CD

Weiss, J.S. Bach, C.P.E. Bach:

Meetings with Bach

Duo SolRoos. Proprius 2024

«Einast Sylvius skal spela lutten», står det på koparstikket nedst på denne sida. Dei som i si tid høyrde Sylvius Leopold Weiss spela, ville nok vore samde. Med sin briljante teknikk og improvisasjonskunst var han si tids fremste luttspelar, eller «luttinist», som ein kalla det då. I dag blir han rekna som den siste store utøvaren på barokklutt, eit instrument som med sine mange strenger mogleggjer fyldigare akkordar enn vår moderne gitar tillèt.

Weiss kom til verda i nærleiken av Breslau (dagens Wrocław i Polen) i det historiske landskapet Schlesien. I 1718 blei han teken opp i hofforkesteret i Dresden, der han i 1744 var den best betalte instrumentalisten, sjølv om karrieren i 1722 stod i fare då ein (avundsjuk?) fiolinist freista å bita av han tommelen.

Likskap

Med si fine blanding av fyldig fransk harmonikk og italiensk songleg melodikk – i tillegg til raffinert tysk polyfoni – minner Weiss’ solostykke mykje om Johann Sebastian Bachs (1685–1750) tilsvarande komposisjonar. Dei to mest jamaldrande komponistane, som begge døydde i 1750, møttest fleire gonger i J.S. Bachs tenestebustad på Thomasskulen i Leipzig. Desse møta er inspirasjonen bak Duo SolRoos’ fine album Meetings with Bach.

Meistrane må ha ovundra kvarande – det improvisatoriske samspelet deira er skildra av samtidige – og J.S. Bach nytta ein solosuite for lutt av Weiss som utgangspunkt for sin eigen Sonate for fiolin og cembalo i A-dur, BWV 1025, ved å tilføra ei ekstra toppstemme.

Nyansert

Det er dette «syntetiske» stykket blokkfløytisten Emilie Roos og luttspelaren Dohyo Sol opnar albumet med. Det at melodiane til lutten og fløyta er så tett samanvovne, gjer stykket spesielt. Særs godt likar eg andresatsen «Courante», der fløyta på typisk bachsk vis har lange parti med snøgge tonar, passasjar Roos artikulerer nyansert på fløyta, med perfekt intonasjon. Liknande kvalitetar syner ho i Solosonate for fløyte i c-moll, Wq 132, av J.S. Bachs nest eldste son Carl Philipp Emmanuel Bach (1714–1788).

Også Sol har eit solostykke: J.S. Bachs Cellosuite nr. 2 i d-moll, BWV 1008, i sitt eige arrangement for lutt. Dette ville nok ikkje komponisten hatt noko imot, for han arrangerte sjølv éin av cellosuitane sine for lutt. Sols tolking vekslar fint mellom mjuk melankoli (i fyrstesatsen «Prelude») og krast driv (i tredjesatsen Courante), og han er god til å lyfta fram dei ulike stemmene i den polyfone veven.

Sjur Haga Bringeland

Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.