i hovudstaden Nuuk.
Afghanarane som spelar i filmen til Raha Amirfazli og Alireza Ghasemi, har flykta frå Iran.
Foto frå filmen
Filmglede
Det er alltid kjekt å opne det nye året med mykje film.
Albumet som no er ute, tek utgangspunkt i spesifikke Aphex Twin-konsertar.
Skjermdump frå YouTube
Raritetar i utval
Enkeltpersonorkesteret Aphex Twin samlar «djupe kutt» i utval til glede for store og små.
Den svenske Duo SolRoos, med luttspelaren Dohyo Sol og blokkfløytisten Emilie Roos.
Foto: Alf Ljungquist
Meistermøtet
Duo SolRoos gjev oss atterklangar av Weiss og Bach i samspel.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?